به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک»، طرح هادی طرحی است که در آن چگونگی استفاده از زمین‌های روستایی برای عملکردهای مختلف مانند مسکونی، تجاری، کشاورزی، تأسیسات، تجهیزات و نیازمندی‌های عمومی مشخص می‌شود. 

به‌طورکلی هدف از این طرح ساماندهی و اصلاح بافت موجود روستا است. در واقع در این طرح مشخص می‌شود که گسترش روستا به چه صورت و میزانی خواهد بود.

این طرح از سال ۱۳۶۲ با عنوان روان بخشی روستاها پایه‌ریزی شد، اجرای این طرح سبب تجدید حیات و هدایت روستاها از ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهد شد.

طرح هادی‌شهری و روستایی اصولاً در بازه‌های ۱۰ساله مجدد تدوین می‌شود. در این طرح به صورتی برنامه‌ریزی و مدیریت انجام می‌شود تا طرح‌های عمرانی با کاربری‌های زراعی، صنعتی، مسکونی، تجاری، تولیدی، باغی و تأسیساتی قابلیت اجرا داشته باشند.

روستاها به فراخور نسبت جمعیتی روستا و حتی شهرستان جهت بازنگری طرح‌ها توسط بنیاد مسکن برای اجرای طرح هادی مشخص می‌شوند و بنا به اعتبارات و مطالعات موردنیاز طرح‌های هادی و طرح‌های مقاوم‌سازی مسکن روستایی اجرایی می‌شود.

۴۴ درصد از جمعیت یک‌میلیون‌نفری خراسان شمالی در روستاها سکونت دارند و اقتصاد این خطه بر پایه کشاورزی و تولیدات روستا بنا نهاده شده است و روستایی بودن استان سبب شده تا تأمین رفاه مردم در این مناطق بیشتر موردتوجه قرار گیرد.

آغاز طرح هادی در ۱۲۴ روستای شهرستان بجنورد 

شهرستان بجنورد ۱۳۵ روستای بالای ۲۰ خانوار دارد که مطالعات طرح هادی در آن انجام شده و بر اساس اعلام بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، اکنون در ۴۴۷ روستای استان دست‌کم یک‌فاز طرح هادی اجرا شده و براین‌اساس ۶۰ درصد از این طرح مهم در روستاها اجرا شده است.

اجرای طرح هادی در خراسان شمالی از روستاهای بزرگ و پرجمعیت آغاز شده است؛ ازاین‌رو بخش زیادی از روستاهای استان از طرح هادی بهره‌مند است.

از مجموع ۱۵۴ روستای شهرستان بجنورد ۱۳۵ روستا جمعیتی بالغ بر ۲۰ خانوار را دارند که طرح هادی همگی مطالعه شده است و نقشه مصوب دارند و همچنین این شهرستان ۲۳ هزار و ۵۱ خانوار دارد که در ۸۰ درصد واحدهای مسکونی روستایی مقاوم‌سازی انجام شده است.

گله‌مندی روستاییان از اجرانشدن و نیمه‌تمام ماندن طرح هادی در برخی روستاها

انجام طرح هادی روستا اقداماتی بود برای بهبود سطح کیفیت سکونت و زندگی در روستاها که اکنون مورد استقبال اکثر اهالی روستاها قرار گرفته است و باعث افزایش رضایت مردم شده است؛ ولی این طرح باوجود روند روبه‌رشدی که داشته است برخی از روستاییان از اجرانشدن در روستا و یا نیمه‌تمام اجراشدن آنها گله‌مند هستند.

پیام‌های زیادی داشتیم از اجرانشدن طرح هادی یا اینکه فقط عقب‌نشینی‌ها انجام شده است و آسفالت انجام نشده و از این قسم موارد که در ذیل بیان می‌شود.

یکی از اهالی روستای باغچق به خبرنگار ما گفت: طرح هادی در روستای ما فقط در فاز یک انجام شده است و برخی مناطق حفاری شده و پر نکرده‌اند که اهالی بسیار اذیت می‌شوند و از طرفی چهره روستا را نیز زشت کرده است.

یکی دیگر از اهالی یکی از روستاهای بزرگ گفت: چرا در روستاها طرح‌های اشتغال‌زایی و یا سالن‌های ورزشی ایجاد نمی‌شود و فقط در بحث آسفالت و جدول‌کشی‌ها فعالیت می‌کنند.

