به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک» کاهش ازدواج در کشور یکی از زنگ خطرهای جدی برای آینده جمعیتی و پایداری اجتماعی است که والدین و مسئولان کشور باید به فکر آن باشند.

کاهش ازدواج صرفاً یک مسئله شخصی یا خانوادگی نیست، بلکه نشانه‌ای از نابرابری‌های اقتصادی، تغییرات فرهنگی و تضعیف سرمایه اجتماعی در جامعه ماست.

در خراسان شمالی از برآیند مجموعه آماری ازدواج طی سالیان اخیر، این نتیجه به‌دست آمده است که ازدواج در این استان روند کاهشی داشته است.

یکی از علل کاهش آمار ازدواج به گفته کارشناسان، بیکاری، هزینه‌های سنگین زندگی، تغییر سبک زندگی جوانان، ترس از طلاق و نداشتن آموزش‌های لازم برای شروع زندگی مشترک است.

روند نزولی ازدواج و تولد در استان به‌عنوان تهدیدی بزرگ برای مواجهه با چالش جمعیتی محسوب می‌شود که نیازمند برنامه‌ریزی‌های دقیق از سوی نهادهای دولتی است.

ثبت ۶ هزار و ۴۳۸ واقعه ازدواج در خراسان شمالی

نبی الله صداقتی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک» اظهار کرد: آمار ازدواج طی دو ماهه امسال یک هزار و ۱۵۹ واقعه در خراسان شمالی ثبت شده است که شهرستان بجنورد بیشترین تعداد فراوانی را در زمینه ازدواج با تعداد ۴۸۳ واقعه داشته است.

مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی گفت: بیشترین فراوانی ازدواج در دوماهه اخیر مربوط به گروه سنی در آقایان، بازه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال، با ۳۳۴ واقعه ازدواج و رتبه دوم در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال با ۳۱۷ واقعه ازدواج ثبت شده است.

وی افزود: آمار ازدواج برای بازه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال در قشر بانوان، ۴۰۰ واقعه ازدواج و گروه دوم بازه سنی۲۰ تا ۲۴ سال در قشر بانوان،۲۶۰ واقعه ازدواج به ثبت رسیده است.

این مسئول به میانگین سن ازدواج ثبت شده در استان نیز اشاره کرد و گفت: میانگین سن ازدواج در آقایان ۲۹/۵ و در بانوان ۱ /۲۴ ثبت شده است.

 مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی ادامه داد: طی سال گذشته ۶ هزار و ۴۳۸ واقعه ازدواج در خراسان شمالی به ثبت رسیده است که بیشترین ازدواج بر حسب گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال بوده با تعداد یک هزارو ۹۵۱ و بیشترین گروه سنی ازدواج در بین بانوان ۱۵ تا ۱۹ سال با آمار ۲ هزار و ۲۲۳ به ثبت رسیده است.

وی با بیان اینکه شهرستان بجنورد طی سال گذشته رتبه نخست را در ثبت ازدواج داشته است، گفت: با ثبت ۲ هزار و ۷۹۲ واقعه ازدواج در شهرستان بجنورد رتبه اول و شهرستان شیروان با ثبت یک هزار و ۲۳ واقعه ازدواج رتبه دوم را در این زمینه کسب کردند.

بیکاری و هزینه‌های سنگین زندگی از موانع ازدواج

مجید پورخیاط در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک» با اشاره به روند نگران‌کننده کاهش ازدواج در کشور، این پدیده را یکی از زنگ خطرهای جدی برای آینده جمعیتی و پایداری اجتماعی دانست و گفت: کاهش ازدواج صرفاً یک مسئله شخصی یا خانوادگی نیست، بلکه نشانه‌ای از نابرابری‌های اقتصادی، تغییرات فرهنگی و تضعیف سرمایه اجتماعی در جامعه ماست.

استاد دانشگاه و متخصص علوم ارتباطات اجتماعی مهم‌ترین موانع ازدواج در جامعه امروز را بیکاری، هزینه‌های سنگین زندگی، تغییر سبک زندگی جوانان، ترس از طلاق، و نداشتن آموزش‌های لازم برای شروع زندگی مشترک عنوان کرد و افزود: وقتی جوان ما آینده‌ای شغلی و مالی برای خود متصور نیست، یا تجربه‌های تلخ اطرافیان را دیده، به‌طور طبیعی از ازدواج فاصله می‌گیرد.

تأمین حمایت‌های اقتصادی، راهکاری کارآمد برای افزایش ازدواج

پورخیاط، تأمین حمایت‌های اقتصادی از جمله وام‌های کارآمد، مسکن جوانان و اشتغال پایدار را راهکارهای اصلی دانست و گفت: در کنار حمایت‌های اقتصادی، باید با استفاده از رسانه‌ها، روحانیت و نخبگان محلی، فرهنگ ازدواج ساده، انتخاب آگاهانه و مسئولیت‌پذیری زوجین را ترویج کنیم.

وی همچنین بر لزوم آموزش مهارت‌های زندگی در نظام آموزشی تأکید کرد و ادامه داد: یکی از ضعف‌های ساختاری ما، نپرداختن به آموزش‌های کاربردی مانند حل تعارض، شناخت روان‌شناختی جنس مخالف و نقش‌پذیری در خانواده است.

