اسلحه به دست شدن شکارچیان در فصل قوچ مستی

کارشناس مسئول حیات‌وحش اداره کل محیط‌زیست خراسان شمالی عنوان کرد: در پهنه سرزمینی ایران، دو نوع قوچ (قوچ اوریال و قوچ ارمنی) زیست می‌کنند.

محمد تقدیسی گفت: زیستگاه‌های قوچ و میش اوریال در پهنه شمال شرق ایران (خراسان‌های شمالی، رضوی و گلستان و سمنان) و قوچ و میش ارمنی نیز در پهنه شمال غرب ایران است.

وی در ادامه با بیان اینکه طی ماه‌های آبان و آذرماه فصل جفت‌گیری این‌گونه حیات‌وحش در شمال شرق ایران است تا تولید نسل داشته باشند، گفت: در این فصل جفت‌گیری، هوشیاری قوچ‌های اوریال تحت‌تأثیر جفت‌گیری کاهش پیدا می‌کند، درحالی‌که در سایر مواقع آنها بسیار هوشیار هستند.

وی بیان کرد: در این برهه زمانی که این‌گونه حیات‌وحش سطح هوشیاری‌ها کاهش پیدا می‌کند، شکارچیان از موقعیت آنها سوءاستفاده و نسبت به شکار آنها اقدام می‌کنند.

کارشناس مسئول حیات‌وحش اداره کل محیط‌زیست خراسان شمالی در ادامه با بیان اینکه در این فصل قوچ مستی حضور شکارچیان در زیستگاه‌های آنها بیشتر می‌شود، عنوان کرد: رصد و پایش محیط‌بانان نیز بیشتر می‌شود.

وی تصریح کرد: حفاظت ازاین‌گونه جانوری در این شرایط به‌تنهایی امکان‌پذیر نیست، بنابراین در این موقعیت نیاز است تا همیاران طبیعت و علاقه‌مندان به محیط‌زیست نیز به کمک محیط‌بانان آیند تا این ذخایر ژنتیک جانوری حفظ شوند.

تقدیسی اظهار کرد: امسال نیز تعدادی از همیاران طبیعت خراسان شمالی با هماهنگی با مدیریت پارک ملی گلستان در این پارک ملی حضور یافتند تا در کنار محیط‌بانان این پارک از جان این‌گونه جانوری محافظت کنند.

چتر حفاظت مردمی بر سر اوریال‌های گلستان 

معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست خراسان شمالی نیز در این باره اظهار کرد: حیات‌وحش و عرصه‌های طبیعی، ثروت ملی است.

روح‌الله لایق گفت: جمعی از همیاران طبیعت استان در قالب تیم حفاظت مشارکت مردمی بااطلاع اداره کل محیط‌زیست استان و هماهنگی با مدیریت پارک ملی گلستان در این پارک حضور یافتند تا از بقای جمعیت این‌گونه جانوری حفاظت کنند.

وی عنوان کرد: چتر حفاظتی این تیم همیاران طبیعت استان تا ۳۰ آذرماه در پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده قورخود گسترده است.

معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست خراسان شمالی به سایر نقاط زیستگاه قوچ و میش اوریال در پهنه خراسان شمالی نیز اشاره و بیان کرد: این زیستگاه‌ها نیز فقط با توان محیط‌بانان حفاظت می‌شوند.

لایق گفت: در این فصل قوچ مستی اقدام به شکار و امر شکار در این نقاط نیز اتفاق می‌افتد که امسال طی مهرماه تا کنون گزارش‌ها نسبت به اقدام به شکار و امر شکار برای این‌گونه حیات‌وحش به این اداره کل گزارش شده است.

حضور دست‌کم ۳۰۰ داوطلب محیط زیستی برای حفاظت از اوریال‌ها

پیام مهنانی از همیاران طبیعت خراسان شمالی و مستندساز که به همراه دیگر همیاران طبیعت استان در پارک ملی گلستان حضور یافت تا در حفاظت ازاین‌گونه حیات‌وحش در مقابل شکارچیان نقش داشته باشد، در این باره اظهار کرد: در فصل قوچ مستی، این‌گونه حیات‌وحش بسیار آسیب‌پذیر می‌شود.

