به گزارش عصر اترک، شهرستان مانه و سملقان به مركزيت شهر آشخانه یا همان اشکانه در شمال غربي استان خراسان شمالي واقع شده و از شمال و شرق به شهرستان بجنورد، از جنوب به شهرستان جاجرم، از جنوب غربی به شهرستان گرمه و از غرب به استان گلستان شهرستان های مراوه تپه و کلاله محدود مي گردد. فاصلۀ مركز شهرستان مانه و سملقان تا بجنورد 40 كيلومتر است.

این شهرستان با مساحت 6200 کیلومتر مربع دارای 4 شهرآشخانه، پیش قلعه، قاضی،آوا ، 3 بخش، 6 دهستان و 133 آبادی است.  مرکز ملی آمار ایران بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 95، جمعيت اين شهرستان را 101727 نفر اعلام نموده است.

ویژگی های طبیعی شهرستان

شهرستان مانه و سملقان از نظر جغرافیایی به دو قسمت کوهستانی و دشتی تقسیم می­شود. بخش کوهستانی عمدتاً در جنوب و جنوب غربی شهرستان قرار گرفته و کوه­های قورخورد و حسن­بگ در این محدوده قرار می­گیرند. بخش دشتی در غرب شهرستان و محدوده­هایی در شمال و مرکز شهرستان را شامل می­شود که مراکز جمعیتی را در خود جای داده است.

جریان دائمی رود اترک از بخش جنوبی این شهرستان می­گذرد. به طور کلی وجود منابع آب دائمی و خاک حاصلخیز این شهرستان را به یکی از مناطق عمدۀ کشاورزی استان تبدیل کرده است. رطوبت نسبی بالا و چشمه­های جوشان باعث ایجاد جنگل­های انبوه و مراتع سرسبز در نوار جنوبی شهرستان و دامنه­های رشته کوه­یامان داغی شده است.

تاریخچه شهرستان

اقلیم خوش آب و هوا و وجود منابع سرشار طبیعی در شهرستان مانه و سملقان از دیرباز موجب جلب توجه جوامع انسانی و شکل گیری فرهنگ و تمدن های درخشانی در منطقه شده است. وجود آثار تاریخی از دوره های پیش از تاریخ تا دوره معاصر در بخش های مختلف این شهرستان گویای استقرار مداوم بشر در این خطه است. بر اساس پژوهشهای باستان شناسی بخش هایی از منطقه مانه و سملقان برای نخستین بار در حدود هشت هزار سال پیش مسکونی شده که آثار آن را می توان در «تپه قلعه خان» و «تپه ریوی» مشاهده کرد. آتشکده اسپاخو بعنوان مهمترین بنای تاریخی استان یادگار ارزشمندی از اهمیت و رونق این منطقه در روزگار ساسانی می باشد.

این شهرستان طی دوره هخامنشی به عنوان بخشی از شهربانی پارت مطرح بوده و طی دوره­های اشکانی و ساسانی نیز بسیار مورد توجه بوده است. پراکندگی محوطه­های استقراری، قلعه­های تدافعی، مراکز مذهبی و نیز کشف سکه ­های دورۀ ساسانی در بخش­های مختلف شهرستان گواه این مدعی است.

شهرستان مانه و سملقان در آیینه فرهنــگ و هنـــر

 براساس کاوش های تپه قلعه خان، سابقۀ کهنترین استقرار در آن به دوره نوسنگی یعنی حدود هشت هزار سال قبل باز می گردد.از دوران تاریخی، قلعه عظیم ساسانی « قلعه خان» و محوطه بزرگ «تپه ریوی» دو نمونه از کانون های مهم مدنی و فرهنگی شناسائی شده اند.

 محوطه باستانی ریوی در عصر هخامنشی و اشکانی شهری عظیم ( بیش از 110 هکتار) از این دوران را در دل خود جای  داده است.وجود آتشکده اسپاخو نیز اهمیت دین زرتشت در منطقه را نشان می دهد.

مشاهیری چون علامه زردی و نیز آرامگاه هائی کهن چون مقابر روستای زرد و نیز امامزاده قاسم بازارقارناس، امامزاده دلاور، امامزاده گلزار کشانک متعلق به دوران اسلامی نشانه دیرینگی و رونق فرهنگ اسلامی در این خطه است.

تنوع قومیتی و وجود اقوامی چون کرد، ترک و ترکمن و همچنین تعداد محدودی قوم بلوچ که در اوایل دوره پهلوی به این منطقه کوچ کرده اند، سبب خلق آثار هنری متنوع و فرهنگ غنی در این منطقه شده است.

صنایع دستی این شهرستان شامل انواع دست بافته ها و زیرانداز ها چون گلیم و جاجیم ، قالی و قالیچه ، سفره کردی، نمدمالی و... است.

انتهای پیام/صدیقی