به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک»، عوامل اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و سیاسی در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، تأثیرات متفاوتی بر نتایج انتخابات می‌گذارد. بررسی و شناسایی این عوامل هم برای حاکمان سیاسی کشور و هم برای احزاب و گروه‌های سیاسی مفید خواهد بود و می‌توانند در برنامه‌ریزی‌های آینده انتخاباتی از نتایج آن استفاده کنند.

در این مناظره به تأثیر متغیرهای مختلف مؤثر در انتخابات از جمله نقش احزاب، شخصیت‌های محلی، مشخصات تحصیلاتی و سوابق کاری کاندیدا پرداخته شده است.

 عصراترک: آیا انتخابات در کشور ما اجباری است؟

 امین فیروزبخت، مدرس حوزه رسانه در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک» اظهار کرد: حق شرکت در انتخابات برای شهروندان حقی اختیاری است و هیچ قانونی آن را الزامی و اجباری ندانسته است.

 وی افزود: هیچ مقام یا مرجعی در ایران به طور قانونی نمی‌تواند شهروندان را به شرکت در انتخابات وادار کند یا بهره‌مندی از دیگر حقوق اجتماعی یا اقتصادی شهروندان از جمله حق اشتغال، حق خروج از کشور یا حق تحصیل را منوط به شرکت آن‌ها در انتخابات بداند.

 این مدرس حوزه رسانه بیان کرد: در نظام جمهوری اسلامی ایران علاوه بر اینکه این حضور اختیاری است از نگاه دینی شرکت در انتخابات یک فریضه و تکلیف است.

 وی افزود: به تعبیر دیگر به حضور مردم پای صندوق رأی، بار ارزشی داده می‌شود و کسانی هم که در آن شرکت نمی‌کنند هیچ‌گونه بازخواست نمی‌شوند و به اعتبار اینکه نخواسته‌اند از حق قانونی و تعیین سرنوشت خود برخوردار شوند، هیچ‌گاه مورد مؤاخذه قرار نمی‌گیرند و از حقوق اجتماعی هم محروم نمی‌شوند.

 فیروزبخت با بیان اینکه رأی اجباری، روشی است که بعضی کشورها برای انتخابات خود در نظر گرفته‌اند و از این طریق، به‌صورت قانونی مردم را مجبور به شرکت در انتخابات می‌کنند، گفت: غایبان انتخابات نیز در صورت نداشتن دلیل موجهی برای عدم حضورشان باید منتظر مجازات‌های نقدی و غیرنقدی باشند که در صورت ادامه، ممکن است آن‌ها را از اساسی‌ترین حقوق شهروندی محروم کند.

 این مدرس حوزه رسانه تصریح کرد: این سیاست اکنون در ۳۵ کشور جهان اجرا می‌شود که از جمله آن‌ها بلژیک، برزیل، آرژانتین، استرالیا و سوئیس است.

 فیروزبخت با بیان اینکه سیاست رأی اجباری هیچ‌وقت از سوی کشورهای مدعی حقوق بشر مورد نقد قرار نگرفته است، عنوان کرد: کشورهایی همچون بلژیک که میزبان برخی سازمان‌های بین‌المللی و حتی حقوق بشری مدعی دموکراسی از قبیل شورای اتحادیه اروپا، انجمن بین‌المللی حقوق‌دانان دموکراتیک است یا سوئیس که اتحادیه‌هایی همچون «اتحادیه بین‌المللی زنان» که امروز سنگ حقوق زنان و آزادی‌های آن‌ها را به سینه می‌زنند، از قانون اجباری بودن رأی در انتخابات تبعیت می‌کنند.

 علی منتظران، فعال فرهنگی و تبیین‌گر رسانه و فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک» اظهار کرد: برگزاری انتخابات در کشور یک امر الزامی است، یعنی باید این موضوع برقرار باشد تا مردم بتوانند در تصمیمات اساسی و حیاتی کشور سهیم باشند.

 وی افزود: اگر منظور شما شرکت افراد در انتخابات است که باید بگوییم خیر، چرا که مردم اختیار دارند از فرصت و سهمیه خودشان برای انتخاب فرد مناسب چه برای ریاست دولت و چه در بحث قانون‌گذاری استفاده کنند یا خیر، کسی مردم را به جبر پای صندوق نمی‌کشد.

