احمد صفرزاده، مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در گفت و گو با عصراترک درباره منطقه حفاظت شده میان دشت در شهرستان جاجرم اظهار کرد: این منطقه حفاظت شده 85 هزار هکتار مساحت دارد که 15 هزار هکتار آن در سال 93 به پارک ملی ارتقا یافت و این 15 هزار هکتار به پارک ملی ضامن آهو نامگذاری شد.

صفرزاده گفت: منطقه حفاظت شده میان دشت جاجرم به صورت کریدوری به پارک های ملی سالوک همچنین به پارک ملی توران و منطقه حفاظت شده خوش ییلاق در استان سمنان متصل است.

وی افزود: با این وجود، به مرور زمان به علت جاده کشی ها و امور کشاورزی در پهنه این کریدور اشاره شده، ارتباط کریدوری در این پهنه کمرنگ شد.

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در ادامه بیان کرد: در منطقه حفاظت شده میان دشت جاجرم 30 گونه پستاندار، 25 گونه خزنده و 90 گونه پرنده زیست می کنند که آهو، یوزپلنگ آسیایی، کاراکال، گربه وحشی، گربه شنی، عقاب طلایی، عقاب طلایی، عقاب صحرایی، هوبره و بزمجه از جمله مهمترین گونه های جانوری ای هستند که در این منطقه حیات دارند.

جمعیت آهوان در میان دشت جاجرم سه برابر شد

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در ادامه با یادآوری این مطلب که از دیر باز منطقه میان دشت جاجرم در شمال شرق ایران به زیستگاه اصلی آهو معروف بوده که این گونه جانوری طعمه اصلی یوزپلنگ آسیایی در این منطقه کویری است، عنوان کرد: بر اساس اسناد موجود، در سال 52، سه هزار و 500 راس آهو در این منطقه سرشماری شده بود که مبتنی بر جمعیت قابل توجه آن، میان دشت جاجرم به منطقه حفاظت شده تبدیل شد.

صفرزاده اعلام کرد: با توجه به سرشماری انجام شده در منطقه میان دشت جاجرم در پاییز امسال، نتایج این سرشماری حکایت از آن دارد که جمعیت آهوان این منطقه در سال جاری در مقایسه با سال های 98 تا 1400، سه برابر شده و این در حالی است که خراسان شمالی طی یک دهه اخیر، دوره کم بارش و خشکی را پشت سر گذاشته است.

وی گفت: پیش بینی می شود که منطقه حفاظت شده میان دشت جاجرم به لحاظ جمعیت آهو سرشماری شده در پاییز امسال، دومین منطقه جمعیت بالای آهو در کشور را دارا شده باشد.

خرید یک سوم از حقوق عرفی چرای دام در میان دشت جاجرم

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم درباره چگونگی این اتفاق خوش آیند در این منطقه حفاظت شده کویری بیان کرد: طی دو سال اخیر با اختصاص اعتبارات دولتی، آبرسانی به موقع و علوفه دهی دستی برای حیات وحش این منطقه، انجام شد.

صفرزاده همچنین خاطرنشان کرد: طی چند سال اخیر به مساحت 160 هکتار نهال کاری در این منطقه انجام شد که این نهال کاری به منبع تامین علوفه گونه های جانوری این منطقه تبدیل شده است.

افزون بر این، وی بیان کرد: طی چند سال اخیر برای بهبود بخشی به زیستگاه میان دشت جاجرم چاه آب، حفر همچنین آبشخورهای این منطقه، بهسازی و یک نیروی آبرسان در این منطقه نیز جذب شد.

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم یادآور شد: طی چند سال اخیر گشت های شبانه روزی در منطقه به طور مستمر در انجام بوده و آموزش جوامع محلی توسط گروه های مردم نهاد با صرف اختصاص اعتبارات دولتی نیز افزایش یافتند.

وی افزود: تعداد تجهیزات مورد نیاز محیط بانان همچنین تعداد دوربین های عکاسی و چشمی برای رصد حیات وحش در این منطقه نیز افزایش یافتند.

علاوه بر این، صفرزاده عنوان کرد: احکام قوه قضاییه در صدور رای برای متخلفان نیز در زمینه تامین هزینه های آب و علوفه حیات وحش در این منطقه انجام شد.

در عین حال، وی تصریح کرد: اداره کل محفاظت محیط زیست استان از سال 86 تا به کنون توانسته است از مجموع پروانه های چرای 15 هزار راس دام در این منطقه پنج هزار راس آن را خریداری کند.

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم گفت: در تلاش هستیم که بتوانیم با دریافت اعتبارات دولتی باقی پروانه های چرای دام این منطقه را خریداری کنیم، هرچند که در حال حاضر ورود و خروج گله های دامی به این منطقه تحت کنترل هستند.

وی افزود: ورود سگ های گله دامداران به این منطقه نیز تحت کنترل محیط بانان میان دشت هستند.

مشاهده تردد یوز یا یوزهای جدید در کریدور میان دشت-توران

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در بخش دیگری از سخن خود با اذعان بر این نکته که منطقه حفاظت شده میان دشت جاجرم از دیرباز از جمله زیستگاه های مهم یوزپلنگ آسیایی بوده است، اظهار کرد: در سرشماری پاییز امسال دوربین های تله ای کارگذاشته در این منطقه با وجود اینکه از افزایش جمعیت گونه های گوشتخوار از جمله گرگ و کفتار همچنین افزایش جمعیت گونه های پرندگان در این منطقه میان دشت حکایت دارند، با این وجود، این دوربین ها حضور هیچ یوزپلنگی را ثبت نکردند.

