به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک» به نقل از ایرنا از روابط‌عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، رویداد «در قاب یک سند» با هدف معرفی و بازشناسی اسناد شاخص و گاه مغفول‌مانده در گنجینۀ آرشیوی سازمان طراحی شده و هر شماره آن به یکی از اسناد تاریخی، فرهنگی، اداری یا اجتماعی آرشیو ملی ایران می‌پردازد.

در این شماره، عریضۀ گروهی از رعایای خالصۀ احمدآباد معرفی می‌شود؛ عریضه‌ای که در آن اهالی محل با شرح وضعیت اراضی و باغ‌ها، نحوه پرداخت وجوهات، حقابه‌ها و قبوض دولتی، نسبت به رفتار غلامحسین‌خان ـ مباشر خالصه ـ اعتراض کرده‌اند. مهم‌ترین دغدغۀ نویسندگان سند، دستور مباشر برای قطع درختان باغ‌ها و تبدیل آن‌ها به اراضی زراعی است. رعایا مخالفت خود را با این اقدام صریحاً اعلام کرده و خواستار رسیدگی شده‌اند. مهرهای علی‌اصغر، میرزا علی، شکرالله، یحیی، جعفرعلی، محمد، حسن و دیگر رعایا بر حاشیۀ سند ترتیب یافته است.

آیت‌الله مدرس پس از بررسی شکایت، دستخطی خطاب به شخصی به نام سلطان‌محمدخان مرقوم داشته و تأکید کرده است که امین مالیۀ ورامین باید تا پیش از اجرای قانون ممیزی جدید، دربارۀ باغ‌ها مطابق رویه‌های پیشین اقدام کند. این مکتوب بیانگر اهتمام مدرس به حفظ حقوق رعایا، جلوگیری از تعدیات و صیانت از املاک خالصه است.

آیت‌الله سیدحسن مدرس (۱۳۱۶–۱۲۴۹ش.) از چهره‌های اثرگذار تاریخ معاصر ایران و نماینده چند دوره مجلس بود و به دلیل ایستادگی در برابر نفوذ قدرت‌های خارجی، قرارداد ۱۹۱۹ و سیاست‌های رضاخان شناخته می‌شود. رسیدگی به شکایات مردمی از مهم‌ترین وجوه فعالیت او به شمار می‌رفت. دهم آذر، سالروز شهادت وی، در تقویم رسمی کشور به عنوان «روز مجلس» نام‌گذاری شده است.

این سند با شمارۀ ثبت ۲۳۰-۲۳۹۷ در آرشیو ملی ایران نگهداری می‌شود.