
عضو هیأت علمی علوم پزشکی خراسانشمالی:
پوکی استخوانی بیماری که چراغ خاموش پیش میرود
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسانشمالی گفت: بیماری پوکی استخوان که بهعنوان بیماری خاموش شناخته میشود، در خراسان شمالی با شیوع بالایی همراه است و بسیاری از مبتلایان از وضعیت خود بیاطلاع هستند.
مرتضی صفیخانی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی با اشاره به اینکه بیماری پوکی استخوان یک بیماری خاموش در بدن است، گفت: ۲۰۰ میلیون نفر در دنیا درگیر پوکی استخوان هستند، درحالیکه بخش زیادی از مبتلایان حتی از بیماری خود اطلاع ندارند.
وی با بیان اینکه بیماری پوکی استخوان در کشور ایران هم شیوع بالایی دارد، ادامه داد: برایناساس آمار استان خراسان شمالی نیز معادل میانگین کشوری از درصد بالایی از شیوع برخوردار است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی اضافه کرد: پوکی استخوان از جمله بیماریهایی است که به دلیل بیعلامت بودن، به آن بیماری خاموش میگویند و بسیاری از بیماران تا زمانی که دچار شکستگی نشوند، متوجه آن نمیشوند، بنابراین ضروری است افرادی که دارای عوامل خطر یا فاکتورهای زمینهساز هستند، بهموقع مورد غربالگری قرار بگیرند.
صفیخانی در توضیح فرایند بروز بیماری گفت: تراکم استخوان از دوران کودکی بهتدریج افزایش پیدا میکند و این روند معمولاً تا حدود ۳۰ سالگی ادامه دارد که بیشترین تراکم استخوان بین سنین ۲۵ تا ۳۰ سال حاصل میشود و بعد از آن تراکم بهصورت طبیعی کاهش پیدا میکند و اگر این کاهش با سرعت بیشتر و تحتتأثیر برخی عوامل خطر رخ دهد، فرد به پوکی استخوان دچار میشود.
وی درباره ساختار استخوان توضیح داد: استخوان از دو بخش عمده تشکیل شده که ترکیبات معدنی مانند کلسیم و فسفر و ترکیبات آلی که ساختار ماتریکس استخوان را تشکیل میدهند که اگر فقط بخش معدنی کاهش پیدا کند، نرمیاستخوان (استئومالاسی) اتفاق میافتد، اما در پوکی استخوان، کاهش در هر دو بخش است، یعنی چگالی کلی استخوان کاهش پیدا کرده و خطر شکستگی بالا میرود.
رئیس بیمارستان امام حسن (ع) بجنورد با اشاره به اینکه به طور طبیعی، افراد زیر ۳۰ سال نباید دچار پوکی استخوان شوند، گفت: این در حالی است که عوامل متعددی از جمله سن، جنسیت، ژنتیک، تغذیه نامناسب، سبک زندگی غلط، مصرف داروهای خاص یا بیماریهای مزمن ممکن است این روند را تسریع کند.
زنان و مردان بالای ۵۰ سال در معرض بیماری پوکی استخواناند
صفیخانی اضافه کرد: زنان بالای ۵۰ سال و مردان بالای ۶۰ سال بیشتر در معرض این بیماری هستند، همچنین در خانوادههایی که سابقه پوکی استخوان وجود دارد، ریسک ابتلا افزایش پیدا میکند که در این میان، تغذیه نقش بسیار مهمی دارد، کمبود مصرف کلسیم و ویتامین D باعث تسریع روند کاهش تراکم استخوان میشود.
وی گفت: به طور متوسط، نیاز روزانه بدن به کلسیم حدود یک هزار میلیگرم است که البته میزان کلسیم موجود در مواد غذایی مختلف متفاوت است، حتی شیرهای موجود در بازار نیز از نظر میزان کلسیم متفاوت هستند، بنابراین اگر فردی از تمام گروههای غذایی استفاده کند و روزانه دو لیوان شیر بنوشد، بخش زیادی از نیاز بدن به کلسیم تأمین میشود؛ اما در افراد پرخطر، استفاده از مکمل توصیه میشود.
