به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصراترک»، هدیه دهقانی، مدرس سواد رسانه در یادداشتی نوشت: مقام معظم رهبری در بیانی معنادار فرمودند که «رسانه، دانشگاه عمومی است.» این تعبیر کوتاه اما ژرف، جایگاه بی‌بدیل رسانه در شکل‌دهی به افکار عمومی، هدایت فرهنگی و تأثیرگذاری بر سرنوشت جامعه را آشکار می‌سازد. اگر دانشگاه مأمن علم و اخلاق برای دانشجویان است، رسانه نیز باید مأمن خرد، اخلاق و حقیقت برای جامعه باشد.

در همین راستا، رهبر معظم انقلاب اسلامی منشور اخلاق رسانه را منتشر کردند؛ چرا که اهمیت تربیت رسانه‌ای چنان عمیق است که بدون آن، رسانه بال پرواز نخواهد داشت.

تربیت رسانه‌ای، در حقیقت روح و جان رسانه است. همان‌گونه که قرآن کریم هشدار می‌دهد: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ» (سوره حجرات/آیه ۶). این آیه به صراحت تأکید می‌کند که خبر، بدون دقت و تربیت اخلاقی در عرصه رسانه، می‌تواند به نابودی آبرو و آرامش یک جامعه بینجامد. تربیت رسانه‌ای همان سپر اخلاقی و عقلانی است که خبرنگار را از افتادن در دام شتاب‌زدگی، شایعه و تحریف بازمی‌دارد.

از نگاه دینی، تربیت رسانه‌ای کم از تربیت فرزند ندارد. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «كُلُّكُم راعٍ وَ كُلُّكُم مَسؤولٌ عَنْ رَعِيَّتِه» (صحیح بخاری، کتاب الأحکام). این حدیث شریف، مسئولیت را متوجه همه می‌سازد، چه پدر و مادری که کودک خویش را تربیت می‌کنند، چه رسانه‌ای که روح و ذهن جامعه را پرورش می‌دهد.

 تربیت فرزند، آینده یک خانواده را تضمین می‌کند؛ تربیت رسانه‌ای، آینده یک ملت را. هر دو به یک اندازه سرنوشت‌ساز و تعیین‌کننده‌اند.

حال، اگر خبرنگار و اصحاب رسانه از تربیت رسانه‌ای بی‌بهره باشند، وضعیتی پدید می‌آید همچون کودکی که چاقو در دست گرفته ولی نمی‌داند چگونه از آن استفاده کند. نتیجه، آسیب به خویش و جراحت به دیگران است. رسانه‌ای که از اخلاق و تربیت تهی باشد، تیغی دو لبه است که نه تنها جامعه را رشد نمی‌دهد بلکه بنیان آن را متزلزل می‌سازد.

از همین روست که رهبر انقلاب در منشور اخلاق رسانه بر اصولی چون صداقت، عدالت، پرهیز از تخریب، و تعهد به حقیقت تأکید کردند. ایشان بارها فرموده‌اند: «اگر رسانه‌ای اخلاق نداشته باشد، خطر آن برای جامعه از نبود رسانه بیشتر است.» این سخن نشان می‌دهد که تربیت رسانه‌ای، نه یک امر تجملی یا فرعی، بلکه ضرورتی حیاتی است.

همان‌طور که خانواده‌ها برای رشد و بالندگی فرزندان خود زمان، عشق و دقت صرف می‌کنند، خبرنگاران نیز باید برای تربیت رسانه‌ای خود سرمایه‌گذاری کنند. تربیت رسانه‌ای، آموزشی یک‌باره و کوتاه‌مدت نیست؛ بلکه فرآیندی مداوم و تدریجی است که خبرنگار را هر روز یک گام به اخلاق حرفه‌ای نزدیک‌تر می‌سازد.

در جهان امروز که جریان‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی به سیلابی مهارنشدنی تبدیل شده‌اند، تربیت رسانه‌ای مهم‌ترین نیاز خانواده رسانه است. قرآن کریم می‌فرماید: «وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا» (بقره/۸۳). این آیه، دستور صریحی برای انتخاب نیکوترین واژگان در بیان به مردم است. رسانه‌ای که تربیت‌یافته باشد، در گفتار، نوشتار و تصویر نیز زبان به نیکویی می‌گشاید و هرگز ابزار کینه و تفرقه نمی‌شود.

رسالت خبرنگار در جامعه اسلامی، تنها انتقال خبر نیست، بلکه پاسداری از حقیقت، ترویج امید و تقویت سرمایه اجتماعی است. اگر تربیت رسانه‌ای را نادیده بگیریم، هرچقدر هم تجهیزات و فناوری در اختیار رسانه باشد، آن رسانه به پرنده‌ای خواهد ماند با یک بال؛ ناتوان از پرواز به سوی قله حقیقت.

بنابراین، باید باور کنیم که تربیت رسانه‌ای نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است. ضرورت برای خبرنگار، برای رسانه و برای جامعه. و هرقدر در این‌باره سخن بگوییم، کم گفته‌ایم؛ چرا که تربیت رسانه‌ای بنیان اعتماد، اخلاق و رشد جامعه را می‌سازد.