مهدی تیموری در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک» گفت: برخلاف برخی استان‌های شمالی و غربی کشور، یکی از تفاوت‌های اقلیمی بارز خراسان شمالی، تغییر الگوی بارندگی است؛ به‌گونه‌ای که بارش‌های پراکنده و ملایم جای خود را به بارش‌های رگباری و سیل‌آسا داده‌اند.

عضو هیأت‌علمی گروه مهندسی طبیعت دانشگاه بجنورد ادامه داد: این تغییر، ضمن افزایش خطر سیلاب، باعث کاهش نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی و افزایش روان‌آب‌های مخرب شده است.

 وی با اشاره به نشانه‌های ورود استان به دوره خشکسالی بلندمدت، گفت: این پدیده در خراسان شمالی نه‌تنها منابع آب زیرزمینی و سطحی را با کاهش شدید مواجه کرده، بلکه کیفیت آب کاهش یافته، شوری افزایش یافته و ساختار خاک نیز در معرض تخریب قرار گرفته است.

  به گفته تیموری: این شرایط علاوه بر افت عملکرد کشاورزی، موجب افزایش فشار بر مراتع و تغییر کاربری‌های غیراصولی اراضی شده که در نهایت اکوسیستم استان را به‌شدت تهدید می‌کند.

 وی اضافه کرد: بر اساس ارزیابی‌ها، حدود ۸۵ درصد مساحت استان درگیر آثار خشکسالی است و در برخی دشت‌های ممنوعه، در صورت ادامه روند فعلی، طی ۱۰ تا ۱۵ سال آینده آب‌های زیرزمینی تخلیه خواهند شد و خاک نیز به دلیل فرسایش و شوری، در معرض ناپایداری شدید قرار می‌گیرد.

 عضو هیأت‌ علمی دانشگاه بجنورد، درباره مدل‌های معتبر برای پیش‌بینی آینده اقلیمی استان، گفت: برای مناطق نیمه‌خشک و کوهستانی نظیر خراسان شمالی، استفاده از مدل‌های منطقه‌ای مانند WRF و RegCM و مدل‌های مدیریت منابع مانند SWAT ضروری است.

به گفته وی این مدل‌ها با امکان محلی‌سازی و تحلیل دقیق داده‌های دما، بارش و توپوگرافی، قابلیت پیش‌بینی علمی تغییرات اقلیمی را افزایش می‌دهند.

تیموری همچنین درباره خطرات محیط‌زیستی آینده هشدار داد و گفت: مدل‌ها نشان می‌دهند که در صورت ادامه خشکسالی، استان با افزایش پدیده ریزگردها و وقوع آتش‌سوزی‌های طبیعی در مراتع و جنگل‌ها مواجه خواهد شد.

وی افزود: کانون‌های اصلی تولید ریزگرد شامل دشت سملقان، زمین‌های کشاورزی رهاشده در جنوب استان و حتی صحرای قره‌قوم ترکمنستان هستند. این ریزگردها، طبق پیش‌بینی‌ها، تا پاییز ۱۴۰۴ ادامه داشته و کیفیت هوا را به سطح ناسالم خواهند رساند.

 این استاد دانشگاه همچنین گفت: باتوجه‌به پیش‌بینی بارش‌های ناکافی در تابستان و پاییز، آتش‌سوزی‌های پراکنده در مراتع استان به‌ویژه در مناطق شمالی و مرزی مانند پارک ملی گلستان و راز و جرگلان محتمل است.

 تیموری در پایان با ارائه بسته‌ای از راهکارهای علمی و مدیریتی برای مقابله با تغییر اقلیم در استان، تأکید کرد: مدیریت جامع منابع آب، توسعه پوشش گیاهی، تنوع‌بخشی به اقتصاد مناطق روستایی، استفاده از فناوری‌های نوین نظیر GIS، و سیاست‌گذاری کلان از جمله اقدامات ضروری است.

  وی افزود: اگر این اقدامات به‌موقع اجرا نشوند، استان خراسان شمالی با بحرانی زیست‌محیطی و اقتصادی در دهه آینده مواجه خواهد شد.

مصاحبه از عبدالله یزدانی 

انتهای خبر/