هرچند در خراسان شمالی شاهد تلاش‌ها درباره تعیین تکلیف زمین‌های کشاورزی و ملی برای الحاق به اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی هستیم، اما به نظر می‌رسد هنوز راه طولانی باید طی شود.
به گزارش عصر اترک، قانون جهش تولید مسکن با عنوان طرح دوفوریتی جهش تولید و تأمین مسکن در ۱۷ مردادماه سال ۱۴۰۰ به تأیید شورای نگهبان رسید و در ۲۴ مهرماه ۱۴۰۰ نیز پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی، جهت اجرا در دستور کار اجرایی دولت قرار گرفت.
مبتنی بر این مصوبه، دولت موظف شد که نیاز سالانه مسکن کشور را بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی مستند به مطالعات «طرح جامع مسکن» در مناطق شهری و روستایی، تأمین و به نحوی برنامه‌ریزی و اقدام کند که طی چهار سال نخست از اجرای این قانون، سالانه به طور متوسط حداقل یک میلیون واحد مسکونی در کشور برای متقاضیان واجد شرایط بر اساس قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب و آیین‌نامه‌های مربوطه عرضه شود.
حال پس از اینکه قانون جهش تولید مسکن پس از تصویب در مجلس شورای سلامی، در دستور کار اجرایی دولت قرار گرفت، مبتنی بر این مصوبه، استان‌ها نیز نسبت به نیازسنجی و بررسی وضع موجود از تقاضاهای مسکن استان‌های خود اقدام کردند.
در همین راستا، در استان خراسان شمالی نیز ساخت ۴۸ هزار واحد مسکونی طی چهار سال (سالانه ۱۲ هزار واحد مسکونی) در استان، نیازسنجی و برآورد شد و در دستور کار دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط قرار گرفت.
پس از اینکه آغاز ثبت‌نام از متقاضیان مسکن ملی در استان نیز انجام و واجدان شرایط تایید شدند، به طور رسمی اجرای این طرح در استان در سال ۱۴۰۱ کلید خورد تا ساخت واحدهای مسکن ملی آغاز شود.
اما، نکته قابل تامل این است که با وجود گذشت یک سال هنوز اجرای این طرح در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر استان اندر خم کوچه تامین زمین باقیمانده است و کج دار مریز مسیر تملک و الحاق را طی می‌کند.
در مرکز استان، نیاز به تامین زمین برای بهره برداری در این طرح به اندازه‌ای است که زمین‌های ملی واقع در شهرک‌های گلستان شهر و فرهنگیان به تنهایی پاسخگوی ساخت مسکن ملی برای تقاضاهای ثبت نام شده، نیستند و می‌بایست زمین کشاورزی شناسایی شده نیز پس از اخذ توافق مالکان، تملک و تغییر کاربری داده شود.
البته وضعیت در شهرهای آشخانه، شیروان و فاروج پیچیده‌تر است.
این شهرها فاقد زمین‌های ملی و دولتی مورد نیاز در داخل حریم شهرهای خود هستند، بنابراین باید زمین‌های کشاورزی شناسایی شده به محدوده این شهرها الحاق شوند تا دغدغه تامین زمین برای ساخت مسکن ملی برای آنها رفع شود و این در حالی است که باید ابتدا توافق با کشاورزان، انجام و سپس درجه بندی کلاس این زمین‌ها تعیین شوند که فرآیندی زمان بر است.
هرچند که در استان شاهد تلاش‌های ادارات ذی ربط درباره تعیین تکلیف زمین‌های کشاورزی و ملی برای الحاق به اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی در این شهرهای یاد شده هستیم، اما به نظر می‌رسد هنوز راه طولانی و زمان بری در پیش است که باید طی شود.
نکته عیان این ماجرا آن است که اگر در دهه‌های پیشین به تامین مسکن شهروندان طبقه متوسط و کم توان بر اساس رویکرد آینده نگرانه از نوع آینده نگری بلند مدت نگریسته می‌شد، قطعا تا به کنون تکلیف مناطق شهری برای جهت دهی به سمت و توسعه ساخت و سازهای مسکن با انجام مطالعات مشخص شده بودند.
اما آنچه که الان در استان‌هایی از جمله خراسان شمالی می‌بینیم، تنها تکیه بر تدوین مطالعات جامع و تفصیلی موجب شده است که با انباشتی از حجم سنگین کار در زمینه تعیین سمت و توسعه مناطق شهری و توافق با مالکان بخش کشاورزی و الحاقات زمین‌ها به حریم و محدوده مناطق شهری برای ساخت مسکن ملی و پاسخگویی به تقاضاهای معطل مانده روبرو شویم.
