طی سال‌های اخیر ازدواج‌ها تحت‌تأثیر شرایط مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دست خوش تأخیرهایی شده و روزبه‌روز بر تعداد افرادی که سن ازدواجشان در حال بالارفتن است، افزوده می‌شود.
به گزارش عصر اترک، ازدواج یکی از بهترین نیازهای آدمی است که دین مقدس اسلام به آن اهمیت فراوانی داده و آن را از بهترین سنت‌های دینی شمرده که مایه برکات بی‌شماری است.
از نظر قرآن، ازدواج مایه آرامش روح و روان آدمی است که این خود از نشانه‌های رحمت و بزرگی خداوند است.
درگذشته ازدواج حالت سنتی داشت و نزدیکان اقدام به معرفی جوانان برای ازدواج با همدیگر می‌کردند، اما ازدواج در جامعه امروزی که تا حدودی از حالت سنتی گذر کرده و به حالت مدرن تبدیل شده است، حالت نا به سامانی دارد.
در شرایط فعلی سن ازدواج تحت‌تأثیر عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی بالا رفته است.
باتوجه‌به اهمیت موضوع ازدواج پایگاه خبری تحلیلی عصر اترک، میزگردی با حضور حجت‌الاسلام مهدی براتیان عضو سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره، عضو انجمن روان‌شناسی کشور، رئیس سازمان تبلیغات مرکز خراسان شمالی و جمیله السادات موسوی، معاون زنان و حکمرانی بسیج اساتید خراسان شمالی و مدیرگروه دانشگاه آزاد مرکز خراسان شمالی برگزار کرده است.
اقتصاد از دلایل اصلی بالارفتن سن ازدواج محسوب نمی‌شود
عصر اترک: عوامل تأثیرگذار در بالارفتن سن ازدواج فارغ از مسائل اقتصادی را مطرح کنید؟
حجت‌الاسلام مهدی براتیان در پاسخ به این سؤال عصر اترک با اشاره کوتاهی به مباحث اقتصادی اظهار داشت: بر اساس ارزیابی جامعه در بعد اقتصادی، سن ازدواج در افرادی که توانمندی مالی دارند به نسبت افرادی که زندگی متوسطی دارند، بالاتر است.
وی با اشاره به اینکه مسئله اقتصادی در رفع نیازها و رفاه زندگی تأثیر دارد، گفت: اما قطعاً نمی‌توان این موضوع را یکی از مسائل اصلی در بالارفتن سن ازدواج خواند.
حجت‌الاسلام براتیان با اشاره به اینکه با تغییر سبک زندگی، نگرش‌ها نیز تغییر کرده است، گفت: تغییر نگرش‌ها باعث ایجاد بدبینی در ازدواج و مشکل پسندی شده است.
این روان‌شناس بالینی با تأکید بر اینکه قطعاً فردی را در جهان پیدا نخواهید کرد که هیچ‌گونه مشکلی نداشته باشد، گفت: این در حالی است که افراد در ازدواج به دنبال فردی هستند که همه‌چیزتمام و فارغ از هرگونه نقصی باشد.
حمایت‌نکردن والدین از فرزندان بعد از ازدواج نگرش غلطی است
حجت‌الاسلام براتیان افزود: نکته قابل‌توجه بعدی در بالارفتن سن ازدواج حمایت‌نکردن خانواده‌ها از دختر و پسر است، متأسفانه برخی خانواده‌ها وقتی فرزندشان ازدواج می‌کند، گمان دارند که از عهده حمایت آنها خارج شده، درحالی‌که اگر همین فرزند در منزل آنها مجرد باشد حمایت می‌شود.
وی با تأکید بر این موضوع که حمایت‌نکردن از جوانان بعد از ازدواج یک نگرش اشتباه است، افزود: در مسائل دینی و اعتقادی وظیفه هر فردی است که در اطرافش افراد نیازمند را حمایت کنند، حال اگر او فرزندش باشد که شرایط متفاوت‌تر خواهد شد.
رئیس سازمان تبلیغات مرکز خراسان شمالی با اشاره به این موضوع که قطعاً باید فرزندان بعد از ازدواج مستقل و تلاش‌گر باشند، گفت: اما در آغاز شروع زندگی مشترک تا زمانی که فرزندان بتوانند به استقلال کامل برسند باید از طریق خانواده‌ها مورد حمایت قرار بگیرند.
