سگ‌های ولگرد، خطری در کمین شهروندان

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصر اترک، هنوز که از سه‌ماهه نخست سال جاری خیلی نمی‌گذرد، در بهار امسال اخبار حمله سگ‌های ولگرد بدون صاحب و هار به دو کودک و یک نوجوان در کشور و فوت آنها، در میان تمامی اخبار صفحه حوادث رسانه‌ها بیشتر جلب‌توجه کرد و دوباره نگرانی‌های مردمی نسبت به پرسه سگ‌های خیابانی در سطح معابر شهری را برانگیخت.

پس از این واقعه، توجه به انتشار این اخبار برای جلب‌توجه مسئولان ذی‌ربط نسبت به حل این مسئله بیش‌ازپیش مورد اهمیت قرار گرفت.

در خراسان شمالی که استانی کشاورزی خیز و محصور در میان چهار پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش است، موضوع سگ‌های ولگرد و رها شده و احتمال وجود بیماری هاری میان آنها همواره رسانه‌ای شده اما طی دو سال اخیر آنچه که بیشتر از این موضوع، نگران‌کننده‌تر شد مسئله ابتلای گربه‌های خیابانی به بیماری هاری بوده است.

هر چند که در استان، در سطح مناطق شهری همچنین در حوزه بهداشت و درمان موضوع پرسه سگ‌های ولگرد در سطح معابر و حتی حمله آنها به شهروندان و نگرانی نسبت به ابتلای آنها به بیماری‌هایی  از جمله بیماری هاری از طریق رسانه‌ها به مسئولان ذی‌ربط استان گوشزد شده بود، اما طی دو سال اخیر اداره کل دامپزشکی استان نیز خطر ابتلای گربه‌های خیابانی به بیماری خطرناک هاری را هشدار داده است.

در همین حال، اداره کل محیط‌زیست استان نیز نسبت به سرایت این بیماری به جمعیت حیات‌وحش استان ابراز نگرانی کرده است.

باتوجه‌به اینکه مخاطب اصلی این هشدارها، دهیاری‌ها و شهرداری‌ها هستند، این  دو مخاطب تاکنون چه در سطح کشور و چه در سطح استان نتوانسته‌اند شهروندان معترض به این مسئله را نسبت به اقدامات خود درباره مدیریت این وضعیت اقناع کنند.

نکته قابل‌توجه این است که باید پرسیده شود آیا وظیفه جمع‌آوری سگ‌های رها شده ولگرد و پیشگیری از ابتلا حیوانات اهلی شامل سگ‌ها و گربه‌ها به بیماری هاری فقط بر عهده دهیاری‌ها، شهرداری‌ها و دامپزشکی است و یا اینکه رفع این تهدید جدی شده در سطح کشور و استان، نیاز به بررسی موشکافانه در علل بروز این مسئله بحرانی شده در سطح مناطق شهری همچنین بررسی عملکرد تمامی دستگاه‌های اجرایی مکلف در قبال مدیریت این وضعیت به‌ویژه تحلیل نقش مردم در گستردگی این بحران و تبدیل آن به خطری جدی را دارد.

صحبت اصلی آن است که اگر سلامت تمامی شهروندان همچنین حل مسئله سگ‌های رها شده و ولگرد از سطح معابر شهری و روستایی برای دولت‌ها مهم است باید هزینه مالی راه‌های مقابله با این مسئله نیز در قانون بودجه سالانه پیش‌بینی و مصوب شود.

پایگاه خبری عصر اترک در زمینه چالش جدی وجود سگ‌های رها شده و ولگرد در سطح معابر مرکز استان و خطر ابتلای سگ‌ها و گربه‌های خیابانی به بیماری هاری را در مصاحبه با دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط مورد بررسی قرار داده است که در این گزارش می‌خوانید.

حل چالش سگ‌های بی‌صاحب نیازمند همکاری مردم و دستگاه‌ها

معاون خدمات شهری شهرداری بجنورد در این باره اظهار کرد: سازمان دهیاری‌ها و شهرداری‌های کشور در مورد مدیریت و جمع‌آوری سگ‌های رها شده و ولگرد از سطح شهرها دستورالعملی ابلاغ کرده که در این راستا، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها را مکلف کرده است.

مجید شادکام گفت: در این دستورالعمل تعیین تکلیف شده است که شهرداری‌ها نسبت به زنده‌گیری و جمع‌آوری حیوانات بدون صاحب اقدام کنند، درعین‌حال، با همکاری بخش خصوصی مراکز نگهداری برای این حیوانات ایجاد شوند.

