مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی گفت: شرکت آب منطقه‌ای استان موظف است که در راستای مدیریت منابع آبی، چاه‌های غیرمجاز مسدود و از حفر چاه‌های عمیق جلوگیری می کند.
سید عقیل مرتضوی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی در گفتگو با عصراترک درباره وضعیت منابع آبی موجود در استان اظهار کرد: در حال حاضر ۲۲ درصد از ظرفیت مخازن سدهای استان دارای آب هستند.
مرتضوی گفت: این ۲۲ درصد شامل ۵۰ میلیون متر مکعب آبی است که در پشت سدهای استان جمع آوری و ذخیره سازی شده است.
وی افزود: در حال حاضر در سد شیرین دره ۴۳ درصد از مخزن، در سد بارزو شیروان ۱۴ درصد از مخزن، در سد بیدواز اسفراین هفت درصد از مخزن، در سد چری فاروج ۳۴ درصد از مخزن، در سد گلول شیروان ۳۷ درصد از مخزن، در سد غلامان ۲۴ درصد از مخزن و در سد چندیر نیز ۳۳ درصد از مخزن دارای آب هستند.
روی آوردن کشاورزان به حفر چاه‌های عمیق به علت کم بارشی‌ها
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی در ادامه به دستورالعمل وزارت نیرو مبنی بر مسدودسازی چاه‌های آب غیر مجاز اشاره و عنوان کرد: این دستورالعمل در سال گذشته به شرکت‌های آب منطقه‌ای استان، ابلاغ و تکلیف شد که چاه‌های غیر مجاز آب شناسایی و مسدودسازی شوند.
مرتضوی گفت: در استان خراسان شمالی در حدود چهار هزار و ۲۰۰ حلقه چاه غیر مجاز شناسایی شده است که میزان برداشت سالانه آب از آنها ۳۰ میلیون متر مکعب است.
وی افزود: در عین حال، در استان سه هزار و ۳۰۰ حلقه چاه مجاز نیز وجود دارد که سالانه میزان برداشت آب از این چاه‌ها ۴۰۰ میلیون متر مکعب است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی بیان کرد: در سال گذشته برای خراسان شمالی مسدوسازی ۱۵۰ حلقه چاه غیر مجاز تکلیف شد که شرکت آب منطقه‌ای استان توانست ۲۰۰ حلقه چاه آب غیر مجاز را مسدود کند.
وی افزود: با این اقدام از برداشت یک میلیون و ۵۰ هزار متر مکعب آب در استان جلوگیری شد.
مرتضوی همچنین اعلام کرد: هر روزه نیروهای بازرسی این شرکت در سطح استان در حال پایش و رصد وضعیت منابع آبی و اضافه برداشت‌های آبی هستند.
وی در ادامه با یادآوری این مطلب که به علت کم بارشی‌ها و تداوم خشکسالی‌ها برخی از بهره برداران بخش کشاورزی استان درصدد برآمده‌اند که با استفاده از دستگاه‌های حفاری ماشینی، چاه‌های غیر مجاز عمیق با عمق ۹۰ -۸۰ متر حفر کنند، اعلام کرد: این دستگاه‌ها به سیستم جی پی اس متصل هستند که با شروع بکار ردیابی می‌شوند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: تا به کنون در شهرستان شیروان سه دستگاه حفاری ماشینی را شناسایی و فعالیت حفاری آنها را متوقف کرده‌ایم.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه اجازه ورود این دستگاه‌های حفاری ماشینی به استان با شرکت آب منطقه‌ای است، در همین راستا، اجازه تردد این دستگاه‌ها به استان را نمی‌دهیم و این دستگاه‌ها در پلیس راه‌های استان توقیف خواهند شد.
افزون بر این، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی اعلام کرد: در سال جاری، بر روی میزان برداشت آب توسط بهره برداران از منابع آبی زیرزمینی تمرکز کرده‌ایم.
وی گفت: امسال طی انتشار اطلاعیه‌های رسمی به چاه داران و کشاورزان استان اعلام شد که وضعیت بارش‌ها و منابع آبی موجود در استان مطلوب نیست، بنابراین جلوی تمام اضافه برداشت‌های آبی از منابع آبی در دسترس بهره برداران را خواهیم گرفت.