وی با اشاره به اینکه ویتامین D نیز نقش حیاتی در بدن دارد، گفت: با قرار گرفتن روزانه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پوست در معرض نور مستقیم خورشید، بخشی از این نیاز تأمین میشود، بااینحال در سبک زندگی امروزی که مواجهه با نور آفتاب کمتر است، اکثر افراد با کمبود این ویتامین مواجهاند.
این مسئول ابراز داشت: مقدار موردنیاز ویتامین D روزانه بین ۶۰۰ الی یک هزار واحد است، برای همین به همه توصیه میشود مکمل روزانه هزارواحدی مصرف کنند، مگر اینکه در ارزیابیهای آزمایشگاهی دوز بالاتری نیاز باشد که باید با نظر پزشک باشد.
وی خاطرنشان کرد: پوکی استخوان علائم واضح و زودرسی ندارد، ولی ممکن است برخی نشانهها در مراحل پیشرفته دیده شود؛ مثل کوتاهشدن قد، ایجاد قوز پشت، دردهای پراکنده و منتشر استخوانی یا شکستگیهای مکرر که تشخیص نهایی با استفاده از سنجش تراکم استخوان (BMD) و تصویربرداریهای تخصصی انجام میشود.
این مسئول تأکید کرد: افرادی که فاکتورهای خطر دارند باید مورد سنجش تراکم قرار بگیرند و این خدمات در مرکز تصویربرداری و بخشهای پاراکلینیک دانشگاه فعال است و در موارد مراجعه به کلینیکها نیز اگر فردی برای مشکل دیگری مثلاً فشار خون مراجعه کند، پزشکان ممکن است ارزیابی تراکم استخوان را نیز انجام دهند.
صفیخانی درباره پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان گفت: در کودکی و نوجوانی، تغذیه مناسب با دریافت کلسیم و ویتامین D و همچنین فعالیت بدنی منظم نقش مهمی در رسیدن به تراکم مطلوب استخوان دارد.
وی توضیح داد: ورزشهای تحملکننده وزن مانند پرش، حرکات با وزنه و تمرینات قدرتی روزانه ۳۰ دقیقه، در حفظ سلامت استخوان مؤثر است که البته فعالیت بدنی روزمره بهتنهایی کافی نیست و باید بهصورت هدفمند ورزش انجام شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی افزود: در برخی موارد، افراد به دلیل بیماریهای زمینهای یا مصرف داروهای خاص، بیشتر در معرض کاهش تراکم استخوان قرار میگیرند که در این افراد، پیشگیری با کمک مکملها و درمانهای تخصصی اهمیت بیشتری دارد. مصرف دخانیات و مواد مخدر نیز از عوامل مؤثر در تخریب استخوان هستند.
صفیخانی دررابطهبا روشهای درمانی آن گفت: در موارد تشخیص پوکی استخوان، درمان با داروهای تخصصی توصیه میشود که این داروها ممکن است به شکل قرص، قرص جوشان، تزریق عضلانی یا زیرجلدی باشند که انتخاب نوع دارو بسته بهشدت بیماری و وضعیت کلی بیمار انجام میشود و باید همراه با اصلاح سبک زندگی و تغذیه باشد.
به گفته رئیس بیمارستان امام حسن (ع) بجنورد، در مرکز آموزشی درمانی امام حسن (ع) بجنورد، تیمهایی با رویکرد جامعنگر فعال هستند که نهتنها بیماران با شکایات مستقیم بلکه سایر بیماران را نیز در صورت نیاز از نظر تراکم استخوان ارزیابی میکنند، خدمات آزمایشگاهی و پاراکلینیک بهصورت منظم در دسترس است و تشخیص زودهنگام برای جلوگیری از شکستگی و ناتوانیهای بعدی در اولویت قرار دارد.
صفیخانی با اشاره به نرمیاستخوان در مفاصل گفت: در بسیاری از موارد، نرمیاستخوان در زانوها با آرتروز همراه است و این افراد توان انجام ورزشهای پرفشار را ندارند. به این دسته توصیه میشود از ورزشهای آبی یا حرکات درازکش که فشاری بهزانو وارد نمیکند استفاده کنند تا همزمان از مزایای فعالیت بدنی بهرهمند شوند.
انتهای خبر/
درباره نویسنده
لینک کوتاه خبر
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر میگذارید!