حجت‌الاسلام براتیان یادآور شد: همچنین برخی خانواده‌ها بعد از ازدواج، آموزش‌هایی از قبیل خانه‌داری، ارتباط با همسر، مهارت‌های زندگی مشترک، فرزند داری را با این موضوع که نمی‌خواهیم دخالتی داشته باشیم کنار می‌گذارند، اما در واقع کمک و راهنمایی در حد تعریف شده باید وجود داشته باشد.
ازدواج به هنگام باعث رشد مالی، خلاقیت و پویایی می‌شود
وی با اشاره به اینکه امروزه در جوانان انگیزه ازدواج ضعیف شده است، گفت: بسیاری از افراد اهداف ازدواج را نمی‌دانند، درحالی‌که بر اساس روایات، افراد وقتی ازدواج می‌کنند و تمرکز دارند، از لحاظ مالی، خلاقیت، پویایی، بالا می‌رود.
این کارشناس مسائل خانواده ابراز داشت: به دلیل تغییر در سبک زندگی، تصویر زندگی رؤیایی در جامعه اتفاق افتاده و افراد گمان می‌کنند برای آغاز زندگی مشترک و ازدواج تمام شرایط باید فراهم باشد، این در حالی است که با این شرایط زندگی متوقف می‌شود و پویایی برای ادامه زندگی وجود نخواهد داشت.
موسوی در ادامه در گفتگو با خبرنگار عصر اترک توضیح داد: موضوع ازدواج شاید یکی از مهم‌ترین موضوعات روز جامعه است، زیرا خانواده، سلول بنیادی جامعه است و از طریق ازدواج این بنیان ایجاد خواهد شد.
وی ادامه داد: مهم‌ترین مسئله‌ای که در بالارفتن سن ازدواج با آن روبرو هستیم، مسئله ازدواج هراسی است، ترسی که جوانان از ازدواج دارند، گمان دارند با ازدواج‌کردن آزادی‌هایی که داشته‌اند از بین می‌رود، یا اینکه نمی‌توانند ادامه تحصیل داشته باشند تا بتوانند با فردی که شرایط بالایی از لحاظ اقتصادی و اجتماعی در جامعه دارد، ازدواج کنند.
موسوی گفت: قطعاً ازدواج با خوشی، تفریحات سالم، ادامه تحصیل هیچ منافاتی ندارد و بسیاری از افراد بعد از ازدواج با وجودداشتن چندین فرزند، ادامه تحصیل را دارند و به موفقیت‌های علمی و شغلی بالایی می‌رسند.
معاون زنان و حکمرانی بسیج اساتید خراسان شمالی یکی دیگر از عوامل اثرگذار در بالارفتن سن ازدواج را رفتارهای متأهلان خواند و گفت: در بسیاری از دورهمی‌ها متأهلان از اتفاقات منفی ازدواج صحبت می‌کنند و با سیاه‌نمایی‌کردن باعث ایجاد استرس در افراد برای ازدواج می‌شوند.
وابستگی خانواده‌ها و فرزندان مانع از ازدواج بهنگام می‌شود
موسوی افزود: متأسفانه در جامعه رواج پیدا کرده که افراد در شب آخری که مراسم ازدواج دارند، جشن پایان مجردی و آزادی برگزار می‌کنند و این در ذهن ناخودآگاه سایر جوانان باعث ایجاد اختلال می‌شود.
موسوی نکته قابل‌توجه بعدی در بالارفتن سن ازدواج را سیاه‌نمایی‌کردن از هزینه‌های ازدواج عنوان کرد.
وی با بیان این موضوع که تعلق خاطر والدین به فرزندان یکی دیگر از عواملی می‌تواند باشد که مانع ازدواج به هنگام جوانان شده است، گفت: در شرایط فعلی اکثر خانواده‌ها صاحب تک‌فرزند و نهایت دو فرزند هستند که به دلیل وابستگی بیش از حد فرزندان به والدین گمان می‌کنند که نباید ازدواج کنند و بعد از ازدواج نمی‌توانند زندگی‌شان را مدیریت و کنترل کنند.
