لاله‌های واژگون یا همان گل‌های سربزیر امسال زودتر از هر سال در دشت های شهرستان گرمه خراسان شمالی به خود شکفته اند و زردی طلایی خود را با روشنایی خورشید همنوا و مناظر چشم نوازی برای گردشگران خلق کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی عصراترک به نقل از ایرنا، زمان گل دهی لاله‌های واژگون و خودنمایی این گونه زیبا و ارزشمند از اواسط فروردین ماه تا آخر اردیبهشت ماه است اما گرمای هوا سبب شده تا امسال زودتر به خود بشکفند.
دشت لاله‌های خمبی در شهرستان گرمه از معروف ترین رویشگاه های لاله واژگون کشور به شمار می رود و این دشت در ۴۰ کیلومتری شهر گرمه قرار دارد.
لاله های واژگون در استان خراسان شمالی از نوع لاله های زرد هستند که وسعت آن حدود ۱۸ هکتار است که از این میزان ۱۵ هکتار در دشت خُمبی واقع است.
در افسانه ها آمده است که سیاوش فرزند کیکاووس به دست تورانیان کشته شد، جایی که اولین قطره خون او بر زمین ریخت، گل لاله ای که شاهد این ماجرا بود سر به زیر افکند و بر بی گناهی سیاوش گریست که از آن پس این گل، سربه زیر و مشغول گریستن ماند و لاله واژگون نامیده شد. زردی لاله های واژگون حکایت از رخ بیمار و غمگین این گل داشته و رنگ قرمز هم نشان از خون سیاوش بیگناه دارد.
هر چه هست، شکفتن لاله های واژگون در نخستین روزهای سال دشت ها را به زردی خورشید پیوند زده و فرصت مناسب برای سفر به دشت خُمبی فراهم کرده است.
لاله های واژگون در دشت های خراسان شمالی از نوع زرد هستند، اما مسوولان تلاش دارند تا رویشگاه لاله های قرمز را هم در این دشت ها توسعه دهند.
ادغام ژنتیکی لاله های زرد و قرمز
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان گرمه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: لاله واژگون یکی از نادرترین گونه‌های گیاهی است که به دلیل اهمیت آن، حفاظت شده و بخش هایی از دشت خمبی به‌عنوان اثر طبیعی در فهرست آثار طبیعی کشور ثبت شده است.
وحید محمودی فر اظهار کرد: این گونه گیاهی استقامت زیادی در برابر سرما و سازگاری ویژه‌ای با دامنه‌های سنگلاخی و صخره‌ای دارد و چنانچه زیستگاه این گل به وسیله انسان‌ها و دام‌ها تخریب نشود، توانایی پوشاندن عرصه‌های وسیعی از طبیعت را با رویش هزاران شاخه زیبا دارد.
وی افزود: لاله واژگون خراسان شمالی از نظر ارتفاع و رنگ با لاله واژگون استان های دیگر متفاوت است و عمدتا با رنگ زرد دیده می شود، البته در سال های اخیر تلاش شد تا برای تنوع بخشیدن به این گونه زیبا، رنگ های دیگر هم در این استان رویش یابد که در این باره پیازهای لاله های رنگ قرمز از منطقه زاگرس در وسعت ۲۰۰ مترمربعی منطقه خمبی کشت شد.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان گرمه اظهار کرد: پیازهای لاله های زرد نیز از خمبی به زاگرس منتقل شد اما در این سال ها این رویشگاه ها به ثمر ننشسته است.
محمودی فر درباره تهدیدهای رویشگاه های لاله های واژگون در استان گفت: یکی از بزرگترین تهدیدها، رفتار نامناسب گردشگران است، متاسفانه طبیعت گردان و گردشگران با چیدن این گل ها و یا لگدمال کردن آن سبب از بین رفتن رویشگاه ها شده اند.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از نگرانی ها، شخم و شیار این رویشگاه ها برای توسعه زمین های کشاورزی است، افزود: کشاورزان و سودجویان برای توسعه زمین های زراعی خود، رویشگاه ها را تخریب می کنند که انتظار می رود در این زمینه منابع طبیعی و آبخیزداری از پیشروی و تعرض به حریم این لاله ها جلوگیری کند.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان گرمه افزود: اقدامات حفاظتی و صیانت از لاله های واژگون به شناساندن و ثبت این لاله ها و گشت های منظم یگان های حفاظت میراث فرهنگی و منابع طبیعی بسنده شده است.
وی اظهار کرد: خشکسالی ها نیز یکی از تهدیدها برای لاله های واژگون است اما تاثیر آن خیلی زیاد نیست، زیرا رویشگاه های این گونه زیبا در مناطقی است که باران و برف می تواند آن را سیراب کند، البته در سال های اخیر کاهش بارندگی ها در این زمینه سبب مشکل شده اما میزان آن چشمگیر نیست.
رویشگاه لاله واژگون یا اشک مریم علاوه بر منطقه ۱۵ هکتاری خمبی و سرای، قسمت‌های غربی کوه آلاداغ، منطقه جوزک، کوه پلنگ و بزداغی در مانه و سملقان، کوه بهار و سالوک در جاجرم، قسمت‌هایی از کوه اسدلی در بجنورد و کوه تکله قوز در نوار مرزی راز و جرگلان است.
لاله‌های واژگون، برخلاف سایر گونه‌های لاله و سایر گل‌ها از ساقه به‌سوی زمین برگشته است و به این دلیل نامش را واژگون نهاده‌اند.
این گونه گیاهی، چهارمین اثر طبیعی ملی ایران است که متاسفانه این روزها به دلیل چرای بی رویه دام، تخریب زیستگاه برای ایجاد اراضی کشاورزی، برداشت بی رویه این گیاه برای عرضه به بازار گل و عوامل دیگر در خطر انقراض قرار گرفته است.
رشته کوه‌های خمبی و سرای عمده‌ترین ناهمواری‌های گرمه است که در جنوب و جنوب غرب این شهرستان قرار دارد.