به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک» به نقل از اداره میراث فرهنگی، گردشگری خراسان شمالی، آرامگاه شاهزاده محمد باغشجرد، یکی دیگر از بقاع متبرکۀ شهرستان اسفراین واقع در روستای باغشجرد است که احتمالاً دورۀ صفوی بنا شده است. 

بنایی است آجری با پلان مستطیلی به ابعاد ۹×۱۱ متر که در بافت مسکونی روستای باغشجرد و در نزدیکی مظهر قنات روستا قرار دارد. 

پلان اصلی بنا به سبک چهارطاقی است که امروزه به‌غیراز ورودی شرقی سایر ورودی‌ها مسدود شده و به شکل تاق نما درآمده‌اند.

در ضلع شمالی بنا یک‌رشته پلکان تعبیه‌شده که دسترسی بر بام بنا را میسر می‌سازد.

در طرفین ورودی نیز دو حجره وجود دارد که یکی از آن‌ها مسدود و یکی باز است. ورودی از طریق ایوانی به عرض حدود سه متر به گنبد خانه راه پیدا می‌کند. ایوان بنا با قوس نیمه‌دور پوشش داده‌شده و تمام فضای داخلی آن با گچ‌اندود شده است.

بر بالای در ورودی بنا یک طاق‌نمای کوچک تعبیه‌شده که در طرفین آن با گچ‌بری تصویر دو آهو نقش شده و به‌طور ضمنی به مفهوم «ضامن آهو» اشاره دارد. گنبد خانه فضایی است مربعی شکل به ابعاد ۲۰/۵×۲۰/۵ که به کمک چهار فیل پوش در بالا به هشت‌ضلعی تبدیل و بر فراز آن گنبدی استقراریافته است.

ارتفاع بنا تا زیر گنبد هفت متر است. نمای داخلی بنا اندود شده و بر اندود گچ نقوش متنوع گیاهی، هندسی و کتیبه‌هایی به رنگ قرمز اخرایی، آبی لاجوردی، و سبز روشن نقاشی شده است.

کتیبه‌ها عمدتاً شامل ادعیه و آیات قرآنی است. در قسمت بالای دیوار و بر افریز به خط ثلث بر زمینه لاجوردی «آیه‌الکرسی» نوشته‌شده و در پایین آن انواع ترنج‌های هندسی با نقوش گیاهی و ادعیه و زیارت‌نامه‌ها نوشته‌شده است.

ازجمله بر جرز جنوبی ورودی بنا دعای «زیارت جامعه کبیره» در چند ردیف بر روی‌هم در داخل نوارهای موازی افقی نوشته‌شده که بخش زیادی از آن در اثر اصطکاک، نصب کلید و پریز برق و سایر عوامل پاک‌شده است.

این کتیبه نیز به خط ثلث بر زمینه لاجوردی نوشته‌شده و اطراف کتیبه به رنگ قرمز اخرایی قلم‌گیری شده است. تمام اندود گچ زیر گنبد نیز با نقوش زیبای گیاهی به رنگ‌های مذکور تزئین‌شده است.

متأسفانه امروزه به دلیل رطوبت زدگی و عدم رسیدگی به بنا بخش قابل‌توجهی از اندود و نقاشی¬های زیبای داخل بنا فروریخته و در صورت بی‌توجهی در چند دهه آینده به‌کلی این تزیینات نابود خواهد شد.

طرح کلی پلان بنا و نیز جزییات تزیین داخلی و شیوه اجرای نقوش و کتیبه‌ها بارنگ‌های طبیعی شامل آبی لاجوردی، قرمز اخرایی از هر نظر با بنای آرامگاه امامزاده حمزه موسی در روستای دهنهٔ شیرین مشابه است.

هردوی این بناها با توجه به شیوه تزئین و نقوش و کتیبه‌ها و سبک معماری به دوره صفوی تاریخ‌گذاری می‌شوند.  

کتیبه «آیه‌الکرسی» بر افریز و بخشی از «زیارت جامعه» بر جرز ورودی بنا به خط ثلث نوشته‌شده که بخش اعظم آن‌ها فروریخته یا ناخوانا شده است.

انتهای خبر/دهقانی