 عصراترک: وعده‌های انتخاباتی باید به چه شکل باشد؟

 منتظران گفت: نگاه یک نامزد انتخاباتی آن هم برای مجلس شورای اسلامی بخصوص در این برهه حساس که کشور و منطقه در آن قرار دارد باید نگاه فراجناحی، فرا حزبی و حتی فرااستانی باشد، یعنی نامزد انتخابات نباید حرف از آسفالت کوچه و خیابان یا یک مسئله کوچک استانی بزند.

 فعال فرهنگی و تبیین‌گر رسانه و فضای مجازی افزود: نامزد انتخابات مجلس شورای اسلامی باید طرح و ایده خودش را در مورد مسکن ملی، مسئله ازدواج جوانان، مسئله اقتصاد کلان کشور، مسئله‌آموزش کشور بیان کند و  کاندیدای انتخاباتی که امروز دنبال جوسازی و فریب است یقیناً باید کنار گذاشته شود.

 فیروزبخت در این باره اظهار کرد: بدون شک، یکی از مهم‌ترین ملاک های مردم برای گزینش فرد منتخب خود در انتخابات، عیار طرح ها و برنامه های اوست و بایستی شعارها، برنامه‌ها و وعده‌های انتخاباتی نامزدها در انتخابات با وظایف مجلس یعنی قانون‌گذاری و نظارت بر اجرای قانون مطابقت داشته باشد.

 وی اضافه کرد: درست آن است که مجلس نه «دولت ذلیل» باشد و نه «دولت ستیز»، اصل بر همکاری مجلس و دولت برای پیشبرد اهداف کشور و حل مشکلات مردم است.

 این مدرس حوزه رسانه ادامه داد: تجربه نشان می‌دهد که متأسفانه در مواردی چنین تطابقی وجود ندارد وعده‌هایی نظیر عزل و نصب مسئولان، ایجاد اشتغال و رفع بیکاری، آسفالت، واگذاری زمین و مسکن، احداث جاده و فرودگاه و کارخانه برای حوزه انتخابیه و یا قول صدور مجوز برای هواداران و یا وعده‌هایی در خصوص پرونده‌های قضایی هیچ یک از وظایف نمایندگان نیست.

 فیروزبخت گفت: نمایندگان باید تلاش کنند برای پیشرفت، حل معضلات کلان اقتصادی، ایجاد اشتغال، ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه و نیز تحقق عدالت در کشور و مبارزه واقعی با فساد، قوانین جامع‌ومانعی وضع کنند تا حوزه انتخابیه آنها نیز از این روند منتفع شود.

 وی افزود: وعده کار، مسکن، وام و مجوز به اشخاص و هواداران برای جلب آرای مردم موجب بده‌بستان‌های ناصواب می‌شود.

 مدرس حوزه رسانه خاطرنشان کرد: پروژه‌هایی که از طریق لابی‌های سیاسی و جناحی و یا حتی فشارهای نمایندگان در برخی مناطق اجرا شده و اغلب فاقد کارشناسی بوده کشور را با مشکل مواجه کرده است.

 عصراترک: آیا شیوه برگزاری انتخابات در ایران است؟

فیروزبخت گفت: بستر کل رقابت‌ها سلامت انتخابات است که مقام معظم رهبری در بیاناتشان هم سلامت انتخابات بود، سلامت انتخابات یعنی قانونی‌بودن یعنی همه فعالیت‌هایی که به اسم انتخابات می‌شود چه آن‌هایی که نامزد هستند چه آن‌هایی که رأی می‌دهند چه آن‌هایی که رأی را باید حفاظت کنند، بشمارند و اعلام کنند، شامل سلامت تبلیغات است شامل سلامت نظارت است و بحث سلامت بحث بسیار جدی است، چون شامل تبلیغات هم می‌شود.

 این مدرس حوزه رسانه افزود: در بسیاری از کشورهایی که حاکمیت قانون در آن‌ها ضعیف است، شایع‌ترین دلیل عدم تطابق انتخابات با استانداردهای بین‌المللی نظیر آزاد و عادلانه‌بودن، دخالت دولت‌های مستقر در انتخابات است.