این جامعه شناس ارتباطات اجتماعی، راه‌اندازی مراکز مشاوره تخصصی رایگان، آموزش زوجین، و تقویت حمایت‌های اجتماعی از خانواده را از اصلی‌ترین راهکارهای کاهش طلاق دانست و گفت: در بسیاری از موارد، طلاق حاصل ناآگاهی، فقدان مهارت ارتباطی یا دخالت‌های نابجای اطرافیان است. اگر خانواده‌ها نقش حامی و مشاور را ایفا کنند و ساختار حمایتی برای زوجین وجود داشته باشد، بخش زیادی از طلاق‌ها قابل پیشگیری است.

پورخیاط خاطرنشان کرد: ازدواج نیازمند بسترسازی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. اگر نگاه ما به ازدواج صرفاً مناسبتی و تشریفاتی باشد، جامعه ما در آینده نه‌چندان دور با بحران عمیق‌تری در حوزه خانواده مواجه خواهد شد.

آموزش مهارت‌های ارتباطی باید جدی گرفته شود

این استاد دانشگاه با اشاره به دلایل افزایش طلاق و کاهش ازدواج در جامعه، تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین و کمتر دیده‌شده‌ترین عوامل در فروپاشی روابط خانوادگی، فقدان مهارت‌های ارتباطی مؤثر میان زوجین است.

وی با اشاره به دیدگاه نظریه‌پردازان حوزه خانواده افزود: نظریه‌هایی چون مبادله اجتماعی، سیستم‌های خانواده و نظریه دلبستگی همگی بر اهمیت گفتگوی همدلانه، توانایی شنیدن فعال و حل تعارض در پایداری خانواده تأکید دارند.

پورخیاط تصریح کرد: بسیاری از زوجین به‌جای آن‌که اختلافات را از طریق گفتگو و درک متقابل مدیریت کنند، به دلیل ناآگاهی از اصول ارتباطی، دچار تنش‌های مزمن می‌شوند که در نهایت به طلاق منجر می‌شود.

وی خواستار آن شد که آموزش مهارت‌های ارتباطی در برنامه‌های پیش از ازدواج، در مدارس، و همچنین در رسانه‌ها جدی گرفته شود و نهادهای متولی خانواده به این بخش مغفول مانده، نگاه علمی و راهبردی داشته باشند.

دهه ۷۰ و ۸۰ آستانه تحملشان پایین‌تر است

این استاد دانشگاه همچنین در خصوص نسل بندی و رابطه مسائل خانواده و آسیب‌های آن افزود: برای درک عمیق‌تر افزایش طلاق در جامعه، باید به تفاوت‌های نسلی در نگرش‌ها، انتظارات و سبک زندگی توجه کرد.

این جامعه شناس تصریح کرد: نسل‌های مختلف در فضای فرهنگی، اقتصادی و ارتباطی متفاوتی رشد کرده‌اند و همین تفاوت‌ها باعث شکل‌گیری تعاریف گوناگون از مفاهیمی چون ازدواج، تعهد، خوشبختی و تاب‌آوری در زندگی مشترک شده است.

وی افزود: نسل‌های جدید، به‌ویژه متولدین دهه ۷۰ و ۸۰، به دلیل مواجهه با سرعت تحولات اجتماعی، افزایش آگاهی فردی، تقویت فرهنگ فردگرایی و تأثیر رسانه‌ها، نسبت به نسل‌های پیشین، آستانه تحمل پایین‌تری در برابر مشکلات زناشویی دارند. این نسل‌ها معمولاً خواهان زندگی برابر، ارتباط عاطفی پویا، و رضایت آنی از رابطه هستند؛ در حالی که نسل‌های پیشین نگاه سنتی‌تری به تداوم زندگی زناشویی داشتند.

پورخیاط با اشاره به این نکته که نهاد خانواده در بستر تحولات جهانی دستخوش تغییر شده، تأکید کرد: طلاق در نسل‌های جدید تنها یک شکست عاطفی تلقی نمی‌شود، بلکه گاه به عنوان انتخابی آگاهانه برای حفظ عزت‌نفس و جلوگیری از فرسایش روانی مطرح می‌شود. اما آنچه نگران‌کننده است، افزایش طلاق‌های هیجانی و زودهنگام بدون تلاش کافی برای اصلاح رابطه و گفتگوست.

این استاد دانشگاه در پایان توصیه کرد: سیاست‌گذاران اجتماعی باید نسل‌محور برنامه‌ریزی کنند؛ چرا که برای حل بحران طلاق، نمی‌توان با نسخه‌های دهه ۶۰ و ۷۰ به مشکلات دهه ۸۰ و ۹۰ پاسخ داد. آموزش مهارت‌های ارتباطی، تقویت مشاوره‌های پیش از ازدواج و درک تحولات ارزشی نسل‌ها، می‌تواند گامی مؤثر در کاهش آسیب‌های اجتماعی باشد.

نتیجه گیری: آمار ازدواج در کشور متاسفانه رو به کاهش است که چندین مانع شامل بیکاری، هزینه‌های سنگین زندگی، تغییر سبک زندگی جوانان، ترس از طلاق، و نداشتن آموزش‌های لازم برای شروع زندگی مشترک است.

همچنین از نظر جامعه شناسان سیاست‌گذاران اجتماعی باید نسل‌محور برنامه‌ریزی کنند؛ چرا که برای حل بحران طلاق، نمی‌توان با نسخه‌های دهه ۶۰ و ۷۰ به مشکلات دهه ۸۰ و ۹۰ پاسخ داد.

آموزش مهارت‌های ارتباطی در برنامه‌های پیش از ازدواج در مدارس و همچنین در رسانه‌ها جدی گرفته شود و نهادهای متولی خانواده به این بخش مغفول مانده، نگاه علمی و راهبردی داشته باشند.

تهیه و تنظیم گزارش: هدیه دهقانی

انتهای خبر/