برخی دیگر از اهالی روستاهای تیمورتاش، بوربور، قراجه از حفاری‌هایی که برای آب و گاز انجام شده است و بعد پر نشده است گله‌مند بودند.

پیام‌های زیادی داشتیم در خصوص نیمه‌کاره ماندن اجرای طرح هادی و از این قسم موارد که در اثنای صحبت با رئیس بنیاد مسکن به آنها پاسخ داده شد.

اجرای طرح هادی در ۱۲۴ روستای شهرستان بجنورد 

براتعلی احمدی برجی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی عصر اترک گفت: از مجموع ۱۵۴ روستای شهرستان بجنورد ۱۳۵ روستا جمعیتی بالغ بر ۲۰ خانوار دارند که طرح هادی آن‌ها مطالعه شده است و نقشه مصوب دارند.

مدیر بنیاد مسکن شهرستان بجنورد ادامه داد: شهرستان بجنورد ۲۳ هزار و ۵۱ خانوار دارد که در ۸۰ درصد واحدهای مسکونی روستایی مقاوم‌سازی انجام شده است که از لحاظ مقاوم‌سازی مسکن روستایی حتی از شاخص استانی که  ۶۴درصد هست پیشی گرفته‌ایم.

وی افزود: در ۵۴ روستا طرح هادی حداقل در ۲ فاز اول و دوم اجرا شده است که در ۷۰ روستا نیز طرح هادی نیمه‌تمام انجام شده است که در مراحل انجام آن هستیم و علاوه‌برآن نیز در ۷۰ روستا علاوه بر مطالعه و اجرا، بازنگری نیز انجام شده است.

احمدی برجی گفت: در ۷۱ روستا علاوه بر اینکه یک‌بار نقشه را مطالعه کردیم باگذشت ۱۰ سال بازنگری نیز انجام شده است.

این مسئول اضافه کرد: در ۱۲۴ روستای شهرستان طرح هادی اجرا یا به‌صورت نیمه‌تمام اجرا شده است

۱۰ روستای بالای ۲۰ خانوار شهرستان بجنورد طرح هادی ندارند

احمدی برجی کمبود اعتبار را مهم‌ترین مشکلات بر سر راه اجرای طرح هادی نام برد و افزود: در مجموع ۱۰ روستا از روستاهایی که شامل طرح هادی می‌شوند به علت کمبود اعتبار، طرح هادی در آنها شروع نشده است. 

 وی با بیان اینکه اعتبارات به‌مرورزمان ابلاغ می‌شوند، گفت: روستاها را بر اساس جمعیت اولویت‌بندی کردیم و روستاهایی که جمعیت کمتری دارند را در اولویت‌های آخر قرار دادیم.

عقب‌نشینی نشدن در برخی روستا؛ علت تاخیر در اجرای طرح هادی

مدیر بنیاد مسکن شهرستان بجنورد گفت: در برخی از روستاها نیز زمینه اجرا فراهم نبوده است از قبیل اینکه عقب‌نشینی‌های لازم انجام نشده است که نیاز است همکاری‌های لازم توسط مردم انجام شود.

احمدی برجی ادامه داد: در اوایل اجرای طرح هادی ما با حضور در روستاها از مزیت‌های طرح هادی برای مردم صحبت می‌کردیم و مردم را آشنامی‌کردیم تا طرح هادی را انجام دهیم. 

وی تصریح کرد: در سال‌های ابتدایی شروع طرح، اعتبار بود؛ ولی متقاضی نبود؛ ولی اکنون متقاضی انجام طرح هادی داریم و نیاز داریم اعتبارات طرح عمرانی افزایش پیدا کند.

دهیاری‌ها بازوی اجرایی بنیاد مسکن در طرح هادی

مدیر بنیاد مسکن شهرستان بجنورد از دهیاری‌ها به‌عنوان بازوان اجرای طرح هادی نام برد و افزود: دهیاری‌ها بازوهای اجرایی بنیاد مسکن هستند و انصافاً بدون دهیاری‌ها نمی‌توانیم کاری انجام بدهیم مخصوصاً که اعتبارات عمرانی خوبی هم دهیاری‌ها دارند.

احمدی برجی ادامه داد: دولت در یک‌زمان‌هایی قیر رایگان به بنیاد می‌دهد و برای اجرای این قیر رایگان یک شرایط خاصی نیاز دارد برای مثال باید حتماً اعتباری باشد که زیر سازی انجام شود که با قیر رایگان آسفالت انجام دهیم که این بخش با همکاری دهیاری‌ها انجام می‌شود که تأثیرگذار و مهم است.

