به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک»، شب گذشته انتشار خبر فاجعه زیست‌محیطی آتش‌سوزی پارک ملی گلستان در رسانه‌های خراسان شمالی همچنین رسانه ملی و شماری از خبرگزاری‌های کشور فراگیر شد.

بر اساس اخبار منتشر شده در رسانه‌های خراسان شمالی آتش‌سوزی پارک ملی گلستان در محدوده محیط‌بانی شارلق معروف به پاسگاه چوبی در شرق پارک ملی گلستان که واقع در پهنه سرزمینی استان خراسان شمالی است، ساعت دو بعدازظهر شروع شد که در شامگاه ۱۲ خرداد وسعت آتش‌سوزی به ۳۰۰ هکتار رسید که متأثر از سهل‌انگاری انسانی بوده است.

پس از وقوع این آتش‌سوزی گسترده از دو استان خراسان شمالی و گلستان نیروهای محیط‌بانی، تیم‌های واکنش سریع جمعیت هلال‌احمر، نیروهای منابع طبیعی و محیط‌زیست، بسیج، آتش‌نشانی همچنین جوامع محلی در مناطق روستایی ساکن در حاشیه این پارک و گروه‌های جهادی و انتظامی برای مهار و کنترل آتش‌سوزی به منطقه اعزام شدند که اعلام شد نیروهای حضور یافته در محل این آتش‌سوزی حدود ۱۵۰ نفر بوده‌اند و ماشین‌آلات راهداری و آتش‌نشانی نیز برای مهار آتش بکار گرفته شده‌اند.
 

تأثیر تغییر اقلیم 

از جمله این نکاتی که باید به آن اشاره کرد، موضوع وضعیت تغییر اقلیم، کاهش قابل‌توجه میزان بارندگی‌ها و افزایش دمای هوا است که طی چند سال اخیر دامان استان‌های شمال شرق ایران از جمله استان گلستان و خراسان شمالی را فراگرفته است.

چنین وضعیت آب‌وهوایی، وقوع آتش‌سوزی‌ها در سطح مراتع و جنگل‌های خطه شمال شرق ایران را بیش‌ازپیش محتمل کرده است.

حال سؤال اینجا است که آیا وزارت کشور، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان محیط‌زیست کشور در بهار امسال دستورالعمل‌های لازم برای پیش‌بینی و انجام اقدامات پیشگیرانه قبل از وقوع آتش‌سوزی‌های احتمالی را به سازمان‌های تابعه خود در سطح استان‌ها ابلاغ کرده‌اند و اگر ابلاغ کرده‌اند آیا در این باره اقدامات استان‌ها رصد و پایش شده‌اند!

اگر این‌چنین بوده است چرا دفتر مدیریت بحران استانداری، ادارات کل منابع طبیعی و محیط‌زیست خراسان شمالی طی فصل بهار امسال نشست یا نشست‌هایی درباره احتمال آتش‌سوزی‌ها، آمادگی‌های مهیا شده، اعلام توصیه‌ها و هشدارها به گردشگران و مسافران درباره چگونگی رفتار با طبیعت در شرایطی که دمای هوا گرم‌تر شده را نداشته‌اند.

درحالی‌که پیش‌تر این رویه وجود داشت، اما متأسفانه از سال گذشته این حداقل جلسات نیز از دستور کار خارج شده است.

اما در این میان، رسانه‌های استان بازهم مبتنی بر تعلق خاطر به محیط طبیعی و تعهد به مسئولیت و رسالت رسانه‌ای که داشته‌اند و دارند مسئله تغییر اقلیم، گرم‌تر شدن دمای هوا و احتمال وقوع مخاطرات و مراقبت از عرصه‌های طبیعی را به عموم مردم گوشزد کرده‌اند.

چه اقداماتی برای آگاه‌سازی انجام شد؟

حال استانداران دو استان خراسان شمالی و گلستان در این باره از ادارات ذی‌ربط باید گزارش عملکرد بخواهند که برای آگاه‌سازی‌های مردمی همچنین آمادگی برای پیشگیری از چنین اتفاقاتی چه کرده‌اند! آیا برگزاری جلسه فوری و اضطراری اعضای ستاد مدیریت بحران خراسان شمالی آن‌هم پس از اتفاق آتش‌سوزی پارک ملی گلستان موجب مهار آتش می‌شود و از عمق فاجعه کم می‌کند؟

درحالی‌که جلسات پیشگیری می‌بایست قبل‌تر گرفته می‌شد و رسانه‌ها نیز دعوت می‌شدند که بازویی مهم برای پیشگیری از بروز چنین احتمالاتی می‌بودند.

نکته دیگر آنکه شامگاه ۱۲ خردادماه محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور پیگیر وقوع این اتفاق شده است، اما خبری از تماس و پیگیری رئیس سازمان محیط‌زیست کشور در واکنش با این فاجعه زیست‌محیطی در شمال شرق ایران و آتش‌سوزی در غرب ایران واقع در منطقه دالاهوی استان کرمانشاه منعکس و منتشر نشد.