 وی افزود: دیکتاتورها بر خلاف خواست اغلب مردم، با به‌کارگیری قدرت اجرایی مثل پلیس، حکومت‌نظامی و سانسور در قدرت می‌مانند.

 فیروزبخت ادامه داد: ممکن است اعضای یک گرایش سیاسی در یک مجلس قانون‌گذاری از قدرت اکثریت یا اکثریت مطلق برای تصویب یا اصلاح قوانین نظیر قانون جزا، تعریف سازوکارهای انتخاباتی خاص برای تعیین صلاحیت یا تعیین محدودهٔ حوزه‌های انتخابیه به سود خود استفاده کنند و نگذارند که قدرت به دست گرایش رقیب بیفتد که امروزه در کشورهای اروپایی و غربی نهادهای غیردولتی هم می‌توانند با استفاده از زور، تهدید کلامی یا فریب که باعث رأی‌دهی یا شمارش نادرست می‌شود بر نتایج انتخابات تأثیر بگذارند.

 منتظران گفت: شیوه برگزاری انتخابات در کشور ما هنوز نواقصی را در بر دارد، شاید بروز نبودن و عدم استفاده تمام‌وکمال از فنّاوری‌های به‌روز دنیا یکی از این نواقص باشد، شاید مدیریت حزبی نسبت به صندوق آرا یکی دیگر از این نواقص به شمار بیاید. اما در صحت و سلامت برگزاری انتخابات نمی‌توان شک داشت.

 وی افزود: افرادی که پای صندوق رأی ایستاده‌اند و خدمتگزاری می‌کنند، خودشان هیچ مسئولیت سازمانی و اداری ندارند، یعنی جایگاه خاصی ندارند که نگران ازدست‌دادن آن باشند یا در پی ترفیع آن باشند. در شمارش آرا هم خود بنده بارها شاهد بوده‌ام، چندین مرتبه تکرار می‌شود تا خدای‌ناکرده حقی از کسی زائل نشود. 

  عصراترک: شیوه‌های کنونی سبک تبلیغاتی کاندیداهای مجلس در شهر بجنورد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

 منتظران گفت: اینکه برخی دوستان محترم شهر را خانه پدری خودشان می‌دانند و به هر شکلی می‌خواهند تبلیغ کنند یقیناً درست نیست، به طور مثال یک نامزد انتخابات مجلس، روی المان‌های زیباسازی شهری پوستر خودش را نصب‌کرده، آن یکی روی تابلوهای اسامی کوچه و خیابان، یکی دیگر روی دیوار مدارس و حتی درب اماکن عمومی نصب‌کرده است.

 وی افزود: این رفتار نه در شأن فردی است که می‌خواهد نماینده مردم باشد و نه در فرهنگ و آداب استان ما جا دارد.

 این فعال فرهنگی و تبیین‌گر رسانه ادامه داد: از سمت دیگر، این تخریب رقبا که امروز در ستادهای انتخاباتی می‌بینیم، دور از ادب و عدالت است. آقایان قرار است نماینده و وکیل‌مدافع مردم در امر قانون‌گذاری باشند، ابتدا خودشان و در مرحله بعدی دور و بری‌هایشان را ملزم به قانون و اخلاق بدانند. فرقی هم ندارد که این نماینده جناح راست است یا جناح چپ.

 منتظران تصریح کرد: مردم نباید تاوان رقابت بزرگواران را پرداخت کنند، لذا بنده پیشنهاد می‌کنم مراجع ذی‌ربط این موضوع را پیگیری کنند که بعد از گذشت انتخابات، آقایان به میزان خود در پاک‌سازی شهری غرامت پرداخت کرده و یا مشارکت داشته باشند.

 فیروز بخت گفت: به نظر بنده روش‌های سنتی تبلیغات انتخاباتی مانند چاپ و انتشار آگهی‌نامه، بروشور، روزنامه و مجله، اجرای تبلیغات محیطی مانند بیلبورد و بنر، تشکیل ستادهای خیابانی و تبلیغات چهره‌به‌چهره، برگزاری نشست‌های عمومی و میتینگ و پرسش‌وپاسخ همچنان در میان قشر عظیمی از مردم استان کارایی دارد و همگی مکمل یکدیگرند و در حد خود مؤثر است.