انجام ۲۶ هزار مترمربع آسفالت با همکاری دهیاری‌ها

مدیر بنیاد مسکن شهرستان بجنورد از همکاری‌های دهیاری‌ها گفت و افزود: در ۳۵ روستای شهرستان با همکاری خوب دهیاری‌ها ۲۶ هزار مترمربع آسفالت انجام دادیم که اگر همکاری دهیاری‌ها و مردم در اجرای زیر سازی‌ها نبود، نمی‌توانستیم آسفالت را انجام دهیم.

احمدی برجی همچنین گفت: انجام عقب‌نشینی‌ها، جابه‌جایی تیرهای برق و یا انشعابات گاز و آب و… از دیگر فعالیت‌هایی است که توسط دهیاری‌ها برای سرعت‌بخشیدن به اجرای طرح هادی انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: مردم اکنون یک‌قدم جلوتر از بنیاد هستند و عقب‌نشینی‌ها و جابه‌جایی‌های لوله گاز را نیز با همکاری دهیاری‌ها انجام داده‌اند و حتی برخی روستاها که اعتبارات دهیاری مناسب‌تری دارند جدول نیز کار کرده‌اند و فقط بنیاد باید آسفالت کند.

نیاز روستا به ایجاد اشتغال

مدیر بنیاد مسکن شهرستان بجنورد گفت: آبادانی روستاها در ایجاد اشتغال پایدار است و ما نهاد خدماتی هستیم که خدماتی را به روستاها ارائه می‌دهیم؛ ولی اشتغال پایدار باعث آبادانی و ماندگاری مردم در روستاها می‌شوند و روستاها نیاز دارند به حضور نهادهایی که این اشتغال را حمایت و تقویت می‌کنند.

احمدی برجی گفت: در بحث طرح‌های هادی جدول‌کشی و اصلاح معابر و مقاوم‌سازی منازل مسکونی در دستور کار بنیاد است؛ ولی بااین‌وجود در کمیته فنی زمین برای طرح هادی تمامی نیازمندی‌های روستا در ۱۰ سال آینده پیش‌بینی‌شده است از قبیل زمین برای سالن‌های ورزشی و یا کاربری‌های تجاری و مذهبی ولی اداره مربوطه با همکاری دهیار آنها را می‌توانند اجرایی کنند.

وی افزود: در برخی روستاها که هدف گردشگری هستند و به‌عنوان بافت باارزش شناخته شده‌اند باید بافت باارزش قدیمی حفظ شود و طرح‌هایی پیش‌بینی‌شده است که حتماً ساخت‌وسازهایی که انجام می‌شود با حفظ ارزش مسکونی آن منطقه باشد و بعد پایان کار داده می‌شود.

مدیر بنیاد مسکن شهرستان بجنورد در خصوص روستاهایی که طرح هادی نیمه‌تمام اجرا شده و یا اجرا نشده است، گفت: ما به دلیل محدودیت اعتبارات بر اساس اولویت‌بندی‌های روستاهای بزرگ‌تر و روستاهایی که عقب‌نشینی‌ها انجام شده و مشارکت بیشتر بوده در اولویت انجام می‌دهیم.

وی همچنین در خصوص حفاری‌های انجام شده بعد اصلاح معابر در روستاها تصریح کرد: هر اداره‌ای که بخواهد حفاری در سطح روستاها انجام دهد باید با مجوز کمیسیون حفاری انجام دهد و موظف است که بعد از اجرای طرح به حالت اول برگرداند.

نتیجه‌گیری: طرح هادی که زمینه‌ای برای بهبود سکونت در روستاها بود و بعد از آن باید برای اشتغال پایدار برنامه‌ریزی می‌شد که به ورطه فراموشی سپرده شده است و فقط بنیاد مسکن در سایه کمبودهای اعتباری که عنوان می‌کند در تلاش است با همکاری مردم و دهیاری‌ها فضای فیزیکی روستا را از محرومیت در آورد.  

استناد به ضرب‌المثل قدیمی «یک‌دست صدا ندارد»، فقط اجرای طرح هادی به‌تنهایی باعث مانایی روستاییان نمی‌شود و این مهم محقق نمی‌شود مگر در سایه نگاه ویژهٔ دولت به اشتغال پایدار در روستاها و ممانعت از مهاجرت بی‌رویه روستا به شهر که باید بیش‌ازپیش توجه شود.

تهیه و تنظیم گزارش: زهرا صدیقی

انتهای خبر/