البته این رفتار دور از انتظار نبوده و نیست، زیرا دغدغه‌مندان محیط‌زیست خراسان شمالی روزی را به یاد می‌آورند که از صدور پروانه‌های اکتشاف معدنی در پهنه زیستگاه پلنگ ایرانی واقع در کوهپایه شاه جهان استان خراسان شمالی را ابراز نگرانی کردند و نسبت به ازبین‌رفتن ذخیرگاه‌های گیاهی و جانوری آن هشدار دادند و در این باره کارزاری را در وب‌سایت کارزار ایران تشکیل دادند و از شینا انصاری رئیس محیط زیست کشور درخواست کردند که با حضور در خراسان شمالی نسبت به پیامدهای این تصمیم اشتباه ورود و اقدام کند اما هنوز در این باره هیچ پاسخی از سوی سازمان محیط‌زیست کشور شاهد نبوده‌ایم.

همچنین از اوایل بهار امسال، علاقه‌مندان محیط‌زیست استان و محمدمهدی شهریاری نماینده مردم ۶ شهرستان خراسان شمالی نیز نسبت به برگزارنشدن جلسات شورای راهبری پارک ملی گلستان طی یک و نیم‌سال گذشته همچنین سلیقه‌ای عمل‌کردن اداره محیط‌زیست گلستان در مدیریت این پارک، حذف نقش‌آفرینی جوامع محلی در مراقبت از آن، افزایش شکار و گسترش قطع درختان جنگلی در این پارک و تبدیل چوب این درختان جنگلی به زغال کباب‌پزهای بین‌راهی هشدارها را به سازمان محیط‌زیست کشور اعلام کرده بودند.

اما متأسفانه دوباره هیچ پاسخی برای ساماندهی این وضعیت را ندیدیم. آیا چنین انفعالی، یک چنین فاجعه‌ای را به دنبال نمی‌آورد.

بااین‌وجود، از یاد نمی‌بریم که تقلای کنونی برای مهار آتشی که به جان این ذخیرگاه افتاده است از بار پاسخگویی عده‌ای کم نمی‌کند مخصوصاً آن عده‌ای که کمی پیش‌تر درب دفتر مدیریت خود را به روی رسانه بستند.

حال در اخبار ذیل، نمونه‌ای از تقلاها که مصداق نوش‌داروی پس از مرگ سهراب است را بخوانید و خود قضاوت کنید.

سهل‌انگاری مسافران علت آتش‌سوزی پارک ملی گلستان 

رئیس پارک ملی و ذخیره‌گاه زیست‌کره گلستان اعلام کرد: آتش‌سوزی در منطقه شارلق ارتفاعات شمال و شمال غربی و شمال شرقی محیط‌بانی شارلق پارک ملی گلستان رخ داد.

احمد رادمان گفت: مدیریت ستاد بحران استان‌های گلستان و خراسان شمالی، سرپرست اداره کل حفاظت محیط‌زیست گلستان، فرمانداران شهرستان‌های گالیکش، گرمه و آشخانه و نیروهای هلال‌احمر در منطقه مستقر شدند.

وی افزود: محیط‌بانان پارک ملی گلستان نیروهای واکنش سریع حریق، جوامع محلی و روستاهای حاشیه پارک ملی و نیروهای منابع طبیعی و هلال‌احمر سریعاً به محل اعزام شده و در حال مهار آتش هستند.

وی خاطرنشان کرد: نوع پوشش گیاهی دچار حریق علفزار و درختچه‌های کوتاه است، با تحقیقات به‌عمل‌آمده منشأ آتش‌سوزی بی‌احتیاطی مسافران و رعایت‌نکردن نکات هشداردهنده اعلام شده است.

۳۰۰ هکتار در آتش سوخت

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی نیز در این باره اظهار کرد: بر اساس برآوردهای اولیه، تاکنون حدود ۳۰۰ هکتار از اراضی طبیعی این منطقه درگیر حریق شده است.

رضا شکاریان افزود: بلافاصله پس از اعلام گزارش، تیم‌های عملیاتی به منطقه اعزام شدند و تاکنون پنج اکیپ تخصصی اطفای حریق از اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان برای کنترل و مهار آتش به منطقه اعزام شده‌اند.

به گفته وی، اکیپ‌های اداره محیط‌زیست شهرستان‌های مانه و سملقان و گرمه نیز به محل اعزام شده‌اند و عملیات مهار حریق با همکاری سایر دستگاه‌های مسئول در حال انجام است.

برگزاری جلسه فوری مدیریت بحران به دنبال بروز آتش‌سوزی

مدیرکل مدیریت بحران خراسان شمالی نیز در مصاحبه با خبرنگار صداوسیمای خراسان شمالی اظهار کرد: از دقایق اول انتشار خبر آتش‌سوزی مناطقی از جنگل گلستان، جلسه فوری ستاد مدیریت بحران تشکیل شد.

علی گودرزی گفت: در حال حاضر، وزش باد به‌گونه‌ای است که شدت آتش را بیشتر می‌کند.

وی افزود: مقرر شد تیم‌های امدادی و نهادهای مردمی همچون بسیج و سپاه و ارتش به منطقه اعزام شوند.