الحاقات نیازمند همراهی‌های هم عرض است
در این باره، سید علی میرکریمی، مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی اظهار کرد: در دولت سیزدهم اجرای طرح جهش تولید مسکن برای متقاضان، پیشانی کار دولت است.
میر کریمی گفت: برای اجرای این طرح در استان باید یک هزار و ۸۵۰ هکتار زمین به محدوده و حریم شهرهای استان الحاق شود.
وی افزود: برای الحاق این زمین‌ها به تامین اعتبارات کلان ملی نیاز است.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی تصریح کرد: درصورتیکه این اعتبار مورد نیاز تامین نشود با اعتبارات استانی، اجرای این طرح محقق نخواهد شد.
وی در ادامه با بیان اینکه برای این طرح در استان قطعا بهره برداری از زمین‌های ملی و دولتی در اولویت است، عنوان کرد: با این وجود، شهرهای آشخانه، شیروان و فاروج در محدوده و حریم مناطق خود فاقد زمین‌های کافی ملی و دولتی هستند که باید به سراغ الحاق زمین‌های کشاورزی رفت که متاسفانه مالکان این زمین‌ها خرده مالک هستند.
میر کریمی گفت: در زمینه الحاق زمین‌های کشاورزی به اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی به محدوده حریم مناطق شهری ابتدا می‌بایست توافق مالکان این زمین‌ها همچنین انجام آزمایشات خاک برای شناسایی جنسیت و مرغوبیت خاک این زمین‌ها انجام شود.
وی خواستار شد: دفتر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی سریعتر نسبت به بررسی و اعلام جنسیت و مرغوبیت خاک زمین‌های کشاورزی جانمایی شده در شهرهای آشخانه و شیروان پاسخ دهد.
در عین حال، این مسئول اعلام کرد: در نیمه دوم امسال در جلسه شورای برنامه ریزی و توسعه استان مصوب شد که برای حل مشکل تامین زمین در شهر آشخانه زمینی ملی به مساحت ۸۵ هکتار بابت شهرک سازی به اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی بهره برداری شود.
وی همچنین خاطرنشان کرد: با پیگیری‌های استانداری، در کارگروه امور زیربنایی استان سرانجام در نیمه دوم امسال توافق شد که ۱۰۰ هکتار زمین کشاورزی که در مجاورت حریم شهر آشخانه است به محدوده این شهر برای اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی الحاق شود.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی افزود: حال باید فرآیندهای اداری آن انجام شود.
میرکریمی تاکید کرد: این اداره کل به تنهایی نمی‌تواند این مسئولیت را به پیش ببرد، ضرورت دارد که ادارات ذی ربط در زمینه الحاق زمین‌ها به حریم و محدوده شهرها برای اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی همکاری لازم را داشته باشند.
لزوم الحاق زمین‌های کشاورزی به طرح جهش تولید مسکن ملی
روزبه دادجو، سرپرست معاونت شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی نیز در این باره عنوان کرد: در گذشته با انجام بازنگری و تهیه مطالعات جامع و تفصیلی شهرها که هر ۱۰ سال یکبار انجام می‌شد، الحاق زمین‌های جدید به حریم و محدوده شهری به منظور پاسخگویی به نیاز تامین مسکن متقاضیان جدید انجام می‌شد و اینگونه شهرها توسعه پیدا می‌کردند.
دادجو افزود: با این وجود، در راستای اجرای طرح نهضت ملی مسکن این محدودیت برداشته شد که هرگاه شهر برای پاسخگویی به نیاز متقاضیان جدید نیاز به توسعه داشت، الحاقات جدید نیز انجام شود.
وی در ادامه با اشاره به شهر بجنورد بیان کرد: طی برآورد انجام شده از تایید متقاضیان ثبت نام شده، برای چهار سال باید برای ۱۱ هزار و ۳۷۶ متقاضی، مسکن ملی ساخته شود که برای این تعداد تقاضای مسکن ۴۵۵ هکتار زمین می‌بایست تملک و بهره برداری شود.
این مسئول گفت: بخشی از این نیاز به تامین زمین در منطقه شهرک فرهنگیان و بخشی دیگر در منطقه گلستان شهر بجنورد می‌بایست محقق شود.
