به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک»، هیچگاه تصور نمی‌شد که روزی بیاید و استان خراسان شمالی ۲۰ساله با یک تیر نَه دو نشان بلکه دو نشان بزرگ بزند.

پرتابه دارت خراسان شمالی به هدف اصلی سیبلی نشست که تاکنون مسیر پر کِش و قوسی را پیموده بود.

رسانه و اهالی خراسان شمالی از یاد نبرده‌اند که از نیمه دوم دهه ۸۰ مسئولان اجرایی وقت و نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی برای اجرای طرح خط راه‌آهن گرگان - مشهد - بجنورد تا به چه حدی پیگیر بودند؛ اما به علت اینکه مبلغ اعتباری برای اجرای آن بسیار هنگفت بود و می‌بایست با جذب سرمایه‌گذار خارجی عملیاتی می‌شد، بلاتکلیف باقی ماند.

و البته خراسان شمالی از یاد نبرده است اجرای طرح فاز دوم مجتمع پتروشیمی خراسان که «جی‌تی‌پی‌پی» و یا اوره آمونیاک، به چالشی تبدیل شد.

طرحی که می‌بایست تضمین تأمین خوراک گاز، تأمین آب پایدار و موافقت سهام‌داران این مجتمع صنعتی برای سرمایه‌گذاران را می‌داشت؛ اما به دست‌انداز اختلاف‌نظر سهام‌داران برای سرمایه‌گذاری و عدم همراهی لازم دولت‌های پیشین برای تأمین خوراک گاز آن افتاد.

استانی که چشم امید خود را از اجرای این دو طرح زیرساختی و اقتصادی فروبسته بود، در هفته جاری ناباورانه مصوبه‌ای را شنید که نوید اجرای آنها را دولت وفاق ملی از تریبون خراسان شمالی به اهالی این استان داد.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور دولت چهاردهم در سفر اخیر خود به خراسان شمالی (در ششم دی‌ماه جاری) در تشریح مصوبات دولت چهاردهم برای این استان کم‌برخوردار اعلام کرد که طی توافق دولت با مجتمع پتروشیمی خراسان، اجرای راه‌آهن مشهد - بجنورد همچنین تأمین خوراک گاز مجتمع صنعتی پتروشیمی خراسان از طریق انتقال زغال‌سنگ از طبس به بجنورد از محل راه‌آهنی که عملیاتی خواهد شد، توافق شده است تا برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و اقتصادی این مجتمع صنعتی صرف شود.

در این سفر، رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد اجرای مصوبه طرح خط راه‌آهن مشهد - بجنورد با مشارکت دولت و مجتمع صنعتی پتروشیمی خراسان از محل مولدسازی زمین‌های در اختیار طرفین عملیاتی می‌شود.

این حلاوت، سرانجام صبری بود که پس از دو دهه مطالبه، بالاخره بر سفره خراسان شمالی نشست.

و البته این حلاوت از تلخی وضعیت ناترازی گاز برای صنایع حاصل شد که اگر تلخ‌کامی ناترازی‌های گاز برای صنایع بزرگ شمال شرق اتفاق نمی‌افتاد شاید تا سال‌های نامعلوم خراسان شمالی به شبکه آنتنی ریل کشور متصل نمی‌شد و طرح‌های توسعه‌ای مجتمع پتروشیمی خراسان نیز بلاتکلیف باقی می‌ماند.

لزوم خودکفایی پتروشیمی خراسان در تأمین گاز

در همین باره، بهمن نوری اظهار کرد: در استان خراسان شمالی از نیمه دوم دهه ۸۰ اجرای طرح توسعه‌ای در مجتمع پتروشیمی خراسان، مطرح و به عللی تحقق آن امکان‌پذیر نشد.

استاندار خراسان شمالی گفت: علاوه بر این، طی چند سال گذشته نیز مسئله ناترازی گاز شرایط تولید در این مجتمع صنعتی را تحت‌تأثیر قرار داده به‌طوری‌که سال‌به‌سال این وضعیت بدتر شده است.

