عصر اترک: باتوجه‌به اینکه بسیاری از دانش‌آموزان در نسل آلفا قرار دارند در این باره هم توضیح دهید؟ آیا می‌توان عقب ماندن مدارس از سبک‌های آموزشی نوین و برقرارنشدن ارتباط درست با این نسل در مدارس را یکی از دلایل افت تحصیلی خواند؟

 این جامعه شناس گفت: دانش‌آموزان متولد سال ۱۳۹۰ تا کنون را دانش‌آموزان نسل آلفا می‌نامند و معمولاً در حال حاضر غالب دانش‌آموزان در این نسل هستند.

 پورخیاط افزود:  این نسل کسانی هستند که از ابتدا با گوشی، تبلت، لب تاب و رسانه، مستقیم ارتباط برقرار کردند و بزرگ شده‌اند و این سبک باعث شده تا سرعت یادگیری بالایی داشته باشند؛ اما به‌صورت سطحی آموزش‌ها را می‌بینند.

 وی خاطرنشان کرد: نکته قابل‌توجه بعدی این که دانش‌آموزان این نسل در فضای مجازی در یک بحث تعاملی شرکت می‌کنند، حضور و تعامل دارند و در مدرسه‌ای که هنوز در قرن قبل گیر کرده، و تنها معلم متکلم‌وحده است، به‌خوبی این ارتباط برقرار نمی‌شود و دانش‌آموز سرخورده خواهد شد.

این دکترای جامعه‌شناسی بیان داشت: نسل جدید ترجیح می‌دهد تعامل و مشارکت در کلاس داشته باشد و از سکوت بیزار است، درحالی‌که شاید در مدارس معیار سنجش دانش‌آموز بر اساس ساکت بودن آنها باشد؛ اما نسل آلفا این موضوع را نمی‌پذیرد.

 وی با تأکید بر این موضوع که سیستم آموزشی به‌صورت کامل هنوز به این سبک نرسیده و شاید در برخی مدارس خاص این ارتباط‌ها برقرار باشد، گفت: این در حالی است که سرعت و داشتن تعامل در این نسل اولویت است.

 مینایی در این باره توضیح داد: شاید این هم بتواند یکی از دلایل باشد، اما بسیاری از مدارس به‌روزرسانی شدند و نسل جوانی که به‌عنوان کادر آموزشی از دانشگاه فرهنگیان وارد این مسیر می‌شوند، ارتباط نزدیک‌تری با دانش‌آموزان دارند، بنابراین در این کلاس‌ها ارتباط خوبی بین دانش‌آموزان و معلمان دیده می‌شود.

 وی بیان داشت: این در حالی است که قطعاً یک سری از مدارس هستند که بافت سنتی را حفظ کردند و باعث شکاف بین انتظارات دانش‌آموزان و کادر آموزشی می‌شوند.

 این کارشناس مشاوره با اشاره به اینکه سیستم آموزشی شناور است، توضیح داد: اصول حفظ می‌شود؛ اما روش‌های نوین در دستور کار هستند تا با افزایش داده‌ها و امکانات آموزشی و کمک‌آموزشی روند را بهتر و شکاف را کمتر کنند، البته نکته قابل‌توجه این است که مدارس ابتدایی تقریباً رضایت‌بخش هستند و به‌خوبی به‌روزرسانی در حال انجام است.

 وی بیان داشت: مسئله دیگر که وجود دارد این است که آموزش مجازی سرعت بالایی نسبت به آموزش حضوری دارد، دانش‌آموزان خیلی سریع‌تر به خواسته‌ها دسترسی پیدا می‌کنند که می‌تواند نکته مثبت و منفی داشته باشد، نکته منفی اینکه مدرسه را کنار بگذارد و تمام مسیر را از نگاه مجازی طی کند و نکته مثبت اینکه به‌عنوان مکمل تحصیلی از کلاس‌های کمک‌آموزشی مجازی استفاده کند.

 مینایی خاطرنشان کرد: نکته قابل‌توجه این است که باید تمام موارد مدیریت شده باشد و با قانون‌گذاری در منزل و مدرسه انجام شود تا دانش‌آموزان مسئولیت‌پذیری بیشتری نسبت به امورات داشته باشند.

 عصر اترک: عدالت آموزشی چه میزان برقرار است و خلا آن چقدر باعث افت تحصیلی خواهد شد؟

 مینایی در این باره گفت: آموزش‌وپرورش تلاشش را دارد که عدالت آموزشی برقرار باشد، اما همیشه یک سری محدودیت‌هایی وجود دارد و شاید نیاز به ورود و همکاری و همراهی بقیه دستگاه‌ها نیز باشد که بتوانیم شکاف و اختلاف آموزشی در نقاط مختلف را برطرف کنیم.

 کارشناس مشاوره تربیتی تحصیلی آموزش‌وپرورش استان خراسان شمالی افزود: همچنین دستورالعمل‌هایی مختلفی در این حوزه هست و تا حد ممکن کمک‌رسانی می‌شود؛ اما هنوز این اختلاف‌ها وجود دارد.

 
عصر اترک: آیا نظام ارزشیابی و امتحانات فعلی باعث یادگیری واقعی می‌شود یا خود به عاملی برای افت انگیزه و افت تحصیلی تبدیل شده است؟

 مینایی در این باره با اشاره به اینکه نظام ارزشیابی از دو جنبه قابل‌بررسی است، افزود: برگزاری امتحانات تشریحی نسبت به تستی، حیطه‌های شناختی بیشتری را در دانش‌آموزان درگیر می‌کند و انواع سؤالات باعث می‌شود که دانش‌آموز عمیق‌تر نسبت به مطالعه کتاب ورود داشته باشد، اما قطعاً فشار روانی و نگرانی همیشه همراه داشته است که می‌توان آن را تعدیل کرد.