وی اظهار کرد: در منطقه شهرک فرهنگیان، در ضلع جنوبی آن یک هزار هکتار زمین برای الحاق به حریم شهر بجنورد شناسایی و جانمایی شده است که ۲۰۰ هکتار آن به علت تپه ماهور بودن قابلیت بهره برداری ندارد.
دادجو افزود: ۶۶۳ هکتار آن قطعه زمین، زمین ملی است که فرآیند الحاق آن انجام شد، با این وجود، ۳۸۰ هکتار دیگر از این زمین، زمین کشاورزی‌ای است که باید با مالکان آنها توافق شود.
افزون بر این، وی عنوان کرد: در منطقه گلستان شهر بجنورد نیز ۷۷ هکتار زمین ملی واقع در ضلع غربی این شهرک جانمایی شد که امسال در شورای عالی معماری و شهرسازی با الحاق آن به حریم این شهر موافقت شد.
سرپرست معاونت دفتر شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی همچنین افزود: ۳۸ هکتار زمین ملی دیگری نیز در ضلع شرق گلستان شهر نیز جانمایی شد که مراحل الحاق آن به حریم شهر بجنورد در حال انجام است.
وی تصریح کرد: با توافق برای الحاق این دو قطعه زمین به حریم شهر بجنورد حال باید مراحل تفکیک و اخذ مصوبه کمیسیون ماده ۵ برای آنها نیز انجام شوند.
دادجو بیان کرد: البته با توجه به اینکه شهر بجنورد به طور مستمر در حال توسعه است می‌بایست الحاقات جدید دیگری نیز انجام شود.
وی درباره شهر آشخانه نیز بیان کرد: با توجه به اینکه سرانجام در نیمه دوم امسال بهره برداری از ۸۵ هکتار زمین برای شهرک سازی به منظور پاسخگویی به نیاز مسکن متقاضیان در آشخانه نهایی، تصویب و تعیین تکلیف شد، با این وجود، این قطعه زمین به تنهایی پاسخگوی تامین زمین برای ساخت مسکن تمامی متقاضیان این شهر و اجرای طرح جوانی جمعیت نیست.
این مسئول با بیان اینکه توسعه شهر آشخانه به علت وجود زمین‌های کشاورزی در پیرامونش امکانپذیر نیست، گفت: بنابراین برای تامین مسکن متقاضیان ثبت نامی می‌بایست زمین‌های کشاورزی که در کلاس ۳ تا ۶ هستند را نیز تملک و الحاق کرد.
وی افزود: در این زمینه، دو قطعه زمین کشاورزی ۴۹ و ۶۱ هکتاری جانمایی شده‌اند که باید عملیات خاک شناسی این زمین‌ها انجام شوند و در صورتیکه در کلاس ۳ تا ۶ بودند و مرغوبیت خاک درجه ۱ و ۲ را نداشتند می‌بایست در زمینه توافق با مالکان و انتقال اسناد آنها به نام دولت ورود کرد که این امر رویه‌ای زمان بر است.
دادجو همچنین به شهر شیروان نیز اشاره و اظهار کرد: توسعه شهر شیروان به علت محسور بودن در زمین‌های کشاورزی در پیرامونش امکانپذیر نشده بود.
وی گفت: این امر، روند اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی در این شهر را معطل گذاشته است.
سرپرست معاونت دفتر شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی گفت: هرچند که زمین ملی در منطقه کوی وحدت شیروان برای اجرای طرح جهش تولید مسکن در این شهر بهره برداری شده است اما این قطعه زمین به تنهایی پاسخگو نیست.
وی بیان کرد: بنابراین زمین کشاورزی به مساحت ۸۴ هکتار و زمینی کشاورزی به مساحت ۱۲۰ هکتار در مجاورت شهر شیروان برای الحاق به محدوده این شهر جانمایی شده‌اند که باید مراحل توافق با مالکان این زمین‌ها انجام شود.
دادجو به شهر فاروج نیز اشاره و اظهار کرد: وضعیت در این شهر نیز همانند شهرهای آشخانه و شیروان است که برای این شهر هنوز هیچ زمین کشاورزی برای توافق با مالکان و الحاق به شهر در نظر گرفته نشده است.