مرتضوی افزود: انجام این برنامه ریزی در استان به طور جدی در حال اجرا است.
زیاده خواهی‌های توسعه‌ای، بحران آفرین خواهند شد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی در پاسخ به این سوال که به بهره برداران بخش کشاورزی اجازه حفر چاه داده نمی‌شود همچنین آب ذخیره شده مخزن سدها نیز پاسخگوی نیاز آبی کشاورزی استان نیست، بنابراین کشاورزی استان باید چگونه حفظ شود؟ اظهار کرد: در کشوری زندگی می‌کنیم که در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار دارد.
وی همچنین افزود: ۹۰ درصد از مساحت خراسان شمالی نیز در همین اقلیم خشک و نیمه خشک قرار گرفته است.
مرتضوی با بیان اینکه گذشتگان نیز با این شرایط زیسته و سازگاری کرده‌اند، خاطرنشان کرد: گذشتگان در شرایط خشکسالی، زمین‌های کشاورزی را در وضعیت آیش می‌گذاشتند و به انجام مشاغل جایگزین از جمله دامپروری می‌پرداختند.
وی تصریح کرد: باید این واقعیت را بپذیریم که مردم نیز نسبت به حفظ منابع انرژی در دسترس خود وظیفه دارند و مکلف هستند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی همچنین تاکید کرد: درصورتیکه فرهنگ گذشتگان را بکار بگیریم با کمبود منابع آبی و انرژی مواجه نخواهیم شد.
وی افزود: این در حالی است که زیاده خواهی‌هایی از جمله توسعه زمین‌های کشاورزی، تبدیل زمین‌های دیمزار به زمین‌های آبی و توسعه باغات، آینده منابع آبی استان را با بحران مواجه خواهد کرد.
مرتضوی با ابراز تاسف از اینکه تکرار این رفتار اشتباه در استان بسیار زیاده شده و کار از دست دستگاه‌های اجرایی ذی ربط خارج شده، یادآور شد: این شرکت هر چه موتور پمپ‌های غیر مجاز آبی را پس از شناسایی، جمع آوری کرده است در مقابل متوجه می‌شویم که موتور پمپ‌های جدید، جایگزین و چاه‌های غیر مجاز جدیدی نیز حفر شده‌اند.
وی همچنین با یادآوری این مطلب که در استان هر ساله ۸۸٫۵ درصد از منابع آبی زیرزمینی استان برای آبیاری بخش کشاورزی بهره برداری می‌شود که سالانه معادل برداشت و مصرف ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب است، خاطرنشان کرد: درصورتیکه با مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی استان ۱۰ درصد از آب مصرفی این بخش صرفه جویی شود، می‌توان آب شرب تمام مناطق مسکونی استان را تامین کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی تصریح کرد: این مدیریت مصرف آب را می‌توان با اجرای درست و کامل سند الگوی کشت که ابلاغ شده است، محقق کرد.
در عین حال، وی یادآور شد: با توجه به اینکه برای اجرای سند الگوی کشت هیچ الزامی برای کشاورزان تعریف نشده، نیاز است که راهکارهای انگیزشی برای کشاورزان به منظور عمل به این سند تهیه و در دستور کار قرار گیرند.
مرتضوی همچنین افزود: عمل به سند الگوی کشت به انجام فرهنگسازی، آموزش، ترویج و فراهم کردن شرایط درآمدزایی پایدار و بالا برای کشاورزان نیازمند است.
علاوه بر این، وی خواستار شد: وزارت جهاد کشاورزی برای استان‌های مختلف سندهای الگوی کشت متناسب با شرایط اقلیم هر استان را تهیه و ابلاغ کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی درباره بهره گیری از آب ژرف در استان نیز اظهار کرد: وزارت نیرو در مشارکت با دو وزارتخانه دیگر طرح بهره گیری از آب ژرف را در دستور کار قرار داده است که این طرح در حال حاضر در استان سیستان و بلوچستان در حال اجرا است.
وی با بیان اینکه عمق چاه‌های آب ژرف بیش از یک هزار متر است، عنوان کرد: تمامی نقاط کشور مستعد حفر این چاه‌ها نیستند.