وی افزود: در این دستورالعمل از دهیاران خواسته شده است که در زمینه جمع‌آوری این سگ‌ها در مناطق روستایی اقدام کنند و آنها را به مراکز نگهداری آماده شده در مناطق شهری و یا روستایی تحویل دهند.

معاون خدمات شهری شهرداری بجنورد همچنین خاطرنشان کرد: در این دستورالعمل ادارات کل دامپزشکی استان‌ها نیز به همکاری در زمینه عقیم‌سازی سگ‌های جمع‌آوری‌شده در مراکز نگهداری مکلف شده‌اند.

وی عنوان کرد: در این راستا، شهرداری بجنورد از پنج سال قبل تا به کنون با عقد قرارداد با دو پیمانکار بخش خصوصی جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب همچنین راهبری و نگهداری از آنها را اجرایی کرده است.

شادکام افزود: در حال حاضر در پناهگاه ایجاد شده در محل سنگ‌شکن شهید جباری حدود ۷۰۰ قلاده سگ بدون صاحب‌جمع آوری شده، نگهداری و مراقبت می‌شوند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در پیرامون و نزدیکی شهر بجنورد روستاهایی از جمله باقرخان‌ها، محمدعلی پهلوان، نگه قلعه همچنین شهرک دامپروری قارلق وجود دارند که در این مناطق روستایی فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری انجام می‌شوند، بیان کرد: سگ‌های بدون صاحب و رها شده از این مناطق روستایی به داخل شهر بجنورد می‌آیند.

معاون خدمات شهری شهرداری بجنورد تصریح کرد: بیشتر سگ‌های بدون صاحب‌جمع آوری شده، گوش‌بریده هستند که این امر بیانگر آن است که این سگ‌ها دارای صاحب بوده‌اند و به عللی از جمله پیری‌شان، رها شده‌اند.

وی افزود: این سگ‌ها برای پیداکردن غذا به مناطق شهری می‌آیند.

شادکام در ادامه تصریح کرد: این تعداد قابل‌توجه از سگ‌های بدون صاحب، جمع‌آوری‌شده و  جمع‌آوری نشده و رها مانده در سطح شهر بجنورد گویای آن است که دهیاری‌ها در زمینه جمع‌آوری این حیوانات هیچ اقدامی را انجام نداده‌اند.

وی تأکید کرد: انتظار نداریم که تمامی دهیاری‌ها تک‌به‌تک مرکز نگهداری برای سگ‌های بدون صاحب ایجاد کنند، بلکه انتظار آن است که سگ‌های رها شده و بدون صاحب را از سطح روستاها جمع‌آوری و به پناهگاه نگهداری سگ‌ها که توسط شهرداری بجنورد ایجاد شده است، تحویل دهند.

معاون خدمات شهری شهرداری بجنورد افزود: شهرداری بجنورد بابت دریافت و نگهداری از این سگ‌ها هیچ مبلغی را نیز دریافت نمی‌کند.

وی خاطرنشان کرد: این موضوع بارها به دهیاران شهرستان بجنورد اطلاع داده شده است.

علاوه بر این، شادکام اظهار کرد: سگ‌های رها شده در نقاط مختلف شهر بجنورد پرسه می‌زنند؛ اما این سگ‌ها بیشتر در نقاطی دیده می‌شوند که مردم به آنها غذا می‌دهند.

وی گفت: این در حالی است که غذادادن به سگ، موجب تولیدمثل بیشتر آنها و افزایش جمعیت آنان می‌شود.

معاون خدمات شهری شهرداری بجنورد درباره عقیم‌سازی سگ‌های بدون صاحب نیز اظهار کرد: عقیم‌سازی با همکاری دامپزشکی انجام می‌شود که البته هزینه عقیم‌سازی بسیار بالا است.

وی افزود: در مرکز نگهداری سگ‌های بدون صاحب شهرداری بجنورد سگ‌های پرخاشگر عقیم‌سازی شده‌اند که تعداد این سگ‌های عقیم شده، خیلی کم است.

شادکام خاطرنشان کرد: مابقی سگ‌های جمع‌آوری‌شده (سگ‌های نر و ماده) به‌صورت تفکیک شده از یکدیگر مراقبت می‌شوند.

وی در ادامه با تصریح بر این نکته که زنده‌گیری و جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب سخت است و هر زنده‌گیری حدود پنج‌روز طول می‌کشد، از شهروندان درخواست کرد: به سگ‌های بدون صاحب غذا ندهند؛ بلکه با شماره ۱۳۷ شهرداری بجنورد تماس بگیرند تا نسبت به جمع‌آوری آنها اقدام شود.

