دست‌اندازهایی که مسیر سرمایه‌گذاری را ناتراز کرد

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک»، بیش از یک دهه از رویکرد قوه مجریه برای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در مناطق مستعد کشور می‌گذرد؛ اما همچنان مسیر پیشروی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این زمینه ناهموار است و با چالش‌هایی جدی روبرو است.

دولت چهاردهم که رفع ناترازی برق را از جمله برنامه‌های مهم خود مطرح کرده است، خوشبختانه در گام نخست نسبت به کوتاه‌کردن روند اداری واگذاری زمین به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، اقدام و آن را ابلاغ کرده است.

بااین‌وجود، این اقدام یک خوان از هفت‌خان بوده و هنوز این مسیر ناهموار نیازمند اصلاحات و هموارسازی است.

قیمت خرید تضمینی برق منطقی شود

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان شمالی نیز درباره جذب سرمایه‌گذاران داخلی برای ایجاد و راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی در استان عنوان کرد: تأمین برق از انرژی خورشیدی رویکرد جدی دولت چهاردهم است.

صفرعلی قربانی تصریح کرد: بااین‌وجود، سؤال مهم این است که چرا تاکنون این امر به نتیجه مطلوبی نرسیده است.

وی با اشاره به اینکه تاکنون، در استان خراسان شمالی ۲۱ قطعه زمین ملی برای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی بزرگ‌مقیاس شناسایی و جانمایی شده‌اند که سرمایه‌گذاران داخلی پای‌کار هم داشته‌اند، بااین‌وجود، تابه‌حال حاضر ۱۴ قرارداد از آنها فسخ شده و زمین‌های واگذار شده نیز مسترد شده‌اند.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان شمالی گفت: تاکنون در هیچ یک از این ۲۱ قطعه زمین ملی واگذار شده سرمایه‌گذاران هیچ اقدام اجرایی بابت راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی را انجام نداده‌اند.

وی بیان کرد: تأمین تجهیزات و قطعات این نیروگاه‌ها از محل واردات در شرایط تحریم یکی از علل اصلی بود که مانع اقدام عملی سرمایه‌گذاران داخلی شده بود.

قربانی افزود: بااین‌وجود، خوشبختانه کشور توانست به توان تولید داخلی تجهیزات و قطعات آن دست یابد.

علاوه بر این، وی قیمت خرید تضمینی برق از سرمایه‌گذاران را از دیگر موانع بازدارنده در عملی‌شدن راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی دانست و گفت: قیمت‌گذاری در خرید برق باید منطقی شود تا هزینه تولید و سود سرمایه‌گذار را پوشش دهد.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان شمالی تصریح کرد: در حال حاضر قیمت خرید تضمینی برق از سرمایه‌گذاران داخلی کیلووات ساعتی دو هزار و ۴۰۰ تا دو هزار و ۵۰۰ تومان است که منطقی نیست.

وی همچنین عنوان کرد: فروش برق تولیدی سرمایه‌گذاران در بورس نیز در دستور کار قرار گرفته است، اما نکته مهم این است که در نیمه دوم سال تقاضای خرید برق از بورس اُفت می‌کند.

قربانی تأکید کرد: بنابراین قیمت خرید تضمینی برق از سرمایه‌گذاران باید منطقی شود.

افزون بر این، وی اظهار کرد: از ابتدای سال جاری اختصاص تسهیلات به سرمایه‌گذاران اعلام شد، اما هنوز سهم استان‌ها از این تسهیلات و نحوه دریافت تسهیلات، مشخص و پرداخت نشده است.

زمین‌های جانمایی نیروگاه خورشیدی در مجاورت پست برق باشد

این مسئول همچنین فاصله میان ساختگاه‌های ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی جانمایی شده از شبکه ملی توزیع برق را از دیگر علل بازدارنده در زمینه اقدام اجرایی سرمایه‌گذاران داخلی برای راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی برشمرد و گفت: زمین‌هایی که برای راه‌اندازی این نیروگاه‌ها جانمایی می‌شوند می‌بایست در مجاورت پست‌های برق باشند تا برق تولیدی به شبکه ملی توزیع برق تزریق شود.

وی بیان کرد: زمانی که این اولویت لحاظ نشده باشد، سرمایه‌گذار مجبور است که از سرمایه خود، زیرساخت اتصال به شبکه ملی توزیع برق را بپردازد.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان شمالی تصریح کرد: در همین راستا، رویکرد جانمایی زمین برای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در داخل شهرک‌های صنعتی استان در دستور کار قرار گرفته است که زیرساخت اتصال به شبکه ملی توزیع برق را دارا هستند.

وی اعلام کرد: در همین راستا، در شهرک‌های صنعتی شیروان و جاجرم زمین جانمایی شده اما هنوز بدون سرمایه‌گذار هستند.

درعین‌حال، قربانی از تصمیم نیروگاه برق سیکل ترکیبی برق شیروان در زمینه ایجاد و راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی در ۲۰ هکتار زمین خود، البته از محل دریافت تسهیلات نیز خبر داد و گفت: اجرای این طرح هنوز در دست بررسی است.

