فرودگاه بجنورد ظرفیتی مناسب برای تبدیل به بندر خشک

وی اضافه کرد: مثالی که می‌توان مطرح کرد، فرودگاه امام خمینی است که نقش قابل‌توجهی در انتقال بار هوایی دارد؛ همچنین فرودگاه پیام کرج نیز نمونه موفقی از یک بندر خشک است که علاوه بر بارهای هوایی، توانسته به جابه‌جایی داروها و کالاهای حیاتی نیز کمک کند.

کریمی با اشاره به اینکه استان خراسان شمالی نیز می‌تواند از چنین مدلی بهره بگیرد، گفت: فرودگاه بجنورد ظرفیت بسیار مناسبی برای تبدیل به بندر خشک دارد؛ این امر نه‌تنها از نظر اقتصادی سودمند است، بلکه از منظر زیست‌محیطی نیز به حفظ مناطق حساس کمک می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: استفاده از زمین‌های داخلی برای ایجاد زیرساخت‌های بندر خشک، نیاز به بهره‌برداری از زمین‌های ساحلی را کاهش داده و تخریب محیط‌زیست را محدود می‌کند.

عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی خراسان شمالی، عنوان کرد: طبق آخرین برآورد، بااعتبار ۵۰۰ میلیارد تومان می‌توان ظرفیت فرودگاه بجنورد را برای این منظور آماده کرد و در مناطقی مانند جاجرم یا اسفراین، به دلیل وجود خطوط ریلی، نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری معادل ۱۲ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان است.

وی بیان کرد: بااین‌حال، استفاده از فرودگاه بجنورد، راهکاری سریع و مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.

کریمی با بیان اینکه اجرای این پروژه می‌تواند تأثیر چشمگیری بر اقتصاد استان داشته باشد، افزود: زیرساخت‌های حمل‌ونقل یکی از اصلی‌ترین عوامل توسعه هر منطقه است و ارتقای ناوگان جاده‌ای، ایجاد تسهیلات گمرکی و بهبود زیرساخت‌های فرودگاه بجنورد، زمینه را برای جذب سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.

امضای تفاهم‌نامه‌های اقتصادی با کشورهای دیگر 

وی اضافه کرد: علاوه بر این، ایجاد اعتماد در میان سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است؛ حمایت از پروژه‌های اقتصادی، بهبود عملکرد گمرک استان و تسهیل فرایندهای اداری می‌تواند سرمایه‌گذاران را ترغیب کند؛ به‌عنوان‌مثال، کاهش هزینه‌های گمرکی می‌تواند واردکنندگان را به استفاده از امکانات استان تشویق کند.

وی خاطرنشان کرد: از جمله اقدامات اتاق بازرگانی استان در این مسیر، می‌توان به تفاهم‌نامه‌های امضاشده با استان‌های دیگر کشورها اشاره کرد؛ برای مثال، همکاری‌هایی با استان کالوگا در روسیه و هلدینگ‌های بزرگ ترکیه صورت گرفته است که ظرفیت‌های جدیدی برای استان ایجاد کرده‌اند؛ اما نبود پروازهای مناسب از استان، تاکنون مانعی برای اجرای این طرح‌ها بوده است.

عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی خراسان شمالی، تقویت تیم‌های اقتصادی را یکی دیگر از راهکارهای این دستگاه عنوان کرد و گفت: وجود مدیران توانا و هماهنگ می‌تواند روند توسعه را تسریع کند.

خروج منابع مالی از استان یکی از مشکلات اقتصادی

 وی یکی از مشکلات استان را خروج منابع مالی به دلایل مختلف، همچون مالیات و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، دانست و افزود: اگر این منابع در استان حفظ شوند، می‌تواند به بخش خصوصی کمک کرده و منابع بانکی را برای پروژه‌های بزرگ تقویت کنند.

کریمی در پایان گفت: می‌توان گفت که بندر خشک، یکی از بهترین گزینه‌ها برای توسعه اقتصادی استان است و با برنامه‌ریزی درست، همکاری دولت و بخش خصوصی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب، این طرح می‌تواند به بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی مردم استان کمک کند.