حجت‌الاسلام براتیان در ادامه گفت: برخی از تبلیغات منفی شامل افرادی می‌شوند که در زندگی‌هایشان ناکارآمد هستند، از ناموفقیت‌های زندگی‌هایشان برای سایر جوانان صحبت می‌کنند و جوانان نسبت به ازدواج بی‌میل می‌شوند.
وی ابراز داشت: کسانی که در زندگی‌هایشان شکست‌خورده و جدا شده اند با تبلیغات منفی که دارند، افرادی که در زندگی مشکلات کوچکی دارند را نیز به سمت خود جذب و سعی دارند که دایره این افراد را گسترده کنند و عنوان کنند که زندگی‌های امروزه ثبات ندارند.
این مسئول گفت: جوان‌ها باید به این موضوع برسند که خلأها و کاستی‌ها را در کنار یکدیگر باید کامل کنند، دختران و پسران باتوجه‌به اینکه راه صحیح ارتباط را نمی‌دانند، آرامش را در زندگی پیدا نمی‌کنند و گمان دارند که تمام افراد در زندگی‌شان این‌گونه هستند.
ناآگاهی والدین از آموزش مسئولیت‌پذیری به فرزندانشان
حجت‌الاسلام براتیان با تأکید بر این موضوع که والدین مسئولیت‌پذیری را در طول زندگی به فرزندانشان آموزش نداده‌اند، گفت: متأسفانه به دلیل اینکه فرهنگ مسئولیت‌پذیری در خانواده‌ها و فرزندان باب نشده، گمان دارند که بعد از ازدواج بار سنگینی را باید به دوش بکشند درحالی‌که در زندگی مشترک تقسیم وظایف وجود دارد و با همراهی کنار یکدیگر در مواقع سخت احساس خوش‌آیند به افراد دست می‌دهد.
وی افزود: وقتی افراد ازدواج نکنند، سن بالا رود و نگرش‌ها تغییر پیدا کند، خودبه‌خود این فرهنگ ترویج می‌یابد.
حجت‌الاسلام براتیان با اشاره به این موضوع که در اسلام ازدواج به هنگام برای رفع نیازهای فطری و غریزی افراد است و منشأ آرامش، رشد، کمال، سلامت، تداوم و بقای نسل بشر را نیز ضمانت می‌کند؛ اما چون تصور بر این است که آگاهی درستی نداریم به بن‌بست می‌رسند.
وی افزود: والدین توجه داشته باشند باتوجه‌به تغییر نگرش‌ها و تغییر سبک زندگی در جامعه، سن بلوغ جنسی کاهش پیدا کرده است، این فاصله بین بلوغ جنسی و عقلی چگونه باید مدیریت شود که آسیبی به جامعه و خانواده وارد نشود.
این مسئول ابراز داشت: اگر والدین الگوی درستی باشند و تربیت درستی را برای فرزندانشان داشته باشند، بسیاری از اتفاقات که باعث افزایش سن ازدواج شده رخ نمی‌دهد و خیلی راحت می‌توان موضوع را کنترل و مدیریت کرد.
حجت‌الاسلام براتیان گفت: در برخی از خانواده‌ها به این دلیل که اولویت همسر نیست، باعث تشنج در زندگی‌های مشترک می‌شود و همین موضوع باعث آسیب در روند تربیت فرزند خواهد شد و فرزند نمی‌تواند نسبت به زندگی متأهلی اعتماد داشته باشد.
زندگی‌های موفق برای جوانان مطرح شود
عصر اترک: نقش خانواده‌ها را در تأخیر ازدواج فرزندان بیان کنید؟
موسوی دراین‌رابطه در پاسخ به سؤال خبرنگار عصر اترک توضیح داد: ازدواج به‌عنوان یک پدیده در جامعه باید به‌عنوان یک اولویت پراهمیت مدنظر باشد.
وی ادامه داد: بر اساس سنجشی که در تهران انجام شده تعداد افراد مجرد بین ۳۰ تا ۴۰ساله در حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده و حتی در برخی از مناطق تهران سن مجردان به ۶۰ سال نیز رسیده که هیچ‌گونه ازدواجی نداشته‌اند و به میان‌سالی رسیده‌اند.
موسوی افزود: باید زندگی افراد موفق به‌صورت دفترچه آماده و در قالب‌های مختلف در اختیار جوانان قرار بگیرد، در مدارس و دانشگاه‌ها منتشر شود، با هر فردی صحبت می‌شود، موضوعات سیاه‌نمایی از زندگی‌های ناموفق را بزرگ‌نمایی می‌کنند، درحالی‌که از زندگی افراد موفق غافل شده‌ایم.