وی گفت: درصورتی‌که در این فصل به این‌گونه جانوری فشار روانی وارد شود، زادوولد آنها تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و تعداد جمعیت نسل بعدی آنها کم می‌شود.

این همیار طبیعت و مستندساز خاطرنشان کرد: تعداد جمعیت این‌گونه جانوری کم می‌شود بر روی تعداد جمعیت و بقای دیگرگونه‌های جانوری در بالای هرم که از شکار اوریال‌ها تغذیه می‌کنند، تأثیر منفی خواهد گذاشت.

وی در ادامه با بیان اینکه اوریال‌ها در نقاط مختلف شمال شرق ایران از جمله پارک ملی گلستان زیست می‌کنند، تصریح کرد: این‌گونه و دیگرگونه‌های جانوری باید با مشارکت همیاران طبیعت، مردم و جوامع محلی حفاظت شوند تا بقا داشته باشند.

وی یادآور شد: دنیا به این نتیجه رسیده است که حفاظت از عرصه‌های طبیعت با زور و برخورد قهری و درگیری امکان‌پذیر نمی‌شود؛ بلکه باید با مشارکت مردم، جوامع محلی و همیاران طبیعت انجام شود.

مهنانی در ادامه بیان کرد: در این فصل قوچ مستی گروهی هشت‌نفره از همیاران طبیعت خراسان شمالی با دعوت مدیر پارک ملی گلستان از ۲۶ آبان‌ماه در این پارک حضور یافتیم که تا ۳۰ آذرماه در کنار محیط‌بانان این پارک خواهیم بود.

وی تصریح کرد: با حضور در این پارک ملی از طریق فضای مجازی علاقه‌مندان محیط زیستی را برای کمک به حفاظت از اوریال‌های پارک ملی گلستان دعوت کردیم که در همین راستا، ثبت‌نام از آنها انجام شد.

وی عنوان کرد: تا هفته گذشته حدود ۳۰۰ داوطلب محیط زیستی از استان‌های مختلف پس از ثبت‌نام در این پارک حضور یافتند و در حفاظت از حیات‌وحش این پارک ملی همکاری کرده‌اند. 

این همیار طبیعت و مستندساز گفت: آقایان و بانوان جوان و میان‌سال حضور یافته در این برنامه حفاظت مشارکتی از استان‌های مختلف از جمله خراسان‌های شمالی، جنوبی، رضوی، گلستان، مازندران، تهران، فارس، اصفهان و چهارمحال بختیاری بوده‌اند.

ناامن‌کردن پارک گلستان برای شکارچیان 

وی خاطرنشان کرد: اتاقک‌های مستقر در پارک ملی گلستان برای استقرار این همیاران داوطلب آماده شده بود که اختصاص یافت.

وی بیان کرد: با حضور این همیاران طبیعت مناطق شرق، شمال شرق و جنوب شرق پارک ملی گلستان که حضور اوریال‌ها در آنها بیشتر است تحت رصد و پایش و چتر حفاظتی قرار گرفتند.

مهنانی درباره نوع پایش‌ها نیز اظهار کرد: گشت‌های پایشی، در جاده و ارتفاعات این پارک انجام می‌شود تا حضور شکارچیان در این پارک ناامن شود.

وی همچنین افزود: همیاران طبیعت مسئولیت داشتند که هر مورد مشکوکی از جمله صدای تیر تفنگ‌ها را به محیط‌بانان گزارش دهند تا آنها اقدام کنند.

این همیار محیط‌زیست بیان کرد: چندین آتش برافروخته و خاموش نشده مسافران سهل‌انگار را نیز خاموش کردیم.

