مداحی محرم امسال با محور مقاومت

 علی لنگری در گفتگو با خبرنگار ما، با بیان اینکه نوحه‌خوانی را از دوران کودکی آغاز کرده است، گفت: از حدود کلاس سوم یا چهارم ابتدایی نوکری سیدالشهدا (ع) را شروع کردم.

 وی افزود: در آن سال‌ها، نوحه معروف کشتی شکست‌خورده طوفان کربلا از محتشم کاشانی را بیشتر در ایام محرم در حسینیه مسجد می‌خواندیم.

 مداح اهل خراسان شمالی درباره اشعار مورداستفاده در مداحی‌های خود اظهار داشت: عمده اشعاری که استفاده می‌کنم از شاعران روز و نوپرداز است، اما گاهی نیز چند بیت از دل خودم می‌گویم و با توسل به اهل‌بیت اجرا می‌کنم.

 وی در پاسخ به سؤالی درباره محتوای مداحی‌ها در محرم امسال، با اشاره به هم‌زمانی آن با پایان جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی، گفت: سعی کردیم مفاهیم حماسی را در کنار مضامین مذهبی و شهادتی در مداحی‌ها بگنجانیم، موضوعاتی مانند مقاومت، مظلومیت، دشمن‌شناسی و دفاع از جبهه حق، در تمام مجالس مطرح شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت.

وی افزود: در اکثر مجالسی که برگزار شد، مداحان و سخنرانان بر تبیین ضرورت دفاع از مظلوم، حمایت از مقاومت و افشای جنایات آمریکا و اسرائیل تأکید داشتند.

 لنگری درباره سبک مداحی خود تصریح کرد: ما نه صرفاً سنتی و نه کاملاً مدرن می‌خوانیم، بلکه در جلسات عمومی و مردمی باید به طیف گسترده‌ای از مخاطبان از جمله کودک و نوجوان تا پیرمرد و پیرزن توجه کرد، برای همین سبک‌های سنتی و نوین را تلفیق کرده‌ایم تا دل هیچ‌کس از جلسه نگیرَد.

 وی همچنین درباره راه‌های جذب نسل نوجوان، به‌ویژه دهه نودی‌ها، به فرهنگ عاشورا گفت: دهه نودی‌ها از نظر فهم انقلابی و فرهنگی جلوتر از بسیاری از نسل‌های قبل هستند، بنابراین باید نوحه‌هایی انتخاب شود که علاوه بر شور، شعور داشته باشد؛ یعنی گریه از سر فهم و معرفت باشد نه صرفاً احساسی. انتخاب اشعار و سبک‌ها باید متناسب با ذائقه نوجوانان باشد تا بتوان آن‌ها را به مجالس سیدالشهدا جذب کرد.

 این مداح در پاسخ به پرسشی درباره حضور در هیأت روستایی یا عشایری، گفت: تجربه خاصی از هیأت عشایری ندارم و فقط در برخی جلسات زیارت عاشورا میان اقوام عشایر شرکت داشتم، اما در مراسم محوری مانند محرم، حضور نداشتم و از بازخورد آن مناطق اطلاعات دقیقی ندارم.

 وی در پایان گفت: در همه حال، مداح باید مراقب باشد که مجلس اهل‌بیت به وحدت و جذب حداکثری برسد و مخاطبان بر اساس نسل و سبک تقسیم نشوند.

پیوند تصویرسازی با اشعار عاشورایی 

سیدتقی رضایی در گفتگو با خبرنگار ما، از آغاز فعالیت حرفه‌ای خود در زمینه تولید آثار مرتبط با محرم و عاشورا گفت و اظهار داشت: اگر بخواهم به‌طور دقیق بگویم، از حدود پنج تا شش سال پیش که همکاری من با حوزه هنری جدی‌تر شد، کار روی موضوعات عاشورایی را به‌طور ویژه آغاز کردم.