وی خاطرنشان کرد: متأسفانه کلاس‌های آموزشی تحت عنوان مهارت‌های ازدواج و زندگی مشترک در دانشگاه‌ها نداریم که مختص ازدواج باشد و گاهی اوقات اگر کلاس‌هایی برگزار می‌شود در آنها خیانت‌ها، طلاق، ازدواج‌های ناموفق را بیان می‌کنند و جوانان با این رویکردها از تشکیل خانواده فراری می‌شوند.
غفلت رسانه ملی از پخش زندگی‌های موفق
موسوی گفت: در حال حاضر فیلم‌هایی که از رسانه ملی پخش می‌شوند، ازدواج‌های ناموفق را نشان می‌دهند و خیانت‌ها را بزرگ‌نمایی می‌کنند و برای ترویج و غنی‌شدن فرهنگ ازدواج اقدامات خاصی صورت نگرفته است.
این کارشناس مسائل خانواده اضافه کرد: همچنین باتوجه‌به اینکه خانواده‌ها در تشکیل زندگی افراد سنگ‌اندازی‌های زیادی دارند و با بهانه‌گیری‌هایی در ابعاد مالی و اقتصادی روند ازدواج فرزندانشان را به تأخیر می‌اندازند که نیاز است برای والدین نیز کلاس‌های آموزشی گذاشته شود.
موسوی گفت: همچنین نتوانستیم فرهنگ‌سازی را در خانواده‌ها ایجاد کنیم که توقع خانواده‌ها را پایین بیاوریم و این افراد نیاز به آموزش دارند.
بزرگ‌نمایی‌کردن زندگی‌های ناموفق در جامعه و خانواده‌ها
وی ابراز داشت: اساتید دانشگاهی باید در کنار تدریس دروس تخصصی، یک‌بخشی را به موضوعات ازدواج و زندگی مشترک اختصاص دهند و زندگی‌های صحیح و موفق را بیان کنند.
حجت‌الاسلام براتیان با اشاره به اینکه سیاه‌نمایی در زندگی‌های امروزی به‌شدت زیاد شده، گفت: هیچ زمانی خوبی‌های زندگی زناشویی، تشکیل خانواده، کنار هم بودن را نشان نداده‌ایم، دیگرانی که دوست دارند کانون خانواده به هم بریزد سیاه‌نمایی‌های زیادی از زندگی مشترک و ازدواج دارند.
وی بیان داشت: بر اساس آمارهای موجود در جامعه در خانواده به طور نمونه ۲۰ جوان طی یک بازه زمانی ازدواج کرده‌اند که دو نفر از آنها منجر به شکست شده‌اند و در نهایت ۱۸ زوج دیگر دیده نمی‌شود و تنها آن دو نفر و مشکلاتشان به حدی بزرگ‌نمایی می‌شوند که روی سایر زندگی‌های موفق نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
تأکید مراکز همسریابی بر مشخصات ظاهری افراد
عصر اترک: نظر شما دررابطه‌با مراکز همسرگزینی که در حال رواج و گسترش هستند بیان کنید و اینکه این مراکز تا چه حدی می‌توانند در افزایش ازدواج‌های موفق نقش داشته باشند؟
موسوی در پاسخ به این سؤال گفت: این مراکز هیچ‌گونه توجیه درستی نخواهند داشت، زیرا چگونه ممکن است که دو فرد از روی مشخصات ظاهری، رنگ پوست، رنگ چشم و یا عکسی که در پرونده قرار داده می‌شود، بتوانند به شناخت برسند و شریک زندگی‌شان را از این طریق انتخاب کند.
وی با اشاره به اینکه این سؤال پیش می‌آید که آیا در مراکز همسرگزینی خصوصیات روحی و روانی فرد مدنظر قرار گرفته است، افزود: تنها مواردی که در سایت و کانال‌های مجازی همسریابی، تأکید بر روی آن وجود دارد خصوصیات فیزیکی و ظاهری فرد است و آیا تنها معیار یک زندگی موفق ظاهر فرد باید باشد.