 وی افزود: شاید تنها موردی که از سوی اکثر شهروندان رد شده و دیگر طرف‌دار چندانی ندارد، چاپ اعلان کاندیداها در قطع بزرگ و چسباندن آن روی درودیوار شهر است. اما همچنان خواندن بروشوری که اهداف و برنامه‌های کاندیدا را به طور خلاصه در خود دارد یکی از مؤثرترین تبلیغات سنتی است.

 مدرس حوزه رسانه ادامه داد: امروز تبلیغ در اینستاگرام، تلگرام و شبکه‌های اجتماعی داخلی ضروری‌ترین اقدامات تبلیغی است. کاندیدا باید حتماً در اینستاگرام پیج فعالی داشته باشد و کلیپ، تصاویر، و مطالب مرتبط با اهداف و برنامه‌ها از قبل در آن به‌روزرسانی شود. این‌گونه، مخاطبان تا پیش از شروع تبلیغات با تخصص و تجربه و اهداف کاندیدا آشنا می‌شوند.

 فیروزبخت انتخاب شعار مناسب، ساخت و انتشار هشتگ‌های مرتبط با معرفی بهتر کاندیداها در اینستاگرام را از نکات قابل‌توجه در بهبود کمپین در شبکه‌های اجتماعی دانست و گفت: ساخت گروه عمومی در پیام‌رسان‌ها و بازنشر مطالب سایت و شبکه‌های اجتماعی در آنجا نیز مؤثر است. شبکه‌های اجتماعی یک ساختار رایگان و گسترده در اختیار نامزدها قرار می‌دهد که اثرگذاری آن بسته به کیفیت مطالب ارسالی در آن است.

 عصراترک: تأثیرگذاری نقش احزاب در تبلیغات، ایجاد شور و نشاط انتخاباتی بین مردم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

 فیروزبخت با بیان اینکه در هر انتخاباتی برای ما در وهله اول افزایش مشارکت و سپس انتخاب افراد اصلح حائز اهمیت است، عنوان کرد: براین‌اساس لازم است که همه ظرفیت‌های مردمی به صحنه بیاید که مهم‌ترین ظرفیت، احزاب و تشکل‌های سیاسی هستند.

 مدرس حوزه رسانه افزود: احزاب و تشکل‌های ما باید بسیار بیشتر از وضعیت فعلی برای انتخابات اسفندماه فعال باشند.

 وی ادامه داد: البته زمانی که بحث تشکل‌ها را مطرح می‌کنیم، منظور ما فقط تشکل‌های سیاسی نیست؛ بلکه تشکل‌های دانشجویی، اجتماعی، انجمن‌ها و اصناف همگی باید به صحنه بیایند.

 فیروزبخت تصریح کرد: این حرف به این معنا نیست که احزاب و تشکل‌های کشور صرفاً زیر پرچم طیفی خاص قرار بگیرند، بلکه برای افزایش مشارکت و ترغیب مردم برای حضور مؤثر در عرصه انتخابات باید همه ظرفیت‌های مردمی قدر دانسته و به کار گرفته شود.

 منتظران گفت: ایجاد شور و نشاط در انتخابات یک امر حیاتی و مهم است و قطعاً جناح‌ها و احزاب مختلف به‌خوبی در این امر مؤثر هستند، اما این امر نباید منجر به آن شود که خدای‌ناکرده یک نامزد از جناح چپ یا راست، فقط خودش و هم‌تیمی‌هایش را مدنظر قرار بدهد.

 وی افزود: امروز ما باید این بازی جریان‌ها را کنار بگذاریم، این حزب‌گرایی‌ها را کنار بگذاریم و همه متعهد و متحد باشیم برای ارتقای ایران عزیز، آن هم در این برهه حساس که قدرت از غرب در حال انتقال به شرق است و ایران محور این قدرت قرار گرفته است.

 این فعال فرهنگی ادامه داد: امروز باید نمایندگانی انتخاب شوند که فارغ از هرگونه بحث جناح، حزب، طیف و ظاهر برای مردم ارزش قائل باشند و بتوانند در تصمیمات اساسی مشارکت درست داشته باشند

مناظره از: هدیه دهقانی

انتهای خبر/د