 وی افزود: البته پیش از آن نیز کارهایی با موضوع چهره شهدا انجام می‌دادم، اما از آن زمان تمرکز بیشتری روی محرم و عاشورا پیدا کردم.

 گرافیست و تصویرساز اهل خراسان شمالی، درباره محتوای آثار خود گفت: بیشتر صحنه‌هایی از عاشورا را به تصویر می‌کشم که با اشعار مرتبط باشد و به‌دلیل علاقه شخصی‌ام به ادبیات و شعر، سعی می‌کنم موضوع طراحی‌هایم با اشعار عاشورایی پیوند داشته باشد، بر این اساس این کار باعث می‌شود تصویرسازی‌ها عمق و جذابیت بیشتری پیدا کنند.

 رضایی درباره استفاده از مضامین روز در کنار مفاهیم سنتی عاشورا گفت: موضوعاتی مانند غزه، شهادت کودکان فلسطینی و مقاومت نیز در برخی آثارم منعکس شده‌اند، اما محور ثابت و اصلی در همه این سال‌ها همچنان عاشورا، آزادگی و مفاهیم انسانی آن بوده است. 

 این هنرمند سبک کاری خود را مبتنی بر گرافیک دیجیتال، تصویرسازی رئال و فانتزی (مخصوص کودکان) معرفی کرد و افزود: برای گروه‌های مختلف مخاطب، از جمله کودکان، تلاش می‌کنم زبان بصری متناسب با سن و درک آن‌ها را به‌کار ببرم.

 رضایی درباره نمایش عمومی آثارش گفت: حدود دو تا سه سال پیش، برخی از کارهای من و همکارانم در جشنواره سوگواره هنر عاشورایی (دوره چهاردهم) پذیرفته شد.

 وی اضافه کرد: از شهرستان بجنورد ۶ اثر به نمایشگاه راه یافت که توسط حوزه هنری تهران چاپ و در سطح شهر نصب و نمایش داده شد. این تعداد برای یک شهرستان آمار خوبی بود.

 این هنرمند بجنوردی در پایان، درباره راه‌های ارتباط نوجوانان امروز با هنر عاشورا، گفت: خوشبختانه حوزه هنری در این زمینه فعالیت خوبی داشته و تلاش کرده است با برگزاری کلاس‌های آموزشی مداوم، مفاهیم عاشورایی را از طریق هنر به نوجوانان منتقل کند. ما هم کنار آن‌ها تلاش کرده‌ایم به این جریان کمک کنیم.

مضامین اصلی آثار: رشادت و انسانیت 

عبدالله قربان در گفتگو با خبرنگار ما، گفت: سال‌هاست به نوشتن مفاهیم قرآنی، احادیث و موضوعات عاشورایی مشغول است.

وی اظهار داشت: بیشتر آثارم را با خط ثلث که تخصص من است خلق می‌کنم، چراکه این خط پیوندی عمیق با مفاهیم قرآنی دارد و در انتقال حس و معنا بسیار تأثیرگذار است.

 هنرمند خوشنویس اهل خراسان شمالی، با اشاره به علاقه شخصی خود به خلق آثار آئینی، افزود: نخستین‌بار زمانی‌که به خوشنویسی با موضوع عاشورا پرداختم، حال و هوای خاصی در درونم شکل گرفت.

 وی اضافه کرد: نگارش در مدح اهل‌بیت (ع) حس و حال و لذتی دارد که در حین نوشتن، هنرمند را غرق در مضامین می‌کند و آنچه خلق می‌شود، ترکیبی از شعر، معنا و احساس است.

 قربان در پاسخ به این پرسش که کدام صحنه‌ها از عاشورا را بیشتر به تصویر می‌کشد، گفت: مضامین آزادی، انسانیت، رشادت‌های حضرت عباس (ع) و درس‌های نهضت حسینی بیشترین سهم را در آثارم دارند. چون این مفاهیم می‌توانند در مسیر زندگی انسان تأثیرگذار باشند.

