آئین‌هایی سنتی که قلب تپنده فرهنگ یک جامعه‌اند

 عباسی ادامه داد: در تمام طول این مسیر، طنین شاد سازهای محلی چون دهل و قشمه، همراه با رقص‌های گروهی و پر جنب و جوش مانند چوب‌بازی، فضایی از نشاط وصف‌ناپذیر را خلق می‌کنند که مردم شادمانه به تماشا می‌ایستند و با زمزمه صلوات‌های خاص و پراکندن اسپند در هوا، برای زوج جوان آرزوی خوشبختی می‌کنند.

وی افزود: این اسپند دود کردن، نه فقط برای دور کردن چشم بد که برای طلب برکت و شیرینی بخشیدن به لحظه‌هاست.

 عباسی بیان داشت: در نهایت، روز موعود فرا می‌رسد و با ورود عروس به خانه جدید، فصل نوینی در زندگی او و همسرش آغاز می‌شود.

 این کارشناس حوزه زنان گفت: این آئین‌ها، بیش از آنکه صرفاً رسم و رسوم باشند، بازتابی از قلب تپنده فرهنگ یک جامعه‌اند، فرهنگی که به پیوندهای خانوادگی ارج می‌نهد، از سنت‌های خود پاسداری می‌کند و با هر جشن، داستانی تازه از عشق، امید و همبستگی را روایت می‌کند.

 وی در انتها خاطرنشان کرد: حفظ این میراث، نه‌تنها برای دیروز، بلکه برای فردای روشن این سرزمین، حیاتی است.

 خواستگاری گام نخست شروع زندگی مشترک

 در ادامه پژوهشگر فرهنگ و هنر در شهرستان جاجرم در گفتگو با خبرنگار حوزه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک» گفت: مراسم جشن و سرور و عروسی در فرهنگ عامه مردم خراسان شمالی از تنوع و ویژگی‌های خاصی برخوردار است.

 مهدی میرابی ادامه داد: خراسان شمالی گنجینه فرهنگ‌ها است و قومیت‌های مختلفی در این سرزمین اسکان دارند که این قومیت‌ها شامل کرمانج، ترکمن، بلوچ، ترک، تات، بربر و فارس هستند که همه با مهر و صفایی خاص در کنار همدیگر زندگی می‌کنند و هر کدام از این اقوام برای برگزاری مراسم جشن و سرور آداب و رسوم خاصی دارند.

 وی با اشاره به‌رسم ازدواج در شهرستان جاجرم اضافه کرد و گفت: زمانی که خانواده‌ای دختری را برای ازدواج با فرزندشان پسندید، مراسم خواستگاری را به عمل آورده و صحبت‌ها را جهت موافقت به عمل آورده و در صورت نتیجه‌گیری مثبت دختر را معمولاً با انگشتر طلا نشان می‌کنند و در زمان مقرر برای مراسم عقد اقدام می‌کنند.

 این پژوهشگر فرهنگی بیان داشت: چند روز قبل بستگان، خویشان و آشنایان را برای عروسی به‌صرف شیرینی ناهار شام دعوت می‌کنند و مراسم با جلال و شکوهی خاص برگزار می‌شود.

 مجمعه برون هدایای عروس رسم قدیمی جاجرم

 وی یادآور شد: معمولاً برای حدود یک تا دو سال عروس و داماد در عقد به سر می‌برند تا اینکه مراسم عروسی را برگزار کنند، این در حالی است که عده‌ای همان زمان عقد جشن را می‌گیرند و معمولاً برای آوردن عروس به خانه خود که معروف به عروسی است دیگر جشن نمی‌گیرند و یا اینکه بسیار مختصر و نهایتاً به ماه‌عسل می‌روند.

 میرابی خاطرنشان کرد: اما آنهایی که در زمان عقد جشن نگرفته باشند در زمان بردن عروس به خانه جشن می‌گیرند یک روز قبل از عروسی حنابندان است و به خانه عروس قاب می‌برند.

 وی ابراز داشت: قاب آوردن به خانه عروس بسیار تماشایی است که معمولاً در مجمعه‌ها قدیمی و سنتی انواع هدیه‌ها و تعارفات تقدیمی را می‌گذارند و هر یک از مجمعه ها را می‌دهند تا نوجوانان بر سر بگذارند و بانظم و ترتیبی خاص به خانه عروس ببرند البته جلوتر از همه قرآن مجید و آینه و شمعدان حرکت می‌کند.

 این پژوهشگر مسائل فرهنگی در جاجرم یادآور شد: در ضمن در داخل هر مجمعه بروی هدیه‌ها پارچه‌های سفید می‌اندازند که کاملاً روی مجمعه و اطراف آن را می‌پوشاند به‌محض رسیدن قاب بر در منزل عروس در مقابل جمعیت قربانی می‌کنند.

وی افزود: سپس به نوجوانانی که قاب برداشته‌اند هدیه‌هایی از قبیل جوراب، لباس و دستمال داده می‌شود که در مسیر راه برای شور، نشاط و شادی مردم به نواختن انواع سازهای سازمان محلی از جمله دهل، قشمه و دایره می‌پردازند و معمولاً در مقابل جمعیت رقص چوب بازی سنتی به راه می‌اندازند.

 جشن عروسی در جاجرم تابلویی از هویت و فرهنگ شهر است

 میرابی گفت: همچنین با ذکر صلوات‌هایی ویژه به معنویت مجلس رونق می‌بخشند و مرتباً اسپند برمی‌دارند و بر آن این‌گونه صلوات می‌فرستند؛ زیرا معتقد هستند که سپند چشم بد را دور و بر حضرت محمد صلوات می‌فرستند.

 نتیجه‌گیری: مراسم جشن و عروسی در فرهنگ عامه مردم خراسان شمالی، به‌ویژه در جاجرم، تنها یک رویداد اجتماعی نیست، بلکه تابلویی زنده و پویا از سنت‌ها، هویت فرهنگی و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز اقوام مختلف است که متأسفانه امروزه این فرهنگ غنی تبدیل به چشم و هم‌چشم‌هایی شده است که از مسیر اصلی خارج و علاوه بر هزینه‌های زیادی که برای خانواده‌ها داشته باعث شده تا از آداب و رسوم سنتی دور شوند.

 تهیه و تنظیم گزارش: سمانه میرزایی

 انتهای خبر/