بندر خشک باید امکان سرویس‌دهی سریع، ارزان و در دسترس را داشته باشد

 حجت امانی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک» با اشاره به طرح بندر خشک در خراسان شمالی، گفت: پرسش اصلی این است که چنین بندری باید مکانی باشد که به طور هم‌زمان امکانات ریلی و جاده‌ای مناسبی داشته باشد، همچنین نقل‌وانتقال کالا با هزینه‌های پایین و زمان کمتر امکان‌پذیر باشد.

وی در ادامه افزود: برای مثال، در بندرعباس، کارهای گمرکی انجام می‌شود و بارها تخلیه و بارگیری می‌شوند؛ اما ازدحام موجود در این بندر گاهی باعث طولانی‌شدن فرایندها تا ۶ ماه می‌شود؛ بنابراین، نیاز است به مکانی نزدیک‌تر و مناسب‌تر منتقل شود تا فرایند ترخیص و سایر امور سریع‌تر انجام شود.

مدیر گمرک خراسان شمالی با بیان اینکه یک بندر خشک، چنین خدماتی را در مکانی نزدیک‌تر به مراکز تولید و مصرف کالا فراهم می‌آورد، اظهار داشت: بندر خشک باید امکان سرویس‌دهی سریع، ارزان و در دسترس را داشته باشد، تا انتقال کالا به‌جای بندرهای اصلی که دارای ازدحام و مشکلات زمانی هستند، روان و مؤثر باشد. همچنین بندر خشک می‌تواند نقشی کلیدی در خدمات ریلی میان‌استانی ایفا کند.

  وی خاطرنشان کرد: گمرک همانند یک نیروی اقتصادی عمل می‌کند و چه در مرز و چه در داخل استان، خدمات هوایی، دریایی و زمینی را ارائه می‌دهد. این انعطاف‌پذیری باعث شده که نظام اقتصادی به گمرک به‌عنوان یک بازوی اجرایی تکیه کند.

راه‌آهن ارزان‌ترین وسیله انتقال کالا

 امانی تصریح کرد: از منظر کارکردهای محلی، به طور مثال در استان مازندران، بندرهایی وجود دارند که ترخیص کالاهای این استان در آن انجام می‌شود، به همین دلیل، کالاهای استان مازندران از استان‌های دیگر، مانند خراسان رضوی، ترخیص نمی‌شود. اما در مورد برخی مسیرهای راهبُردی دیگر، مانند اتصال آسیای میانه به کشور، مسیرهای ریلی اهمیت زیادی دارند.

وی با بیان اینکه نبود زیرساخت‌های کافی حمل‌ونقل ریلی در برخی استان‌ها بر عملکرد گمرکی آن‌ها تأثیر منفی گذاشته است، گفت: راه‌آهن یکی از ارزان‌ترین وسایل حمل‌ونقل برای انتقال کالاها به شمار می‌رود. به‌ویژه برای کالاهای صادراتی که باید سریع و اقتصادی به مقصد برسند.

وی اضافه کرد: به‌عنوان‌مثال در پروژه‌های مشابه، نبود شبکه‌های حمل‌ونقل مؤثر باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش سرعت فرایندهای صادراتی و وارداتی شده است و در واقع، زیرساخت‌های حمل‌ونقل نه‌تنها باعث ایجاد صرفه اقتصادی می‌شوند، بلکه نقش کلیدی در ارتقای موقعیت رقابتی استان‌ها و مناطق آزاد اقتصادی نیز دارند.

وی بیان داشت: از منظر عملکردهای منطقه‌ای، گمرک در مناطق ویژه اقتصادی حضور مستمر و مؤثری داشته است. در این مناطق، بسیاری از فرایندهای گمرکی به‌صورت کامل و تخصصی در محل انجام می‌شود.

مدیر گمرک خراسان شمالی در ادامه افزود: این امر سبب شده که نیازی به انتقال کالا به گمرکات اصلی نباشد و فرایندها سریع‌تر انجام شوند، اما باوجود این، هنوز برخی مناطق نتوانسته‌اند نیازهای تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران را به طور کامل برطرف کنند.