مسیر زمان بر تعیین تکلیف زمین‌های کشاورزی منتخب برای تولید مسکن ملی
حسن ایزانلو، مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز درباره علت طولانی شدن پاسخگویی به جنسیت خاک زمین‌های کشاورزی شناسایی شده برای الحاق به اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی در شهرهای آشخانه، شیروان، بجنورد عنوان کرد: زمین‌های کشاورزی به لحاظ نوع مرغوبیت به کلاس‌های ۱ تا ۶ تقسیم بندی می‌شوند.
ایزانلو گفت: مرجع تشخیص و تعیین کلاس زمین‌های کشاورزی با موسسه آب و خاک کشور و در سطح استان‌ها نیز با مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی است.
وی افزود: این مرکز پس از نمونه برداری و بررسی از خاک زمین‌های شناسایی شده، حاصلخیزی و کلاس زمین‌های کشاورزی را تعیین می‌کند.
این مسئول گفت: در صورتیکه تشخیص این مرکز نسبت به کلاس خاک، درجه ۱ و ۲ تعیین شده باشد، طبق قانون تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی با کلاس ۱ و ۲ به زمین‌های مسکونی ممنوع است و امکانپذیر نیست.
وی افزود: درصورتیکه کلاس زمین‌های کشاورزی شناسایی شده در کلاس ۳ تا ۶ تشخیص داده شده باشند برای آنها باید پرونده تشکیل، توافق با مالکان، انجام، سند مالکیت این زمین‌ها به نام دولت، سندسازی و موافقت و تصویب کمیسیون تبصره ۱ ماده ۱ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی بابت تغییر کاربری زمین شناسایی شده، اخذ شوند.
ایزانلو افزود: پس از آن، نرخ گذاری زمین در کمیسیون مربوطه، انجام و عوارض تغییر کاربری زمین‌ها نیز پرداخت شوند تا مجوز تغییر کاربری برای زمین کشاورزی صادر شود.
وی عنوان کرد: هنوز برای زمین‌های کشاورزی شناسایی شده در شهرهای آشخانه، شیروان، بجنورد و فاروج فرآیندهای اشاره شده برای تغییر کاربری زمین کشاورزی به مسکونی انجام نشده است.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی تصریح کرد: زمین‌های کشاورزی آشخانه و شیروان هنوز در مرحله تعیین نوع کلاس خاک باقیمانده‌اند.
ایزانلو گفت: اداره کل راه و شهرسازی می‌بایست ابتدا توافق مالکان این زمین‌ها را اخذ، سپس هزینه‌های آزمایشات خاک را بپردازد.
شهرک سازی در دستور کار
علی علیمردانی، معاون پیشین دفتر شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی نیز درباره روند توافق مالکان زمین‌های کشاورزی شهرهای آشخانه و شیروان اظهار کرد: نظر کارشناسان این اداره کل بر بهره برداری از زمین‌ها بایر در داخل حریم شهرهای آشخانه و شیروان برای احداث مسکن ملی بوده است.
علیمردانی گفت: با توجه به اینکه این دو شهر برای اجرای طرح جهش تولید مسکن ملی به شدت با کمبود زمین ملی در حریم و محدوده شهرهای خود مواجه هستند، در همین راستا، رویکرد به سوی شناسایی و تملک زمین‌های کشاورزی معطوف شد که در این زمینه باید ابتدا توافق مالکان و انتقال اسناد به نام دولت انجام شوند.
وی بیان کرد: در پیرامون شهر شیروان قطعه زمین کشاورزی به مساحت ۸۴ هکتار شناسایی شد که بخشی از مالکان توافق خود را اعلام کرده و برخی دیگر از مالکان این قطعه زمین اعلام توافق نکردند.
معاون پیشین دفتر شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی افزود: با این وجود، در داخل و خارج از محدوده شهر شیروان قطعه زمین کشاورزی دیگری به مساحت ۱۶۶ هکتار شناسایی شد که فرآیند توافق با مالکان آنها نیز شروع شد.
وی درباره شهر آشخانه نیز بیان کرد: برای شهر آشخانه سه پلاک ملی بیار، نجف و بش دره به ترتیب به مساحت‌های ۸۵ هکتار، ۷۰ هکتار و ۵۰ هکتار شناسایی شدند که با بررسی پرونده این پلاک‌ها در شورای مسکن استان در نهایت با شهرک سازی در پلاک بیار و نجف موافقت شد.
علیمردانی افزود: دو قطعه زمین کشاورزی نیز شناسایی شدند که باید توافق با مالکان آنها انجام شود.
انتهای خبر/قهرمانی