معاون خدمات شهری شهرداری بجنورد همچنین خواستار شد: قانون‌گذار غذادادن به سگ‌های بدون صاحب را جُرم تعریف و مصوب کند تا زنجیره افزایش جمعیت این حیوانات گسسته شود.

علاوه بر این، وی تأکید کرد: دهیاران نیز به وظیفه خود در زمینه جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب از سطح روستاها و تحویل آنها به مرکز نگهداری شهرداری بجنورد عمل کنند.

شادکام همچنین خواستار شد: اعتبار دولتی برای تأمین داروهای مرگ خاموش سگ‌های بدون صاحب بیماری که جمع‌آوری‌شده‌اند نیز در قانون بودجه هر سال، لحاظ و مصوب شود؛ چون هزینه خرید این نوع داروها بالا است که تمامی شهرداری‌ها امکان  تأمین این هزینه‌کرد را ندارند.

کنترل جمعیت سگ‌های بی‌صاحب، بدون اعتبار مالی 

مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان شمالی نیز در این باره اظهار کرد: قانون، تکلیف شهرداران و دهیاران را نسبت به جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب و انتقال آنها به مراکز نگهداری، مراقبت، عقیم‌سازی و حتی مرگ خاموش سگ‌های زنده‌گیری شده بیمار را مشخص کرده است.

صادق رمضان‌زاده همچنین افزود: قانون‌گذار در این قانون مصوب، اجازه داده است که سگ‌های بدون صاحب‌جمع آوری شده در پناهگاه‌های نگهداری به متقاضیان فروخته شوند.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا اقدام دهیاران استان نسبت به عمل به این قانون نمود مشخصی ندارد؟ عنوان کرد: مهم‌ترین چالش اصلی زادوولد بالای سگ‌ها است.

علاوه بر این، مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان شمالی به وجود ۷۵۹ روستا در سطح استان نیز اشاره و بیان کرد: دهیاران با مسئله کمبود جدی منابع مالی از قانون بودجه سالانه مواجه هستند که پاسخگوی اجرای برنامه‌ها در سطح روستاها نیز نیست.

وی تصریح کرد: این مسئله دست دهیاران نسبت به عمل به این قانون را نیز بسته است.

بااین‌وجود، رمضان‌زاده عنوان کرد: در استان کمیته سگ‌های ولگرد تشکیل شده که در این کمیته به دهیاران و شهرداری‌ها اعلام شده است نسبت به جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب مشارکت داشته باشند.

وی افزود: از دهیاران خواسته شده است که سگ‌های بدون صاحب و رها شده را از سطح روستاها جمع‌آوری کنند و در اختیار پناهگاه‌های نگهداری از سگ‌های شهرداری‌های استان قرار دهند که این اقدام انجام می‌شود.

مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان شمالی تصریح کرد: اگر انجام نمی‌شد، استان با بحران افسارگسیخته وجود سگ‌های ولگرد مواجه می‌شد.

رمضان‌زاده خواستار شد: کشاورزان، دامداران و شهروندان هم استانی سگ‌هایی را که می‌خواهند رها کنند را در اختیار پناهگاه‌های آماده شده توسط شهرداری‌های استان تحویل دهند.

واکسیناسیون ۶ هزار قلاده سگ صاحب‌دار در خراسان‌شناسی

رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های دامی اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی درباره مسئولیت این شبکه نسبت به کنترل شیوع بیماری هاری در سگ‌ها نیز اظهار کرد: گفت: شبکه دامپزشکی نسبت به واکسیناسیون سگ‌های صاحب‌دار و گله، دستگاه اجرایی محیط‌زیست نسبت به کنترل حیات‌وحش همچنین شهرداری‌ها نیز نسبت به کنترل سگ‌های ولگرد موظف شده‌اند.

حسن قاسمی‌فرد عنوان کرد: در خراسان شمالی حدود ۲۵ هزار قلاده سگ صاحب‌دار وجود دارد که اگر هر سال ۷۵ درصد از این جمعیت واکسینه شوند، انتشار این بیماری کنترل می‌شود. 

وی اعلام کرد: در استان، در سال ۱۴۰۱ تعداد ۲۱ هزار و ۹۷۷ قلاده سگ صاحب‌دار، در سال ۱۴۰۲ تعداد ۲۰ هزار و ۴۷۴ قلاده سگ صاحب‌دار و طی دوماهه نخست امسال نیز تعداد شش هزار و ۵۷۵ قلاده سگ صاحب‌دار واکسینه شدند.

رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های دامی اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی خاطرنشان کرد: واکسیناسیون سگ‌های صاحب‌دار و گله استان در سال جاری ادامه دارد.

تهیه گزارش: سمانه قهرمانی