مهنانی در بخش دیگری از سخن خود تصریح کرد: حفاظت از عرصه‌های طبیعی گونه‌های گیاهی و جانوری در این عرصه‌ها باید با مشارکت جوامع محلی و مردم انجام شوند.

وی گفت: در این زمینه مردم و جوامع محلی باید آموزش ببینند و آگاه شوند.

این همیار طبیعت و مستندساز خاطرنشان کرد: حفظ عرصه‌های طبیعی و ذخایر گیاهی و جانوری آنها عامل بقای جوامع محلی و بشریت است.

اقدام به شکارهایی که در نطفه بی‌اثر شدند

از همیاران طبیعت خراسان شمالی حاضر در این برنامه حفاظت مشارکتی در پارک ملی گلستان نیز بیان کرد: مگر می‌شود عرصه ۹۲ هزارهکتاری پارک ملی گلستان را با تعداد کم و محدود محیط‌بانان این پارک پایش و حفاظت کرد.

علی گودرزی و معروف به علی دشتی گفت: در سال ۹۵ شورای راهبری پارک ملی گلستان، اجرای برنامه حفاظت مشارکت مردمی در این پارک را به سازمان محیط‌زیست کشور پیشنهاد داد که مصوب و مجوز آن اخذ شد و در دستور کار این شورای راهبری قرار گرفت.

این همیار طبیعت خاطرنشان کرد: حضور همیاران طبیعت در این پارک علاوه بر فصل قوچ مستی اوریال‌ها همچنین در فصل گاو بانگی مرال‌های قرمز این پارک نیز بوده است.

وی تصریح کرد: طی این سال‌ها، حضور حفاظت مشارکت همیاران طبیعت در این پارک موجب شد که جمعیت حیات‌وحش این پارک حفظ شود و افزایش پیدا کند درحالی‌که جمعیت برخی از گونه‌های جانوری این پارک رو به انقراض بودند.

گودرزی عنوان کرد: در این فصل قوچ مستی اوریال‌ها ۲۰ گروه همیار طبیعت در این پارک حضور دارند و گشت و پایش این پهنه را انجام می‌دهند که تاکنون ۲۰ مورد اقدام به شکار شکارچیان مشاهده و بی‌اثر شدند.

وی خاطرنشان کرد: شماری از شکارچیان شناسایی و به دستگاه قضایی معرفی شدند.

وی خواستار شد: مردم و جوامع محلی باید در زمینه دلایل و اهمیت حفاظت از عرصه‌های طبیعی آموزش ببینند و آگاه شوند.

این همیار طبیعت افزود: حفاظت از عرصه‌های طبیعی و ذخایر گیاهی و جانوری جز با دعوت از مردم، همیاران طبیعت و جوامع محلی امکان‌پذیر نیست.

نتیجه‌گیری: هرچند زیستگاه قوچ و میش اوریال فقط به پارک ملی گلستان محدود نمی‌شود و این‌گونه جانوری در نقاط مختلف شمال شرق ایران از جمله مناطق سالوک و شاه جهان نیز زیست می‌کند، حفاظت از آنها بخصوص در فصل قوچ مستی با تعداد کم نیروهای محیط‌بان امکان‌پذیر نیست.

اما جوامع محلی می‌توانند مهم‌ترین چتر حفاظتی بر زیستگاه حیات‌وحش باشند. چگونگی پای‌کار آوردن جوامع محلی با ارائه طرح‌های راهبردی، راهکاری است که مدیران اجرایی باید مدنظر قرار دهند.

همیاران طبیعت این مطالبه را بارها و بارها به مسئولان اجرایی و تصمیم‌گیران گوشزد کرده‌اند.آنچه که گوشزد شده است، راهی است که نتیجه اثرگذار آن در دنیا تجربه شده است.

بهتر است امروز از راه‌های به نتیجه رسیده دنیا بهره بگیریم که شاید فردا دیر شود.

تهیه و تنظیم گزارش: سمانه قهرمانی

انتهای خبر/