سامان محمدی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک»، اظهار کرد: در حال حاضر، ۸۸ درصد از مساحت خراسان شمالی متأثر از تداوم کم‌بارشی‌ها دچار خشکسالی شدید و نسبتاً شدید است که این مسئله لزوم استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری برای مدیریت مصرف آب در زمین‌های کشاورزی را اجتناب‌ناپذیر کرده است.

وی در ادامه به وجود ۴۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی استان اشاره و عنوان کرد: ۲۹۸ هزار هکتار از این سطح، زمین‌های دیم و ۱۵۲ هزار هکتار دیگر از این سطح زمین‌های کشاورزی آبی (شامل ۳۷ هزار هکتار زمین‌های آبی باغی و ۱۱۷ هزار هکتار نیز زمین‌های آبی زراعی) هستند.

مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در ادامه افزود: زمین‌های کشاورزی دیم حق آبه ندارند و وابسته به بارش‌ها هستند.

وی همچنین گفت: از ۱۵۲ هزار هکتار زمین‌های کشاورزی آبی استان، ۹۰ هزار هکتار آن ظرفیت اجرای سیستم‌های نوین آبیاری را دارا هستند و ۶۲ هزار هکتار دیگر از سطوح زمین‌های آبی استان به علت خرده مالکی و پراکندگی بسیار، اجرای سیستم‌های نوین آبیاری در آن بسیار هزینه بر است.

محمدی اعلام کرد: از سطح ۹۰ هزار هکتار زمین‌های آبی کشاورزی استان، تا اسفندماه سال ۱۴۰۳ حدود ۴۱ هزار هکتار آن به سیستم‌های نوین آبیاری تجهیز شدند.

وی گفت: از این سطح حدود ۱۵ هزار هکتار آن به سیستم آبیاری قطره‌ای، حدود ۱۵ هزار هکتار دیگر از آن به سیستم آبیاری بارانی و حدود ۱۱ هزار هکتار دیگر نیز به سیستم آبیاری کم‌فشار تجهیز شدند.

مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی خاطرنشان کرد: شهرستان‌های شیروان، فاروج، سملقان، اسفراین در زمینه بهره‌مندی از سیستم‌های نوین آبیاری به دلایل عمده مالکی و همراهی کشاورزان، پیشرو بوده‌اند.

وی همچنین یادآور شد: راندمان آبیاری در زمین‌های کشاورزی مجهز به سیستم‌های نوین آبیاری ۴۰ درصد بیشتر از زمین‌های کشاورزی سنتی است.

افزون بر این، محمدی اظهار کرد: در حال حاضر نیاز آبی سطوح کشاورزی استان به طور میانگین یک میلیارد و ۲۷۰ میلیون مترمکعب است درحالیکه آب در اختیار بخش کشاورزی استان ۸۷۰ میلیون متر مکعب است.

وی افزود: در این شرایط زمین‌های کشاورزی استان در حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب با کسری آب مواجه است.

اختصاص ۵۰ میلیارد تومان برای تجهیز زمین‌های کشاورزی به سیستم‌های نوین آبیاری 

مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در بخش دیگری از سخن خود با یادآوری این مطلب که اجرای سیستم‌های نوین آبیاری در سطح زمین‌های کشاورزی استان از دهه ۷۰ شروع شد که در این زمینه کشاورزان پیشرو، پیشقدم بوده‌اند، درباره طولانی‌شدن تجهیز زمین‌های کشاورزی استان به سیستم‌های نوین آبیاری عنوان کرد: میزان اعتبارات تخصیصی سالانه عامل اصلی در این زمینه بوده است.

وی با اشاره به اینکه هنوز ۵۰ هزار هکتار از سطوح زمین‌های کشاورزی آبی استان به سیستم‌های نوین آبیاری تجهیز نشده‌اند، اعلام کرد: برای تجهیز این سطوح به این سیستم‌ها مبتنی بر قیمت کنونی می‌بایست در حدود شش هزار میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده شود.

محمدی افزود: مبتنی بر برنامه هفتم توسعه، نسبت سهم آورده دولت و خودیاری کشاورز در زمینه اجرای سیستم‌های نوین آبیاری در زمین‌های کشاورزی ۸۵ درصد به ۱۵ درصد تعریف شده است.

وی درباره اختصاص اعتبارات به استان برای اجرای سیستم‌های نوین آبیاری در سطوح کشاورزی اظهار کرد: در سفر هیات دولت سیزدهم به استان اختصاص ۳۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای این امر مصوب شد که تخصیص این اعتبار به طور کامل صورت نگرفت.

مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی همچنین به سفر هیات دولت چهاردهم به استان نیز اشاره و اعلام کرد: در این سفر نیز اختصاص ۱۵۰ میلیارد تومان اعتبار ملی طی مدت سه سال برای تجهیز سطوح کشاورزی استان به سیستم‌های نوین آبیاری مصوب شد که در سال مالی ۱۴۰۳ مبلغ ۵۰ میلیارد تومان اعتبار ملی اختصاص یافت که مطالعات و اجرای عملیات آن در حال انجام است.

سیستم‌های جدیدتر آبیاری در راه هستند 

محمدی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر بهینه‌ترین سیستم نوین آبیاری، استفاده از سیستم تیپ است، اعلام کرد: هم اکنون مرکز تحقیقات خاک و آب کشور بر روی سیستمی جدیدتر برای آبیاری زمین‌های کشاورزی به نام سیستم زیر سطحی در حال مطالعه تحقیقاتی است.

وی خاطرنشان کرد: در برنامه هفتم توسعه نیز اختصاص اعتبار برای بهره‌گیری از سیستم آبیاری زیر سطحی در زمین‌های کشاورزی مدنظر قرار گرفته است.

درعین‌حال، مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی بر لزوم بهره‌گیری از سیستم آبیاری هوشمند نیز تأکید کرد و گفت: زمین‌های کشاورزی که به سیستم آبیاری قطره‌ای تجهیز شده‌اند با بهره‌گیری از نرم‌افزار طراحی شده، می‌توانند به صورت خودکار زمان و میزان آبیاری زمین‌های کشاورزی خود را مدیریت کنند که این سیستم مدیریت مصرف آب در زمین‌های کشاورزی را افزایش می‌دهد.

وی اعلام کرد: در حال حاضر اجرای طرح بهره‌گیری از سیستم آبیاری هوشمند در زمین‌های کشاورزی استان به‌صورت آزمایشی در سطح ۱۵۰ هکتار مزرعه دو کشاورز پیشرو در شهرستان سملقان در حال انجام است که اجرای این طرح به‌صورت آزمایشی از سال ۱۴۰۱ برای مدت سه سال شروع شده و از سال آینده نیز در دیگر سطوح کشاورزی استان به سیستم‌های نوین آبیاری تجهیز شده‌اند، قابلیت اجرا دارد.

لایروبی و مرمت ۴۵ رشته قنات، در حال انجام

محمدی درباره لایروبی و مرمت قنات‌ها نیز اظهار کرد: در سطح استان ۶۵۳ رشته قنات به طول یک هزار و ۱۰۰ کیلومتر وجود دارد که دارای شناسه هستند.

وی گفت: در سفر هیات دولت چهاردهم به استان مصوب شد که ۸۰ میلیارد تومان اعتبار در مدت سه سال برای لایروبی و مرمت قنوات به استان اختصاص داده شود.

مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی همچنین افزود: مصوب شد که از محل اعتبارات استانی نیز ۱۸ میلیارد تومان اعتبار برای لایروبی و مرمت قنوات استان اختصاص داده شود.

وی عنوان کرد: از ۸۰ میلیارد تومان اعتبار ملی مصوب، در سال مالی ۱۴۰۳ مبلغ ۲۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اختصاص‌یافته که با این اعتبار تخصیصی ۴۵ رشته قنات استان به طول ۳۰ کیلومتر باید لایروبی و مرمت شود که در حال انجام است.

محمدی خاطرنشان کرد: از ۱۸ میلیارد تومان اعتبار استانی مصوب نیز اختصاص این اعتبار به سازمان جهاد کشاورزی استان ابلاغ شده است که باید تخصیص داده شود.

وی در ادامه با بیان اینکه لایروبی و مرمت قنوات استان با ۲۰ مُقنی در حال انجام است، یادآور شد: به طور معمول پس از انجام لایروبی و مرمت قنات، تا مدت ۱۰ سال دیگر قنات نیاز به لایروبی ندارد مگر اینکه سیلاب و زلزله موجب شوند تا قنات دوباره به مرمت و لایروبی نیاز داشته باشد.

مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: در استان، متأثر از کم‌بارشی‌های چند سال گذشته، در حال حاضر به طور میانگین آبدهی قنات‌ها تا ۳۵ درصد کاهش‌یافته است.

انتهای خبر/قهرمانی