طرح انتقال آب از گلیل-سرانی به شهرهای هدف هنوز به دنبال اخذ مجوز ماده ۲۳
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی درباره سرنوشت اجرای طرح انتقال آب از مناطق گلیل و سرانی در شهرستان شیروان به شهرهای هدف استان نیز اظهار کرد: اجرای این طرح برای بهره مندی از اعتبارات ملی نیازمند اخذ مجوز ماده ۲۳ است تا سازمان برنامه و بودجه کشور بابت آن در قانون بودجه هر ساله کشور اعتبار ملی را اختصاص دهد.
مرتضوی با اشاره به اینکه مجوز آغاز مطالعات اجرای این طرح از وزارت نیرو اخذ شده همچنین در مهر ماه سال گذشته نیز تمامی اسناد مرتبط با اجرای این طرح را برای سازمان برنامه و بودجه کشور به منظور اخذ مجوز ماده ۲۳ ارسال کرده‌ایم، اعلام کرد: با این وجود، سازمان برنامه و بودجه کشور در زمینه تامین منابع مالی اجرای این طرح بحث دارد.
وی افزود: با توجه به اینکه هنوز مجوز ماده ۲۳ برای این طرح صادر نشده است، متاسفانه این طرح از اعتبارات قانون بودجه سال مالی ۱۴۰۲ بهره مند نشد.
سد گلمن دره آبگیری می‌شود
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی در بخش دیگری از سخن خود به سدهای در مدار بهره برداری استان نیز اشاره و عنوان کرد: در حال حاضر هفت سد استان در مدار بهره‌برداری هستند.
مرتضوی افزود: در عین حال، ساخت سه سد جدید نیز در دست مطالعه هستند که در حال حاضر پیگیر اخذ مصوبه ساخت آنها هستیم.
وی همچنین به سدهای گلمن دره، بش قارداش و دربند نیز اشاره و اعلام کرد: تکمیل این سدها در حال اجرا هستند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی گفت: سد گلمن دره دارای فاز آبگیری و فاز بهره‌برداری کامل است که در سال جاری فاز آبگیری این سد به بهره‌برداری می‌رسد.
وی افزود: با توجه به اینکه در سال مالی ۱۴۰۱ جذب ۲۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای این سد محقق شده همچنین وزارت نیرو بر تامین اعتبار برای این سد در سال مالی ۱۴۰۲ نیز قول داده، که در همین راستا، برنامه‌ریزی شده است که تا سال آینده فاز دوم این سد به بهره‌برداری برسد.
مرتضوی همچنین درباره سد بش قارداش نیز بیان کرد: عملیات اجرایی این سد طی شش سال گذشته متوقف بوده است.
وی افزود: در سال مالی ۱۴۰۱ با جذب ۳۰ میلیارد تومان اعتبار، انجام تکمیل بند انحرافی این سد شروع شد که در حال انجام است.
این مسئول در ادامه با بیان اینکه تکمیل و بهره برداری از این سد به اختصاص ۱۶۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، خاطرنشان کرد: درصورتیکه در سال مالی ۱۴۰۲ اعتبارلازم اختصاص داده شود، بدنه سازی این سد و ایستگاه پمپاژ آن نیز تکمیل خواهند شد.
سدهای در مدار بهره برداری استان، آماده واگذاری به بخش خصوصی
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی همچنین از برنامه واگذاری فضا و تاسیسات سدهای استان به بخش خصوصی نیز خبر داد و در این باره گفت: فراخوانی را منتشر کرده‌ایم مبنی بر اینکه بهره برداری از فضا و تاسیسات تمامی سدهای استان را به بخش خصوصی واگذار می‌کنیم.
مرتضوی گفت: در این راستا، سد چندیر به منظور بهره برداری برای طرح تفریحی-گردشگری به سرمایه گذار بومی واگذار شده است.
وی افزود: این برنامه برای سد شورک در شهرستان شیروان نیز در دستور کار قرار گرفته است که هنوز هیچ متقاضی نداشته است.
ساماندهی رودخانه مرزی استان در دست اجرا است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی در ادامه درباره رودخانه‌های استان نیز اظهار کرد: طرح ساماندهی رودخانه‌های مرزی به منظور تثبیت این رودخانه‌ها در دستور کار وزارت نیرو است که در همین راستا، شرکت‌های آب منطقه‌ای استان‌های مرزی موظف به اجرای ساماندهی رودخانه‌های مرزی منطقه خود هستند.
