تداوم روحیه مقاومت در تاریخ ایران

استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه بجنورد در گفتگو با خبرنگار ما، با تبیین مفهوم مقاومت حسینی در جامعه ایران، گفت: مقاومت تلاشی برای دفع نیروی اجبار است و در جامعه ایرانی ریشه در اعتقادات، به‌ویژه عاشورا، دارد. قیام امام حسین(ع) به جهانیان نشان داد که ظلم و اجبار حتی به بهای جان‌دادن پذیرفته نمی‌شود و این روحیه از گذشته تاکنون در ایران جریان دارد.

جواد اصغری‌راد با اشاره به جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اخیر، افزود: این حادثه بار دیگر شعار «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» را زنده کرد؛ زیرا امروز آمریکا و رژیم صهیونیستی نماد آشکار ظلم و ستم‌اند و یادآور فساد و ستم امویان در زمان امام حسین(ع) هستند.

وی درباره مقایسه واکنش جامعه ایران در دوران جنگ تحمیلی هشت‌ساله و امروز گفت: از نظر روحیه، انسجام و همراهی مردم تفاوتی مشاهده نمی‌شود، جز اینکه امروز توان نظامی و اقتصادی کشور بسیار بیشتر شده است.

این استاد علوم سیاسی افزود: در جنگ هشت‌ساله مناطقی از کشور برای مدتی اشغال شد، اما در جنگ ۱۲ روزه حتی تهاجمی جدی به دشمنان صورت گرفت که موجب خوشحالی و پیروزی و در نهایت تحمیل آتش‌بس شد.

نقش بی‌بدیل رهبری در انسجام ملی

استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه بجنورد، با اشاره به نقش شخصیت‌های تأثیرگذار جمهوری اسلامی ایران در تقویت نظریه مقاومت گفت: در روز‌هایی که حضور مقام معظم رهبری کمرنگ‌تر بود، حتی منتقدان نیز مشتاق شنیدن بیانات‌ایشان بودند. جایگاه رهبری در هدایت کلان ملت ایران، به‌ویژه در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، بسیار برجسته بود. هرگاه پیام یا سخنرانی‌ایشان منتشر می‌شد، آرامش و قدرت فزاینده‌ای در جامعه ایجاد و روحیه مقاومت تقویت می‌شد. به باور من، رهبری همچنان مسیر عاشورایی را به‌طور کامل ادامه داده‌اند.

وی درباره شباهت‌های جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و حرکت اربعین حسینی از نظر وحدت ملی گفت: اربعین بازگشت نمادین به عاشورا و ارزش‌های آن است، مهم‌ترین ارزش عاشورایی این است که زیر بار ذلت نمی‌رویم. این شعار در لبنان، سوریه، فلسطین، یمن، عراق و ایران اسلامی جریان دارد. اربعین نماد ظاهری و پررنگ این روحیه است؛ جایی که مردم از نقاط مختلف گرد هم می‌آیند، تعامل می‌کنند و برادری و اخوت خود را نشان می‌دهند و همچون رودخانه‌ای زلال فرهنگ مقاومت را تقویت می‌کنند.

ایران پرچم‌دار مقابله با ظلم بین‌المللی

استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه بجنورد، در پاسخ به این پرسش که آیا پذیرش مقاومت حسینی در سطح جهانی می‌تواند به ایران در دفاع از هویت و فرهنگ ملی کمک کند، تأکید کرد: قطعاً کمک‌کننده است. ایران پرچم‌دار مقاومت در برابر ظلم ناعادلانه بین‌المللی است که سردمداران آن ایالات متحده و رژیم صهیونیستی هستند. انتقال پیام عاشورا و اربعین به جهان می‌تواند دل‌ها را‌امیدوار و ملت‌ها را آزاد کند.

اصغری‌راد ادامه داد: نباید فراموش کنیم که شهید یحیی سنوار گفته بود: ما مسیر امام حسین(ع) را دنبال می‌کنیم و برای ما همه سرزمین‌ها کربلا و همه روز‌ها عاشوراست. این پیامی فراگیر برای ملت‌هاست.

وی با اشاره به نقش شخصیت‌های تأثیرگذار جمهوری اسلامی در تقویت نظریه مقاومت، گفت: در دوره‌هایی که حضور مقام معظم رهبری کمرنگ‌تر بود، حتی منتقدان نیز مشتاق شنیدن بیانات‌ایشان بودند.

این کارشناس افزود: جایگاه رهبری در هدایت کلان ملت ایران و به‌ویژه در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه بسیار برجسته بود. پیام‌ها و سخنان‌ایشان آرامش و قدرت فزاینده‌ای در جامعه ایجاد و روحیه مقاومت را تقویت می‌کرد. رهبری همچنان مسیر عاشورایی را به‌طور کامل طی کرده و زنده نگه داشته‌اند.