گودرزی خاطرنشان کرد: مردم بومی منطقه همچون دشت، چمن بید، رباط قره بیل و چشمه خان، به کمک نیروهای امدادی رفته‌اند.

نشست اضطراری مدیریت بحران در پارک ملی گلستان

سرپرست فرمانداری گرمه و فرمانده میدان عملیات مهار آتش‌سوزی در پارک ملی گلستان نیز اظهار کرد: نشست اضطراری مدیریت بحران با حضور فرماندار گالیکش استان گلستان همچنین مسئولان اداره کل منابع طبیعی، اداره کل محیط‌زیست، جمعیت هلال‌احمر و اداره کل راهداری خراسان شمالی، برای هماهنگی بیشتر نیروها به‌منظور خاموش‌کردن آتش برگزار شد.

رضا ناصری با اشاره به تلاش‌های بی‌وقفه تیم‌های امدادی گفت: با همکاری نیروهای مردمی، ادارات کل محیط‌زیست، منابع طبیعی استان همچنین جمعیت هلال‌احمر، عملیات مهار آتش در مناطق جنگلی با تمام توان ادامه دارد، اگرچه شرایط سخت است، اما مصمم هستیم تا این حادثه را به‌سرعت مهار کنیم.

وی از حضور داوطلبان و دستگاه‌های امدادی قدردانی کرد و افزود: از همکاری تمامی نهادها و مردم سپاسگزاریم.

بسیج همه امکانات برای مهار آتش‌سوزی در جنگل گلستان

به گزارش روابط‌عمومی استانداری خراسان شمالی نیز اعلام شد: جلسه ستاد مدیریت بحران استان خراسان شمالی به ریاست طاهر رستمی معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری استان، در محل اداره کل مدیریت بحران استان برگزار شد.

بر اساس این گزارش، در این جلسه، طاهر رستمی با اشاره به وقوع آتش‌سوزی گسترده در محدوده جنگل گلستان و در بخش مربوط به استان خراسان شمالی، خواستار بسیج همه امکانات دستگاه‌های اجرایی برای مهار و جلوگیری از گسترش آتش شد.

وی با بیان اینکه دیروز مانور بحران داشتیم و امروز در صحنه عمل با بحران واقعی مواجه هستیم، اظهار کرد: اکنون زمان استفاده حداکثری از ظرفیت‌های استان برای مقابله با این حادثه است.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری با تأکید بر لزوم مدیریت یکپارچه بحران گفت: در صحنه عمل نباید جزیره‌ای برخورد شود و فرمانده میدان باید مشخص و واحد باشد.

وی همچنین از هماهنگی‌های انجام شده توسط استاندار خراسان شمالی با مدیریت بحران کشور به‌منظور اعزام بالگرد و هواپیما به منطقه خبر داد و افزود: هماهنگی‌هایی نیز با استاندار گلستان برای اعزام نیرو و امکانات از آن استان انجام شده است.

رستمی با اشاره به فرصت طلایی امشب برای کُند کردن گسترش آتش، از تمام نیروهای عملیاتی خواست از امکانات موجود نهایت بهره را ببرند.

وی همچنین تصریح کرد: ارتش، سپاه، نیروهای بسیجی و مردمی به‌عنوان نیروهای پشتیبان در حالت آماده‌باش هستند و در صورت نیاز فوراً به منطقه اعزام می‌شوند.

به گفته معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری استان، فرماندار گرمه به‌عنوان فرمانده میدان و فرماندار سملقان به عنوان پشتیبان، به همراه نیروهای هلال‌احمر، محیط‌زیست و داوطلبان مردمی در منطقه حضور دارند و عملیات مهار آتش را پیش می‌برند.

تماس تلفنی معاون اول رئیس‌جمهور در پی آتش‌سوزی  

در پی وقوع آتش‌سوزی گسترده در پارک ملی گلستان محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور نیز در تماسی تلفنی با مسئولان استان خراسان شمالی از تلاش‌های نیروهای امدادی قدردانی و قول پشتیبانی ملی برای اطفای حریق را داد.

بر اساس این گزارش، بهمن نوری استاندار خراسان شمالی نیز اعلام کرد: با هماهنگی ستاد بحران کشور، تمامی امکانات از جمله هلیکوپتر و هواپیمای اطفای حریق به همراه ماشین‌آلات راهداری برای ایجاد خط آتش بر هماهنگ شده است.

نتیجه‌گیری: باتوجه‌به اینکه امیدوار هستیم امروز سه‌شنبه ۱۳ خردادماه این آتشی که روز گذشته ۳۰۰ هکتار از پهنه ذخیرگاه زیست‌کره پارک ملی گلستان را خاکستر کرد، هر چه زودتر مهار شود و عمق این فاجعه بیش از این گسترده‌تر نشود، حال می‌بایست در همین باره از مسئولان اجرایی ذی‌ربط در پایتخت و استان خراسان شمالی پاسخ خواست.

تهیه و تنظیم گزارش: سمانه قهرمانی

انتهای خبر/