 عصر اترک: فضای مجازی و تغییر سبک زندگی دانش‌آموزان امروز چه تأثیری بر تمرکز، انگیزه و یادگیری آن‌ها داشته است؟

 این کارشناس مشاوره خاطرنشان کرد: فضای مجازی دو لبه تیغ برنده است که می‌تواند مفید یا مضر باشد، اما چون بسیاری از افراد این خودآگاهی و کنترل‌پذیری را ندارند، این فضا آسیب‌زا می‌شود و باعث وابستگی خواهد شد.

وی افزود: بر اساس تحقیقات و پژوهش‌های صورت‌گرفته، مشخص شده که هر قدر عادت به دیدن ویدئو های کوتاه اینستاگرام بیشتر شود، دامنه توجه و تمرکز افراد کاهش پیدا می‌کند، باعث حواس‌پرتی افراد می‌شود، زیرا مغز عادت می‌کند که اطلاعات کوتاه‌تری را دریافت کند و عمق و کیفیت مطالعه و تفکر فعال کاهش پیدا خواهد کرد.

 مینایی همچنین ادامه داد: نکته قابل‌توجهی که شاید دیده نمی‌شود، گروهی از اولیا هستند که متأسفانه مسئولیت‌پذیری و قانون‌گذاری خاصی برای فرزندانشان ندارند و تمامی امور را خودشان عهده‌دار می‌شوند که این توجه بیش از حد در نهایت دانش‌آموز را به یک فرد کم‌حوصله و بی‌مسئولیت تبدیل می‌کند و انگیزه‌ای برای به‌دست‌آوردن اهدافش نمی‌گذارد و این باعث می‌شود که انتظارات دانش‌آموزان بالاتر رود؛ اما تلاش کمتری برای به‌دست‌آوردن نیازهایشان داشته باشند.

 پورخیاط در این باره گفت: تا زمانی که به این اصل پی نبریم که فنّاوری و ساختارهای جامعه و فرهنگ مصرف رسانه تغییر کرده است، قطعاً نمی‌توانیم راهکاری ارائه دهیم.

 وی ادامه داد: قطعاً فضای مجازی به خودی خوب مشکل نیست، بلکه با چالش ارتباطات مواجه هستیم و معلم به‌درستی نمی‌تواند با دانش‌آموز ارتباط برقرار کند، به طوری که دانش‌آموز زبان مدرسه و معلم را درک نمی‌کند.

 این کارشناس رسانه گفت: فضای رسانه و فضای مجازی ماهیتی بد نیست، چرا که دسترسی راحت به اطلاعات، جلوگیری از شکاف اطلاعاتی را ایجاد کرده و فرصت‌های زیادی را برای مخاطب گذاشته، اما باتوجه‌به اینکه سبک مصرف را آموزش ندیده‌ایم دچار مشکل خواهیم شد.

 عصر اترک: نقش خانواده تا چه حد می‌تواند عملکرد تحصیلی دانش‌آموز را تحت‌تأثیر قرار دهد؟

 این دکترای جامعه‌شناسی در این باره گفت: خانواده بدانند که اولین اشتباهی که در حوزه تربیت فرزندان انجام دادند این بود که آنها را از انجام بازی‌های فیزیکی دور کردند، درحالی‌که بازی جزو عناصر یادگیری برای آینده آنها بوده است.

 وی ادامه داد: بچه‌های دهه‌های ۶۰ و ۵۰ همیشه در کوچه بودند، بازی می‌کردند و در واقع بحران‌هایی که در بیرون از منزل پشت سر می‌گذاشت به‌نوعی باعث آماده‌شدن آنها برای آینده بود.

 پورخیاط گفت: اما زمانی که والدین فرزندانشان را خانه‌نشین کردند، با گرفتن بازی‌های فیزیکی در واقع تجربه زیستن برای آینده از آنها گرفته شد و به‌جای آن انزوا، افسردگی و نهایت افت تحصیلی را به فرزندان اهدا کردند.

 این کارشناس ابراز داشت: نکته قابل‌توجه این است که در واقع بازی‌های مجازی باعث نبود تمرکز کودکان می‌شوند، درحالی‌که به‌اشتباه قلمداد می‌شود که بازی‌های فیزیکی تمرکز دانش‌آموزان را می‌گیرد.

 وی افزود: براین‌اساس این بحران باعث می‌شود تا فرزندانمان در آینده نتوانند سبک زندگی را یاد بگیرند و در آینده نه‌چندان دور با یک نسل فردگرا، تهاجمی، افسرده مواجه خواهیم شد.

 پورخیاط توضیح داد: بنابراین در گام نخست خانواده باید نسل جدید را بشناسد و سواد رسانه را به‌خوبی یاد بگیرد، تا بتواند با مدیریت صحیح که متأسفانه خود خانواده گاهی سواد رسانه ندارند، فرزندانشان را از این چالش نجات دهند.

 عصر اترک: راهکار شما چیست؟

 پورخیاط در این باره اضافه کرد: در حوزه ارتباطات باید تغییرات اتفاق بیفتد تا چالش رفع شود، محدودیت در استفاده نه به معنی قطع‌کردن بلکه مدیریت و فرهنگ مصرف رسانه‌ای را آموزش ببینیم، زیرا در کاهش افت تحصیلی مهم است.

 تهیه و تنظیم میزگرد: آرزو رحمانی

 انتهای خبر/