وحدت ملی در آینه اربعین و جنگ ۱۲ روزه

استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه بجنورد، درباره شباهت‌های جنگ تحمیلی ۱۲ روزه با حرکت اربعین حسینی از منظر وحدت ملی، افزود: اربعین بازگشت نمادین به عاشورا و ارزش‌های آن است؛ مهم‌ترین ارزش عاشورایی این است که زیر بار ذلت نرویم. این شعار در ایران، لبنان، سوریه، فلسطین، یمن و عراق جریان دارد.

وی در ادامه گفت: اربعین نماد پررنگ این روحیه است که در آن ملت‌ها گرد هم می‌آیند، تعامل می‌کنند و اخوت و برادری خود را به نمایش می‌گذارند و همانند رودخانه‌ای زلال فرهنگ مقاومت را تقویت می‌کنند.

اصغری‌راد در پاسخ به این پرسش که آیا پذیرش مقاومت حسینی در سطح جهانی می‌تواند به ایران در دفاع از هویت و فرهنگ ملی کمک کند، تأکید کرد: قطعاً این‌گونه است. ایران پرچم‌دار مقاومت در برابر ظلم ناعادلانه بین‌المللی به رهبری ایالات متحده و رژیم صهیونیستی است. انتقال پیام عاشورا و اربعین به جهان می‌تواند دل‌ها را‌امیدوار، ملت‌ها را آزاد و فرهنگ مقاومت را گسترش دهد.  

 روز شکست نقشه دشمن با همبستگی امنیتی

استاد روابط بین‌الملل دانشگاه بجنورد در گفتگو با خبرنگار ما، با اشاره به پیوند مقاومت حسینی و جنگ تحمیلی ۱۲ روزه گفت: این جنگ یکی از تهدیدات جدی علیه ایران بود که در عین حال باعث شکل‌گیری انسجام و همبستگی گسترده میان تمام اقشار، گروه‌های سیاسی و مردم با سلایق مختلف شد. این اتحاد که ریشه در‌اندیشه مقاومت دارد، از دیرباز در تاریخ ایران وجود داشته و در این جنگ به‌روشنی خود را نشان داد.

رضا فرحدل افزود: دشمنان با بهره‌گیری از اصل غافلگیری و استفاده از ظرفیت‌های پیشرفته نظامی، سایبری، ماهواره‌ای و هزاران پهپاد و موشک، در پی از کار انداختن پدافند، حذف فرماندهان، ضربه به مراکز امنیتی و علمی و ایجاد ناآرامی از طریق صد‌ها گروه تروریستی مزدور بودند. هدف آن‌ها نه تنها سرنگونی نظام، بلکه تجزیه ایران به واحد‌های کوچک‌تر بود.

وی تصریح کرد: حجم و پیچیدگی این حمله ترکیبی به‌گونه‌ای بود که اگر علیه آمریکا یا روسیه انجام می‌شد، احتمالاً این کشور‌ها دچار فروپاشی می‌شدند. با این حال، ایران با تکیه بر ساختار قدرتمند امنیتی، دو ارتش، سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی، نیرو‌های مردمی و تجربه‌های گسترده توانست ظرف ۱۲ روز هزاران عنصر تروریستی را شناسایی و بازداشت کند و نقشه دشمن را ناکام بگذارد.

این استاد دانشگاه با اشاره به نقش بازدارندگی نظامی در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، گفت: با وجود اصل غافلگیری، نقش مردم در اتحاد، انسجام و تقویت روحیه حاکمیت بسیار تعیین‌کننده بود و بحران را از تبدیل شدن به یک جنگ فرسایشی بازداشت.

فرحدل ادامه داد: ایران با اتکا به سامانه‌های پیشرفته بالستیک نقطه‌زن، رادارگریز و پرسرعت، مراکز مهم نظامی، امنیتی و اقتصادی رژیم صهیونیستی از جمله مقر موساد، پایگاه‌های هوایی، برج‌های رامات‌گان و پالایشگاه حیفا را هدف قرار داد.

وی افزود: سرمایه‌گذاری سال‌ها در حوزه دفاعی و توسعه موشک‌های کروز و هایپرسونیک موجب شد تا سامانه‌های پدافندی دشمن از کار بیفتد و مسیر برای حملات دقیق و پرقدرت باز شود. این توانمندی، همراه با تاب‌آوری بالای مردم و حاکمیت، نشانه‌ای از ابرقدرتی ایران در برابر حملات گسترده ترکیبی بود.