صفرزاده در ادامه با اشاره به اینکه طی سال های 90 تا 96 دوربین های تله ای کارگذاشته شده در این منطقه وجود چند قلاده یوزپلنگ را ثبت کردند، گفت: با این وجود، طی سال های 96 و 97 با به سرقت رفتن توله یوز ماده ای به نام ایران از منطقه میان دشت جاجرم همچنین از بین رفتن یوزی به نام یارقلی بر اثر تصادف جاده ای، دیگر وجود یوزی در این منطقه در دوربین ها ثبت و ضبط نشد.

با این وجود، در سال 1400 گزارشات مردمی حکایت از مشاهده یک یوز ماده با دو توله اش در حاشیه بیرونی منطقه میان دشت جاجرم را داشت که با کارگذاری دوربین، تصویر یک ماده یوز ثبت شد.

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در ادامه عنوان کرد: در سال جاری 10 گزارش مردمی درباره مشاهده یوز در ضلع های شمالی، غربی و شرقی خارج از حریم میان دشت جاجرم ( حدفاصل میان میان دشت جاجرم و توران در استان سمنان) به اداره محیط زیست جاجرم منعکس شدند که با پایش صورت گرفته رد پاها و سرگین یوز کشف شدند که از وجود 4 قلاده یوز حکایت دارند.

وی درباره علت وارد نشدن این یوزها به حریم داخلی منطقه میان دشت جاجرم که امنیت زیستی بالاتری را دارد نیز بیان کرد: با توجه به اینکه یوزها، مهاجر پذیر هستند به نظر می رسد که یوزهای در حال تردد در حاشیه منطقه میان دشت جاجرم از یوزهای اصلی خود میان دشت نباشند بلکه یوز جدیدی هستند.

صفرزاده افزود: با توجه به اینکه جمعیت طعمه آنها از جمله آهو در منطقه جاجرم بیشتر شده است به همین دلیل این یوزها به حاشیه منطقه میان دشت به ویژه در ضلع شمالی این منطقه مهاجرت کرده اند.

وی تصریح کرد: در همین راستا، ادارات کل محیط زیست استان های خراسان شمالی و جاجرم نیز برای حفظ امنیت این گونه جانوری علاوه بر اینکه انجام گشت ها و پایش های خود را در کریدور میان دشت جاجرم – توران را افزایش داده اند همچنین تابلوهای هشداردهنده مبنی بر وجود و تردد حیات وحش در مسیر جاده ای این کریدور  نیز نصب شده اند.

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم افزود: تا پایان امسال تعداد این تابلوها به 24 عدد خواهد رسید.

وی خاطرنشان کرد: در سال آینده آموزش جوامع محلی دو منطقه میان دشت جاجرم و توران را نیز انجام خواهیم داد.

برنامه تبدیل کریدور میاندشت-توران به منطقه حفاظت شده، در دست مطالعه

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در ادامه با اذعان بر این نکته که سازمان محیط زیست کشور مبتنی بر نتایج گزارش سرشماری های انجام شده در دو منطقه اشاره شده بر این کوریدور تردد حیات وحش به ویژه یوز متمرکز شده است، عنوان کرد: در همین راستا، برنامه ریزی شده است که کریدور مابین منطقه میان دشت و توران به منطقه حفاظت شده تبدیل شود.

صفرزاده افزود: مطالعات آن در حال انجام است.

وی بیان کرد: مساحت این کریدور 250 هزار هکتار است که این کریدور، اتصال دهنده این دو زیستگاه مهم حفاظت شده، است.

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم خواستار شد: برای تحقق این هدفگذاری که در راستای ارتقای امنیت زیستگاه گونه های جانوری این دو منطقه حفاظت شده، است دستگاه های اجرایی شامل منابع طبیعی و صمت همکاری کنند تا با نظر مثبت آنها مجوز این اقدام صادر شود.

غفلت محیط زیست کشور از وجود زیرساخت طرح نگهداری یوز در اسارت میان دشت جاجرم

مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم همچنین با یادآوری این مطلب که در اوایل دهه 90 در حریم منطقه میان دشت جاجرم، پهنه ای به مساحت 12 هکتار فنس کشی شد و یوزی به نام کوشکی دوره ای از اسارت خود را در آن سپری کرد که مورد بازدید بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفت، خاطرنشان کرد: در کشور این فضا برای نخستین بار برای حفاظت از یوزهای در اسارت آماده شده بود.

صفرزاده افزود: متاسفانه با انتقال کوشکی به زیستگاهی در پایتخت، این زیرساخت آماده شده برای اجرای طرح یوزهای در اسارت به فراموشی سپرده شد درحالیکه بابت آن اعتبارات دولتی هزینه شده بود.

وی با تاکید بر این نکته که خراسان شمالی تجربه نگهداری یوز در اسارت را دارد، ابراز امیدواری کرد: سازمان محیط زیست کشور از وجود چنین ظرفیتی برای نگهداری از هفت قلاده یوز در اسارت کشورغافل نشود.

در عین حال، مدیر حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در خاتمه با اشاره به نتایج بسیار خوب سرشماری حیات وحش در پاییز سال جاری در منطقه حفاظت شده میان دشت جاجرم که حکایت از افزایش جمعیت گونه های جانوری این منطقه را دارد، خواستار شد: سطح پارک ملی ضامن آهو در این منطقه حفاظت شده افزایش پیدا کند، در عین حال، مسئولان ذی ربط بر روی گردشگری هدفمند از این محیط طبیعی برنامه ریزی کنند.

صفرزاده همچنین تصریح کرد: این منطقه مستعد، نیازمند دریافت اعتبارات دولتی به منظور ارتقای زیرساخت های زیست محیطی و گردشگری است که امیدوار هستیم مورد توجه قرار گیرد.

انتهای پیام/قهرمانی