وی عنوان کرد: باتوجه‌به اینکه مجتمع پتروشیمی خراسان برای ادامه حیات خود به اجرای طرح توسعه‌ای اوره آمونیاک در فاز اول خط تولید خود همچنین به اجرای طرح مینی «جی‌تی‌پی‌پی» در فاز دوم خود نیازمند است، چاره‌ای ندارد به جز اینکه از تجربه دنیا در زمینه تولید گاز از زغال‌سنگ (البته با ملاحظات زیست‌محیطی) استفاده کند.

استاندار خراسان شمالی گفت: بهره‌برداری از این تجربه موجب خواهد شد که پتروشیمی خراسان از تأمین خوراک گاز از شبکه ملی گاز کشور جدا و مستقل شود و از محل زغال‌سنگ، خوراک گاز موردنیاز خود را تولید کند.

بااین‌وجود، وی در ادامه بیان کرد: باتوجه‌به اینکه انتقال زغال‌سنگ از معادن طبس به بجنورد از محل ناوگان باری امکان‌پذیر نیست، این امر باید از طریق خط ریلی انجام شود.

نوری با اشاره به اینکه درگذشته مجوز ماده ۲۳ اجرای طرح خط راه‌آهن گرگان - بجنورد - مشهد برای شمال شرق ایران اخذ شده بود، اعلام کرد: حال برای انتقال زغال‌سنگ از طبس به بجنورد می‌بایست این طرح اجرایی شود.

وی گفت: قبل از سفر هیات دولت چهاردهم به استان، این موضوع بررسی و به دولت ارائه شد که در نهایت مصوب شد تا با سرمایه‌گذاری پتروشیمی خراسان و مشارکت دولت از محل مولدسازی، طرح احداث خط راه‌آهن بجنورد - مشهد اجرایی شود که رئیس‌جمهور در سفر اخیر خود به خراسان شمالی این مصوبه را به طور رسمی اعلام کرد.

بخت طرح مینی «جی‌تی‌پی‌پی» باز شد

یک کارشناس حوزه اقتصادی در خراسان شمالی نیز در این باره اظهار کرد: مجتمع پتروشیمی خراسان قصد دارد که در زمینه تأمین خوراک گاز از شبکه ملی گاز کشور مستقل شود و تأمین خوراک گاز خود را از طریق تبدیل زغال‌سنگ به گاز سنتز تضمین کند.

وی عنوان کرد: مجتمع پتروشیمی خراسان با بهره‌گیری از این راهکار، قصد دارد در گام نخست طرح توسعه‌ای خط تولید اوره خود را اجرایی و ظرفیت تولید محصول اوره را از ۵۵۰ هزار تن در سال به یک میلیون و ۵۰ هزار تن در سال برساند همچنین در گام بعدی نیز فاز دوم این مجتمع در زمینه اجرای طرح مینی «جی‌تی‌پی‌پی» (تولید محصول واسطه‌ای به نام پروپیلن) را عملیاتی کند.

این کارشناس خاطرنشان کرد: محصول پروپیلن، محصولی واسطه‌ای است که در کارخانجاتی از جمله کارخانه‌ها محصولات پلاستیکی و کارخانه‌ها خودرویی برای تولید محصول نهایی مصرف می‌شود.

وی گفت: سهام‌داران مجتمع پتروشیمی خراسان به اجرای طرح مینی «جی‌تی‌پی‌پی» تمایل دارند که البته عملیاتی‌شدن آن را به دولت چهاردهم تعهد داده‌اند.

این کارشناس بیان کرد: مطالعات طرح مینی «جی‌تی‌پی‌پی» که قبلاً تهیه و تدوین شده است باید به‌روزرسانی شود.

وی درباره نیاز مجتمع صنعتی پتروشیمی خراسان به تأمین زغال‌سنگ نیز بیان کرد: نیاز روزانه این مجتمع به تأمین زغال‌سنگ ۶ هزار تن در روز خواهد بود که باید از طبس تأمین شود.