مردم ایران صف خود را از دشمنان داخلی و خارجی جدا کردند

استاد دانشگاه بجنورد تأکید کرد: ملت ایران در این حادثه صف خود را از گروه‌های تروریستی بین‌المللی مانند منافقین و سلطنت‌طلبان جدا کردند و حتی جریان‌های سیاسی منتقد نیز بر لزوم مقاومت ملی تأکید داشتند. این نشان داد که محور مقاومت به‌عنوان یک ایدئولوژی راهبردی، می‌تواند وحدت ملی را حفظ و امنیت کشور را تضمین کند.

وی با تأکید بر اقتدار جمهوری اسلامی در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، گفت: ایران بدون تکیه به حمایت خارجی و تنها با اتکا به توان داخلی و مردم خود توانست در برابر جبهه‌ای که همه دنیا پشت رژیم صهیونیستی قرار گرفته بودند، بایستد. این اقتدار امنیتی می‌تواند پایه‌ای برای پیشرفت‌های خلاقانه، افزایش رفاه و آرامش مردم باشد، چراکه هر کشوری که امنیت و توان دفاعی ضعیفی دارد، دچار بحران و ورشکستگی حاکمیتی می‌شود.

فرحدل افزود: با وجود شهادت تعدادی از نخبگان و دانشمندان در این جنگ، مسیر رشد علمی متوقف نخواهد شد و دیگر دانشمندان و نیرو‌های متخصص این راه را تا تحقق تمدن نوین اسلامی ادامه خواهند داد.

استاد دانشگاه بجنورد با اشاره به ریشه‌های نظریه مقاومت جمهوری اسلامی، اظهار کرد: این نظریه برگرفته از تفکر امام حسین(ع) و نهضت عاشورا است.

الهام‌گیری انقلاب اسلامی از فرهنگ عاشورایی

وی بیان کرد: به گفته‌اندیشمندانی همچون نیکی کدی و لیلی عشقی، انقلاب اسلامی و ایدئولوژی آن به‌طور مستقیم از فرهنگ عاشورایی و مقاومت حسینی الهام گرفته است. مردم ایران در انقلاب ۵۷ همانند یاران امام حسین(ع)، بدون ترس از توپ و تانک، در برابر حکومت وابسته پهلوی‌ایستادند و این آرمان به قانون اساسی، سیاست خارجی و ژئوپلیتیک کشور راه یافت.

فرحدل تأکید کرد: اگر این مکتب و آرمان وجود نداشت، امروز نفوذ ایران در میان ملت‌ها و دولت‌های جهان و افتخاراتی چون پیروزی در جنگ ۱۲ روزه نیز محقق نمی‌شد. هرچند دشمنان با عملیات روانی و جنگ رسانه‌ای تلاش کردند ضربات وارده به رژیم صهیونیستی را کم‌اهمیت جلوه دهند، اما همبستگی ملی و میراث عاشورا نقش تعیین‌کننده‌ای در بازدارندگی برابر قدرت‌های هسته‌ای جهان داشت.

وی با اشاره به جمله «آنچه مرا نابود نکند، نیرومندتر می‌سازد»، گفت: ما از بحران بی‌سابقه‌ای که سردمداران آمریکا و اسرائیل ایجاد کردند، با افتخار و پیروزی بیرون آمدیم.

استاد روابط بین‌الملل، افزود: در همان لحظات نخست جنگ، فرماندهی را شخص رهبر معظم انقلاب بر عهده گرفتند و شورای عالی امنیت ملی، سپاه، ارتش و نیرو‌های مسلح را به‌طور مستقیم هدایت کردند. این برخلاف تصورات دشمنان بود و نقش مهمی در انسجام کشور داشت.

فرحدل ادامه داد: با وجود رویارویی با قدرت‌هایی که مجهز به سلاح هسته‌ای و پیشرفته‌ترین فناوری‌های دفاعی و هوایی بودند، هیچ کمبودی در کشور ایجاد نشد.  

فضای مجازی؛ ابزاری برای مقابله با دوقطبی‌سازی

وی در پاسخ به پرسشی درباره نقش فضای مجازی گفت: فضای مجازی می‌تواند در مقابله با دوقطبی‌سازی دشمنان و ایجاد انسجام ملی نقش مؤثر داشته باشد. اربعین با ظرفیت بین‌المللی خود، می‌تواند همچون عاشورا، دست جنایتکاران را برای افکار عمومی جهان رو کند.

استاد داشنگاه بجنورد با اشاره به ظرفیت اربعین حسینی، گفت: اربعین یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های جهان است و نشان‌دهنده واقعیتی است که انقلاب اسلامی و محور مقاومت را محک می‌زند. جنگ ۱۲ روزه این واقعیت را آشکار کرد و فضای مجازی می‌تواند دوباره آن را نمایان سازد.