مراکز همسریابی یکی از دلایل فروپاشی خانواده‌ها خواهند شد
موسوی گفت: به نظر می‌رسد که این سایت‌ها و مراکز همسریابی که به وجود آمده‌اند باعث فروپاشی بنیان خانواده‌ها می‌شوند؛ زیرا برخی افراد بر اساس معیار فیزیکی و ظاهری افراد اقدام به انتخاب و ازدواج می‌کنند و بعد از ازدواج دچار مشکل می‌شوند و به جدایی می‌رسند.
این کارشناس مسائل خانواده با اشاره به اینکه ازدواج‌های سنتی که درگذشته با معرفی افراد انجام می‌شد موفقیت‌های بیشتری داشته، ادامه داد: این در حالی است که ارتباط‌ها و دایره‌های دوست‌یابی و رعایت‌نشدن رابطه معقول بین دختر و پسر مسائلی را ایجاد کرده که این افراد حاضر به ازدواج نیستند؛ زیرا به‌راحتی می‌توانند با جنس مخالفشان ارتباط برقرار کنند.
حجت‌الاسلام براتیان دررابطه‌با مراکز همسریابی گفت: این مراکز حداقلی هستند و بیشتر برای کسانی که فرهنگ به‌درستی برای آنها جا نیفتاده است که باید خانواده‌ها و افراد در انتخاب‌ها دخیل باشند، در این مراکز حضور پیدا می‌کنند.
وی افزود: در مراجع دینی، اندیشمندان و افراد تاجر در جامعه وقتی فرزندشان به سن ازدواج می‌رسد، به دنبال افراد مناسب برای ازدواج آنها می‌گردند و به آنها کمک و شرایط آغاز زندگی را برای آنها محقق می‌کنند.
حجت‌الاسلام براتیان گفت: اگر خانواده پیگیر باشد که فرزندشان در یک شرایط مساعد نیازهای غریزی را بتواند برآورده کند، به فرزندش کمک می‌کند که دچار آسیب نشود و می‌تواند فرد مناسبی برای ازدواج فرزندش انتخاب کند.
خانواده‌ها باید جایگزین مراکز همسریابی شوند
وی بیان داشت: در مراکز همسریابی یا همسرگزینی بیشتر تمرکز بر مسائل ظاهری است و هیچ‌گونه فرهنگی وجود ندارد، خانواده‌ها نیز در این قبیل از ازدواج‌ها حمایتی از فرزندشان ندارند.
این کارشناس مسائل خانواده بیان داشت: افرادی که در این مراکز ثبت‌نام می‌کنند خودشان را به‌عنوان افرادی تلقی می‌کنند که انتظار ندارند فرد مناسبی برای ازدواج با آنها پیش‌قدم شود، فرد آسیب می‌بیند و نگران است و درصد موفقیت ازدواج در این مراکز اگر جریان پیدا کند پایین است.
حجت‌الاسلام براتیان گفت: تعداد افرادی که در مراکز همسریابی ثبت‌نام می‌کنند، خیلی محدود هستند.
رئیس سازمان تبلیغات مرکز خراسان شمالی خاطرنشان کرد: خانواده‌ها نیز به فکر ازدواج فرزندان هستند اما به راحتی حاضر به ثبت نام فرزندانشان در مراکز همسریابی نمی‌شوند بنابراین باید خانواده شرایط پذیرش این سبک را داشته باشد و اعتماد و ارتباط اتفاق بیفتد.
وی یادآور شد: نگرانی توسط خانواده‌ها وجود دارد، اما چون راهش را یاد نگرفتند، گمان می‌کنند که اگر خانواده‌ای برای دخترش به دنبال شرایط مناسب برای ازدواج باشد، قباحت دارد.
این کارشناس تاکید کرد: هم اکنون جوری در جامعه باب شده که باید یک پسر به دنبال دختر مناسب باشد که باید این نگرش مدیریت شود چراکه زمانی خانواده دختر می‌تواند با ارتباطات غیرمستقیم تعامل را با خانواده‌های مناسب برای ازدواج فرزندشان فراهم کند که قطعاً اقدام مؤثری نیز خواهد بود.
حجت‌الاسلام براتیان اضافه کرد: اگر خانواده‌ها آموزش ببینند و مدیریت شوند نیازی به دفاتر همسریابی نیست.
تهیه و تنظیم میزگرد: آرزو رحمانی
انتهای خبر/ ر