مرتضوی گفت: اجرای این طرح در استان خراسان شمالی بر روی رودخانه سومبار در حال اجرا است.
وی با بیان اینکه طول رودخانه سومبار ۳۲ کیلومتر است، اعلام کرد: تاکنون از محل اعتبارات ملی به طول ۲۲ کیلومتر از مسیر این رودخانه دیوار ساحلی ایجاد شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی افزود: در حال حاضر پیمانکاران در حال ادامه ساخت دیوار ساحلی در مسیر این رودخانه هستند.
وی در بخش دیگری از سخن خود به کم بارشی‌ها و بروز خشکسالی‌ها در کشور اشاره و اظهار کرد: در سال‌هایی که دچار خشکسالی هستیم نباید به حریم رودخانه‌ها تجاوز شود، در غیر این صورت تجاوز به حریم رودخانه‌ها موجب بروز سیلاب در زمان بارش‌ها خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی گفت: شرکت آب منطقه‌ای برای جلوگیری از تصرف و تجاوز به حریم رودخانه‌ها، برنامه لایروبی رودخانه‌ها را در دستور کار دارد.
وی با اشاره به اینکه طول رودخانه‌های حساس و مهم استان دو هزار و ۲۰۰ کیلومتر است، عنوان کرد: در هر سال مالی، متناسب با اختصاص و جذب اعتبارات مسیر رودخانه‌های در اولویت که آسیب پذیرتر هستند، لایروبی می‌شوند.
مرتضوی خاطرنشان کرد: در سال گذشته ۱۵ کیلومتر از طول رودخانه‌های استان لایروبی شدند.
وی همچنین اعلام کرد: در سال جاری نیز لایروبی در پنج منطقه را در دستور کار قرار داده‌ایم.
این مقام مسئول گفت: در حال حاضر لایروبی در رودخانه اترک به طول سه کیلومتر، لایروبی در رودخانه‌ای واقع در منطقه کلات در شهرستان اسفراین به طول یک کیلومتر و لایروبی در رودخانه خسرویه در شهرستان فاروج نیز به طول یک کیلومتر در حال انجام هستند.
وی خاطرنشان کرد: مجتمع صنعتی پتروشیمی خراسان در راستای عمل به مسئولیت اجتماعی خود دو دستگاه بیل مکانیکی برای سرعت بخشی به لایروبی رودخانه‌ها را در اختیار شرکت آب منطقه‌ای استان قرار داده است.
افزون بر این، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی درباره ساخت دیوار ساحلی در مسیر رودخانه‌های استان نیز بیان کرد: در سال گذشته با جذب اعتبارات استانی ساخت دیوار ساحلی در پایین دست منطقه گلستان شهر بجنورد را اجرایی کردیم.
مرتضوی گفت: در حال حاضر نیز ساخت دیوار ساحلی در منطقه باقرخان شهر بجنورد در حال اجرا است.
۵۵ میلیارد تومان طلب آب منطقه‌ای از مشترکان
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی در خاتمه درباره مطالبه شرکت آب منطقه استان از مشترکان بخش صنعت، کشاورزی و خدمات استان اعلام کرد: در حال حاضر از این مشترکان ۴۰ میلیارد تومان طلب داریم که ۱۹ میلیارد تومان آن مربوط به ادارات دولتی از جمله اداره کل امور عشایری و سازمان جهاد کشاورزی استان است.
مرتضوی همچنین افزود: ۱۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان دیگر از این طلب مربوط به شهرداری‌های استان هستند که بابت تامین آب برای آبیاری فضای سبز بوده است.
وی خاطرنشان کرد: هشت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از طلب شهرداری‌های استان مربوط به شهرداری بجنورد است که سالانه سه و نیم میلیون متر مکعب آب بابت آبیاری فضای سبز بجنورد استفاده می‌کند.
علاوه بر این، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: از صنایع کوچک استان نیز ۱۵ میلیارد تومان بابت تامین آب مورد نیاز آنها طلب داریم.
انتهای پیام/قهرمانی