 وی با بیان اینکه مفاهیم عاشورایی ظرفیت پرداختن به موضوعات روز را نیز دارند، اظهار کرد: شهادت، ظلم، فساد و زورگویی، در عاشورا به‌عنوان مفاهیمی کلیدی مطرح شده‌اند و امروز هم می‌توان آن‌ها را در جنایات رژیم‌های مستبد و ظلم‌هایی که بر ملت‌ها وارد می‌شود، بازخوانی کرد.

 این خوشنویس درباره ابزار و سبک هنری خود توضیح داد: از خوشنویسی سنتی و کلاسیک گرفته تا نئوکلاسیک و خط‌نقاشی استفاده می‌کنم و بسته به فضا، موضوع و سفارش، انتخاب سبک متفاوت است که در برخی آثار، از تذهیب با طلای ۲۴ عیار نیز بهره گرفته‌ام.

 وی در مورد استفاده عمومی از آثارش، گفت: برخی تابلوها و پرچم‌های بزرگ با موضوع محرم توسط هیأت‌ها و در فضاهای شهری نصب شده‌اند که مردم واکنش بسیار مثبتی داشته‌اند، چون روح و جسم انسان با هنر پیوند دارد و مردم ما به زیبایی‌شناسی علاقه‌مند هستند.

 قربان درباره ارتباط نوجوانان با هنر عاشورایی نیز گفت: اگر مفاهیم به‌درستی و بدون تعصب منتقل شوند، نوجوانان جذب خواهند شد، زیرا من در کارگاه‌های آموزشی که برگزار شده شاهد علاقه‌مندی نسل جدید بوده‌ام، بر این اساس باید برای این نسل، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری هدفمند داشت.

 این خوشنویس درباره عباراتی که بیشترین الهام را به او داده‌اند گفت: عباراتی مانند حسین منی و انا من حسین و احب‌الله من احب‌حسینا از پرکاربردترین و تأثیرگذارترین مفاهیم در آثار من هستند.

 وی در پاسخ به پرسشی درباره سفارش‌ها افزود: تابلوهای خوشنویسی مذهبی با متریال لوکس، پرچم‌ها و کاشی‌نوشته‌ها از جمله سفارش‌هایی هستند که انجام می‌دهم.

 قربان درباره استفاده از زبان‌های محلی در آثارش نیز، گفت: در مواردی از زبان‌های ترکی و کرمانجی هم استفاده شده است، به‌ویژه زمانی‌که خوش‌ساختار و خوش‌ترکیب باشند. بازخورد مردم نسبت به این نوآوری‌ها همواره مثبت بوده است.

 وی با تأکید بر اهمیت خوشنویسی آئینی در عصر دیجیتال گفت: خوشنویسی از دیرباز نقش مهمی در انتقال مفاهیم داشته و با هدف‌گذاری درست در عصر تکنولوژی، می‌تواند ارزش‌های بیشتری ایجاد کند که امروز نیازمند برنامه‌های جدید، گسترده و حتی بین‌المللی در حوزه هنر عاشورایی هستیم.

نتیجه‌گیری: هنر عاشورایی، در قالب‌هایی چون مداحی، تصویرسازی و خوشنویسی، توانسته است پیوندی عمیق میان باورهای دینی، هویت فرهنگی و دغدغه‌های اجتماعی برقرار کند. این هنر با بهره‌گیری از مضامین حماسی و انسانی عاشورا، مفاهیمی چون آزادی، مقاومت، ظلم‌ستیزی و دفاع از مظلوم را به زبان‌های گوناگون به نسل امروز منتقل کرده است. تلفیق سنت و نوگرایی، توجه به ذائقه نسل جوان و بازتاب موضوعات روز، نشان می‌دهد که هنر آیینی نه‌تنها ظرفیت ماندگاری دارد، بلکه می‌تواند نقش مؤثری در ارتقای فرهنگ عاشورایی و تقویت انسجام اجتماعی ایفا کند.

تهیه و تنظیم گزارش: عبدالله یزدانی

انتهای خبر/