چالش عدم تمدید پروانه سر راه تعاونی‌های مرزنشین

 وی یکی از موضوعات مطرح در مورد سرمایه‌گذاری در استان‌ها و استفاده از مزیت‌های گمرکی، را توسعه زیرساخت‌ها دانست و عنوان کرد: بسیاری از تعاونی‌های مرزنشین، به دلیل عدم تمدید پروانه‌ها، قادر به انجام واردات یا صادرات نیستند و این مشکل باعث شده، حجم بزرگی از فعالیت‌های تجاری که می‌توانست در استان انجام شود، به استان‌های دیگر منتقل شود.

امانی اضافه کرد: راهکاری که می‌توان برای بهبود این وضعیت پیشنهاد داد، ارائه تسهیلات و کاهش هزینه‌های مرتبط با بازرگانی مانند کاهش سود بازرگانی عنوان کرد.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: چنین سیاستی می‌تواند سرمایه‌گذاران را برای انجام فعالیت‌های تجاری در استان تشویق کند؛ همچنین تجربه شهرهایی مانند خرمشهر و بوشهر نشان داده که تخفیف در سود بازرگانی می‌تواند مشوق قوی برای رونق اقتصادی باشد.

کاهش واردات به دلیل مشکلات ارزی 

وی با بیان اینکه عملکرد گمرک استان در ۹ماهه امسال نشان‌دهنده کاهش واردات به دلیل مشکلات ارزی است، افزود: طی ۹ماهه سال جاری ۲۲ هزار و ۹۸۷ تن کالا به ارزش ۳۰ میلیون دلار از طریق گمرک استان وارد کشور شده است.

وی اضافه کرد: در این مدت ۱۴۶ هزار تن کالا به ارزش ۵۲ میلیون دلار از گمرک استان خراسان شمالی صادر شده است.

مدیر گمرک خراسان شمالی تصریح کرد: اگرچه صادرات نیز تحت‌تأثیر قیمت‌های جهانی و کاهش ارزش محصولات پتروشیمی کاهش‌یافته، اما همچنان این بخش به‌عنوان یک محور اقتصادی باقی‌مانده است. برای نمونه، بسیاری از تولیدکنندگان به‌جای صادرات مستقیم از استان، محصولات خود را به‌صورت مستقیم در محل کارخانه به فروش می‌رسانند و خریداران خودشان وظیفه صادرات را بر عهده می‌گیرند. این موضوع نه‌تنها ارزش افزوده استان را کاهش می‌دهد، بلکه ظرفیت واقعی صادرات استان را نیز پایین می‌آورد.

وی با بیان اینکه به‌منظور بهبود عملکرد گمرک در زمینه صادرات و واردات، چند پیشنهاد اصلی وجود دارد، افزود: ایجاد و ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل به‌ویژه حمل‌ونقل ریلی، ارائه تسهیلات مالی؛ مانند کاهش سود بازرگانی برای واردکنندگان و صادرکنندگان، توسعه خدمات گمرکی در مناطق ویژه اقتصادی برای سرعت‌بخشی به فرایندها، برنامه‌ریزی برای جذب سرمایه‌گذاران با تأکید بر مزیت‌های گمرکی استان می‌توانند به بهبود صادرات و واردات استان کمک کنند.

امانی خاطرنشان کرد: با اجرای این اقدامات می‌توان امید داشت که استان‌ها از ظرفیت کامل خود در زمینه تجارت و بازرگانی بهره ببرند و گمرک به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل توسعه اقتصادی نقش مؤثری ایفا کند.

نتیجه‌گیری: ایجاد و توسعه بندر خشک در خراسان شمالی، با تقویت زیرساخت‌های ریلی و جاده‌ای، نه تنها زمینه‌ای برای جذب سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد، بلکه با کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و بهبود فرآیندهای گمرکی، به افزایش بهره‌وری اقتصادی استان کمک می‌کند.

تهیه و تنظیم گزارش: عبدالله یزدانی