مشارکت دولت و صنعت برای اجرای دو طرح مهم اقتصادی - زیرساختی 

صفرعلی قربانی نیز درباره این سرمایه‌گذاری مشارکتی اظهار کرد: ارزش سرمایه‌گذاری برای تولید گاز سنتز از زغال‌سنگ ۴۰۰ میلیون دلار است که پتروشیمی خراسان این سرمایه‌گذاری را انجام خواهد داد.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان شمالی همچنین بیان کرد: اعتبار موردنیاز اجرای طرح راه‌آهن مشهد - بجنورد نیز از محل مولدساز املاک راه و شهرسازی و اراضی پتروشیمی تأمین می‌شود.

وی تصریح کرد: توجیه‌پذیری اجرای خط راه‌آهن مشهد - بجنورد همچنین بهره‌برداری از زغال‌سنگ برای تولید گاز سنتز موردنیاز پتروشیمی خراسان انجام شده‌اند که تصویب آن در سفر هیات دولت چهاردهم به استان اعلام شد.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان شمالی خاطرنشان کرد: با اجرای طرح انتقال زغال‌سنگ از طبس به پتروشیمی خراسان باهدف تولید گاز سنتز برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای اوره و مینی «جی‌تی‌پی‌پی» پتروشیمی خراسان، رویکرد بر این است که تمام خط تولید اوره این مجتمع صنعتی نیز از شبکه ملی گاز کشور مستقل شود و خوراک گاز آن از زغال‌سنگ تأمین شود.

وی در ادامه بیان کرد: حال پس از اعلام رسمی تصویب این دو طرح یاد شده باید استعلام زیست‌محیطی تبدیل زغال‌سنگ به گاز سنتز از اداره کل محیط‌زیست استان پیگیری و اخذ شود.

قربانی یادآور شد: مقرر شده است که فرایند تبدیل زغال‌سنگ به گاز با تکنولوژی روز و ملاحظات زیست‌محیطی انجام شود.

انجام مطالعات زیست‌محیطی راه‌آهن گرگان - بجنورد - مشهد

حسین هراتی نیز عنوان کرد: مطالعات زیست‌محیطی اجرای طرح راه‌آهن گرگان - بجنورد - مشهد در سال ۱۴۰۰-۹۹ انجام و در کمیته فنی محیط‌زیست بررسی و سرانجام در سال ۱۴۰۰ مصوب و مجوز آن صادر شد.

معاون محیط‌زیست انسانی اداره کل محیط‌زیست خراسان شمالی در ادامه با اشاره به طرح تولید گاز سنتز از ماده معدنی زغال‌سنگ نیز بیان کرد: هنوز در این باره هیچ طرحی به اداره کل محیط‌زیست استان ارائه نشده که با ارائه آن، پرونده در کمیته فنی بررسی خواهد شد.

اجرای ۲۰۰ کیلومتر خط ریلی در خراسان شمالی

مهدی رشیدی درباره خط راه‌آهن مشهد - بجنورد نیز اظهارکرد: طول این خط راه‌آهن ۲۰۰ کیلومتر است که این خط ریلی باری و مسافری خواهد بود.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان شمالی گفت: برآورد مبلغ احداث این خط راه‌آهن ۱۰ همت است که باید برآورد مبلغ آن به‌روزرسانی شود.

وی در ادامه با یادآوری این مطلب که مطالعات اجرای این طرح درگذشته انجام شده است، اعلام کرد: در آینده این خط راه‌آهن مشهد - بجنورد باید به طرح خط راه‌آهن گرگان - بجنورد - مشهد متصل شود.

نتیجه‌گیری: در شرایطی که از تلخی ناترازی گاز، چشم و دل خراسان شمالی به اجرای دو طرح مهم راه‌آهن و طرح «جی تی پی پی» پتروشیمی خراسان روشن شده است، امیدوارم این مجتمع صنعتی که آب، خاک و هوای استان خراسان شمالی را به کار گرفته و گره از اجرای طرح‌های توسعه‌ای آن باز شده است، فراموش نکند که به لحاظ اعتباری برای پیشرفت خراسان شمالی، مسئولیت اجتماعی در خوری را تقبل کند و پیشرفت خراسان شمالی را پیشرفت خود بداند همان‌طور که خراسان شمالی، توسعه مجتمع پتروشیمی خراسان را توسعه خود می‌داند.

تهیه و تنظیم گزارش: سمانه قهرمانی

انتهای خبر/