علاوه بر این، وی عنوان کرد: انجام سرمایه‌گذاری برای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی به ارائه مشاوره‌های دقیق فنی به سرمایه‌گذاران نیز نیاز دارند که در این زمینه باید ساتپا (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر برق کشور) و شرکت‌های توزیع برق استان‌ها از جمله در خراسان شمالی پای‌کار باشند و پیگیر حل مسائل پیشروی سرمایه‌گذاران شوند.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان شمالی درباره رفع مشکل سرمایه‌گذاری مجتمع صنعتی آلومینای جاجرم برای راه‌اندازی نیروگاه‌های گازی و خورشیدی در مجتمع خود برای تأمین برق موردنیازش نیز اعلام کرد: هرچند اجرای این طرح از مصوبات دولت سیزدهم به استان بوده که هنوز عملیاتی نشده است، در سفر دولت چهاردهم به استان پیگیر حل مسئله اخذ مجوز آن از سازمان ایمیدرو خواهیم بود.

واگذاری ۴۹۳ هکتار زمین ملی برای ایجاد مزارع خورشیدی

رئیس اداره استعدادیابی و بهره‌برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی نیز درباره واگذاری زمین به راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی در استان بیان کرد: طی ۱۰ سال اخیر، ۱۹ قطعه زمین ملی واقع در شهرستان‌های جاجرم، گرمه، اسفراین و سملقان به مساحت ۴۹۳ هکتار به این امر اختصاص‌یافته است.

امید خاکدان نیا گفت: ۹ قطعه زمین ملی به مساحت ۱۹۰ هکتار در شهرستان اسفراین، هفت قطعه زمین ملی به مساحت ۲۷۵ هکتار در شهرستان جاجرم، دو قطعه زمین ملی به مساحت ۱۸ هکتار در شهرستان گرمه و یک قطعه زمین ملی به مساحت ۱۰ هکتار در شهرستان سملقان به طرح راه اندازی نیروگاه‌های خورشیدی به سرمایه گذاران بخش خصوصی داخلی واگذار شده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: از این ۱۹ قطعه زمین ملی واگذار شده، بزرگترین قطعه به مساحت ۱۲۰ هکتار واقع در منطقه قاسم خان شهرستان اسفراین است که واگذار شده است.

رئیس اداره استعدادیابی و بهره‌برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی افزود: البته یک قطعه زمین ملی ۲۰۰ هکتاری نیز واگذار شده بود که به علت اجرایی‌نشدن طرح راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی در آن از سرمایه‌گذار مسترد شد.

افزون بر این، وی به ابلاغ بخشنامه سازمان منابع طبیعی کشور به ادارات کل منابع طبیعی استان‌ها مبنی بر اختصاص هرچه سریع‌تر زمین‌های ملی به طرح راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی نیز اشاره و عنوان کرد: در راستای تسهیل در روند انجام سرمایه‌گذاری در این زمینه، حتی فرایند اخذ استعلام‌های زمان بر، کوتاه و اصلاح شده است.

انصراف ۱۲ سرمایه‌گذار از ایجاد نیروگاه خورشیدی در استان

مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در این باره اظهار کرد: کمبود اعتبارات، تخصیص‌نیافتن به‌موقع تسهیلات بانکی از علل اصلی عملیاتی‌نشدن ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در سطح استان‌ها هستند.

حسن ایزانلو گفت: تاکنون واگذاری ۲۴۶ هکتار زمین ملی و دولتی را برای ایجاد ۱۷ تقاضای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در استان را صادر کرده‌ایم که ۱۲ مورد از آنها به مساحت ۲۲۲ هکتار به علت انصراف سرمایه‌گذار از انجام سرمایه‌گذاری‌ها فسخ قرارداد شده و زمین‌های واگذار شده به آنها نیز مسترد شده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: تاکنون از ۱۷ تقاضای اشاره شده فقط در یک زمین به مساحت یک هزار و ۹۷۱ مترمربع واقع در شهرستان اسفراین نیروگاه خورشیدی ایجاد و به بهره برداری رسیده است و سایر تقاضاها هیچ پیشرفت اجرایی نداشته‌اند.

نتیجه‌گیری: باتوجه‌به اینکه ایجاد مزارع خورشیدی سرمایه هنگفتی را نیاز دارد، بدون پرداخت تسهیلات این مسیر هموار نمی‌شود. درصورتی‌که پرداخت تسهیلات به‌موقع تعیین تکلیف نشود، قدم از قدم برداشته نخواهد شد.

چنانچه قیمت خرید تضمینی برق خورشیدی از سرمایه‌گذار منطقی قیمت‌گذاری نشود، رغبتی برای سرمایه‌گذاری در این زمینه ایجاد نمی‌شود.

امید است که دولت چهاردهم این مسیر ناهموار را آسیب‌شناسی و تصمیمات بسیار کارگشایی را در این باره در دستور کار قرار دهد.

تهیه و تنظیم گزارش: سمانه قهرمانی