فرحدل افزود: از این ظرفیت عظیم مردمی می‌توان در پرونده‌های بزرگ بین‌المللی و در همکاری با دولت‌های همسو بهره گرفت تا با تقویت بنیه دفاعی، سایر بخش‌های جامعه نیز پیشرفت کنند. این مسیر تاریخی که ریشه در حقیقت‌جویی پیامبر(ص) و امام علی(ع) دارد، می‌تواند به ایجاد جهانی عادلانه با محوریت ایران و رهبری معظم انقلاب بینجامد.

تجلی روحیه عاشورایی در مقابله با دشمن

استاد مسائل اجتماعی سیاسی اسلام دانشگاه بجنورد، در گفتگو با خبرنگار ما، در تحلیل پیوند نهضت حسینی با جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، گفت: در هر دو رویداد، طرف حق دشمن خود را کسی میدانست که با دروغ و فریب به دنبال تحکیم قدرت فاسد خود و انحراف مسیر حق است و طرف باطل نیز مخالفان گسترش سلطه خود را دشمن میشمرد. ملت ایران در جنگ ۱۲ روزه، سویه مخرب تمدن غرب را به‌خوبی شناخت و در برابر آن‌ایستاد.

مهدی امنیان با اشاره به تفاوت واکنش جامعه ایران به تهدیدات خارجی در دوران جنگ تحمیلی و امروز، افزود: در هر دو مقطع، بخشی از جامعه بی‌تفاوت ماند اما گروه قابل‌توجهی با کنار گذاشتن اختلافات بر حفظ بقا و استقلال کشور متمرکز شدند.

وی اضافه کرد: تفاوت این بود که در جنگ تحمیلی، دشمن ایران دولتی مدعی اسلام بود که با تبلیغات فرقه‌ای بخشی از جهان اسلام را با خود همراه کرد؛ اما در جنگ ۱۲ روزه، دشمن صهیونیسم بود که نه‌تنها خارج از اسلام، بلکه خارج از ادیان الهی قرار دارد و همین موجب شد اتفاق‌نظر گسترده‌ای در کشور‌های اسلامی علیه آن شکل گیرد.

تأثیر رهبران بر انسجام ملی در بحران‌ها

امینیان با اشاره به نقش شخصیت‌های برجسته در لحظات حساس تاریخ، گفت: چه رهبر انقلاب و چه دیگر شخصیت‌های تأثیرگذار، در برهه‌های خاص نمایندگی کنش یک ملت را بر عهده می‌گیرند. در جنگ‌های طولانی، چهره‌های جدید ظهور می‌کنند، اما در جنگ‌های کوتاه، این رهبران و شخصیت‌های شناخته‌شده، محبوب، صاحب نفوذ و دارای شناخت راهبردی از اوضاع کشور هستند که محل رجوع مردم می‌شوند.

استاد مسائل اجتماعی سیاسی اسلام، افزود: در جنگ ۱۲ روزه، افراد صاحب نفوذ از گرایش‌ها و گروه‌های مختلف، از جمله بازیگران و هنرمندان، نقش مهمی در ایجاد همبستگی ملی ایفا کردند و در رأس آن‌ها رهبر انقلاب قرار داشتند که با تحلیل راهبردی و موضع‌گیری قاطع، اعتماد و اتحاد را در میان امت پای‌کار ایجاد کردند.

امینیان درباره نقش فضای مجازی در اربعین حسینی نیز، گفت: اگر تعریف ما از اربعین و نهضت حسینی، تقویت شایستگی‌های ملی باشد، فضای مجازی می‌تواند ابزار اتحاد و اجماع شود؛ اما برداشت محدود و تقابلی، می‌تواند به اختلاف بیانجامد. رویکرد اصلاح‌گری نهضت حسینی، الگوی مناسبی برای تقویت راهبرد پیشرفت کشور است.

نتیجه‌گیری: جنگ ۱۲ روزه نه‌تنها آزمونی برای توان دفاعی و سیاسی ایران بود، بلکه بار دیگر ثابت کرد که فرهنگ مقاومت، ریشه‌دار در نهضت عاشورا، همچنان مهم‌ترین سرمایه راهبردی کشور در مواجهه با بحران‌های پیچیده است. این فرهنگ با اتکا به اعتماد عمومی به رهبران، انسجام اجتماعی، و بهره‌گیری از ظرفیت‌های ایدئولوژیک و عملی، توانست تهدیدی بزرگ را به فرصتی تاریخی برای تقویت بازدارندگی و ارتقای جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای و جهانی تبدیل کند.

انتهای خبر/