مهجوریت گیاهان دارویی در تولید ثروت

 مهدی ایمانی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی عصر اترک در این باره اظهار کرد: تصور کنید که تمام پهنه خراسان شمالی از گیاهان دارویی پوشیده شده باشد و تصور کنید که اصلاً تمام گیاهان دارویی کشور در استان خراسان شمالی می‌روید، تصور کنید که شاخص‌ترین گونه‌های گیاهی دنیا در کشور ایران و استان خراسان شمالی برویند که چه؟ می‌خواهیم با آنها چه کنیم؟ برداشت کنیم؟ فراوری کنیم؟ دارو تولید کنیم؟

 وی گفت: هیچ‌یک از آنها ممکن نیست.

 محقق علوم باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی تصریح کرد: چون در کشور زبان مشترکی میان علوم پزشکی و جهاد کشاورزی در زمینه گیاهان دارویی وجود ندارد.

 وی عنوان کرد: علوم پزشکی، بخش گیاهان دارویی را باور ندارد و به این بخش ورود پیدا نکرده و نمی‌کند.

 ایمانی بیان کرد: این در حالی است که در عرصه بین‌الملل، دانش به درمان انسان با منشأ گاهی معتقد شده و به این نتیجه رسیده است که تولیددارو با منشأ معدنی امکان اشتباه را دارد؛ اما تولیددارو با منشأ گیاهی سالم‌تر است و داروها را با منشأ گیاهی بسازد.

 وی گفت: در حال حاضر در سطح دنیا ۵۲۳ دارو برای درمان انسان‌ها در حال تولید هستند که ۱۱ درصد از این داروهای تولیدی منشأ گیاهی دارند.

 محقق علوم باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی گفت: در عرصه بین‌الملل، دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که دارو با منشأ گاهی داشته باشند.

 وی خاطرنشان کرد: کشورهایی از جمله آمریکا و آلمان که دارای محقق، دانشمند همچنین زمین‌های کشاورزی، دانش فنی از فراوری گیاهان دارویی و دانش فنی کشاورزی، آزمایشگاه، کارخانه‌ها فراوری و شرکت‌های تولیددارو هستند، تمامی مراحل تولید برخی از داروها با منشأ گیاهی را در کشورهای خود اجرا و آماده‌سازی می‌کنند.

 درعین‌حال، ایمانی در ادامه با طرح این سؤال که آیا تمامی گیاهان دارویی قابلیت تبدیل‌شدن به محصول دارویی را دارند، اذعان کرد: این‌گونه نیست.

 وی گفت: گیاهانی شرایط تبدیل‌شدن به دارو را دارند که باید حاوی مواد مؤثره همچنین دارای مواد مؤثره به‌اندازه کافی باشند تا بتوانند برای رفع عارضه اثرگذار باشند، در غیر این صورت شرایط لازم برای تبدیل‌شدن به دارو را ندارند.

 طب سنتی و طب مدرن نیازمند زبان مشترک

 محقق علوم باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی با طرح این سؤال که چگونه می‌توان به سرمنزل مقصود رسید؟ تصریح کرد: باید باز تعریف درستی از گیاهان دارویی از طب سنتی و از طب مدرن ارائه شوند که همگان اهمیت و جایگاه آنها را بپذیرند.

 وی در ادامه افزود: باید زبان مشترکی میان علوم پزشکی (وزارت بهداشت و درمان) و وزارت جهاد کشاورزی در این باره به وجود آید و در نهایت طب سنتی و طب مدرن با یکدیگر به هم‌افزایی برسند و یکدیگر را پشتیبانی کنند.

 ایمانی گفت: زمانی که علوم پزشکی معتقد شود تولیددارو باید با منشأ گیاهی باشد، به دنبال آن محققان و پژوهشگران نیز خودبه‌خود به انجام مطالعات کاربردی درباره گیاهان دارویی ورود خواهند کرد.

 وی افزود: این در حالی است که هنوز علوم پزشکی درباره گیاهان دارویی و بهره‌برداری از آن منفعل است، اما بخش عطاری‌ها و شبه عطاری‌ها که در زمینه گیاهان دارویی بسیار کم اطلاع هستند بهره‌برداری از گیاهان دارویی را در دست دارند.

 بهره‌برداری از گیاهان دارویی مستلزم انجام مطالعات کاربردی

 محقق علوم باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی در بخش دیگری از سخن خود با بیان اینکه در دولت سیزدهم تهیه سند گیاهان دارویی به استان‌ها ابلاغ شد، عنوان کرد: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مبتنی بر این ابلاغ نسبت به تهیه سند گیاهان دارویی استان اقدام کرد؛ اما این سند به‌تنهایی، کارایی ندارد؛ بلکه باید درباره تمامی گیاهان دارویی شناسایی شده، مطالعات کاربردی انجام داد و اطلاعات این گیاهان استخراج شوند.

 وی بیان کرد: با مطالعات انجام شده، در استان خراسان شمالی ۴۲۳ گونه گیاهی شناسایی شدند اما می‌بایست تک‌تک این گیاهان موردمطالعه، بررسی شوند تا مشخص شود که کدام یک از آنها استعداد و قابلیت تبدیل‌شدن به دارو را دارند.

 ایمانی یادآور شد: در مقابل شاهد هستیم گیاهانی شامل باریجه، زیره و زعفران بدون اینکه مطالعه‌ای کاربردی برای آنها انجام شده باشند، مورد بهره‌برداری در صنایع غذایی، دارویی و صنعتی قرار گرفته‌اند و درآمدزا شده‌اند؛ چون دانش کهن پشت سر آنها بوده است.

 وی افزود: این سه محصول یاد شده که از جمله گیاهان دارویی خاص هستند، در عرصه بین‌الملل نیز بسیار خواهان دارند؛ چون سودزایی همانند سود نفت را دارند.

 محقق علوم باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی گفت: درصورتی‌که ایران این ثروت بالقوه را بشناسد و درباره آن مطالعات کاربردی را تهیه کند، پس از آن می‌توان به اهلی‌سازی، کشت مزرعه‌ای این گیاهان همچنین فراوری، تولیددارو و صادرات آنها ورود کرد و به زنجیره بین‌المللی بهره‌برداری از گیاهان دارویی متصل شد.

 انتهای خبر/قهرمانی