پزشکی هسته ای شاخه ای از علم پزشکی است که در آن از مواد رادیو اکتیو جهت تشخیص و درمان بیماریها استفاده می شود و روشهای تشخیصی است که در مورد اعضاء مختلف بدن مانند قلب ، استخوانها، مغز، کلیه، ریه ، دستگاه گوارش و دستگاه ادراری کاربرد دارند.
به گزارش
اترک نیوز، روش کار در این مراکز به این صورت است که ابتدا رادیو دارو مخصوص هر عضو با ماده رادیو اکتیو نشاندار می شود و به بیمار تزریق می شود و در عضو مورد نظر تجمع می یابد سپس با استفاده از دستگاه گاما کمرا تصویر برداری از عضو مورد نظر صورت می گیرد.
مرکز پزشکی هسته ای آریا نخستین و تنها مرکز پزشکی هسته ای خراسان شمالی است که از 6 سال گذشته در این استان به همت دکتر سعید اکبرپور ایجاد شده است این مرکز شامل قسمتهای پذیرش، تست ورزش و استرس داروئی،تصویر برداری، اتاق تهیه و نگهداری مواد رادیو اکتیو (هات لب) و قسمت تزریق مواد رادیو اکتیو است.
به مناسبت روز 20 فروردین، روز فناوری هسته ای گفتگویی داشته ایم با دکتر رضا غلامی ، متخصص پزشکی هسته ای ومسئول فنی مرکز پزشکی هسته ای آریا که در ادامه می خوانید:
کاربرد پزشکی هسته ای چیست؟
پزشکی هسته ای شاخه ای از علم پزشکی است که در آن تشخیص و درمان بیماری ها با استفاده از رادیو دارو ها مانند بقیه داروها که به صورت تزریقی، استنشاقی و خوراکی مصرف می شود، انجام می شود.معمولا یک مرکز پزشکی هسته ای شامل یک گاما کمرا و ابزارهای دیگری برای تهیه دارو و نشان دار کردن و تزریق به بیمار استفاده می شود .
عمده تشخیصی که در این مراکز انجام می شود مربوط به بیماران قلبی است، 90 درصد فعالیت این مراکز تشخیصی و حدود 10 درصد درمانی است که همه جای دنیا همین گونه انجام می شود.
اسکن قلب یکی از شایعترین روشهای تشخیصی درپزشکی هسته ای است که جهت بررسی میزان جریان خون عضله قلب ، شدت گرفتگی عروق، پیش آگهی بیماران قلبی انجام می شود.
اسکن قلب جهت بررسی خونرسانی عضله قلب معمولاٌ در 2 مرحله انجام می شود که در فاز استراحت ماده رادیو اکتیو در حالت استراحت به بیمار تزریق می شود و پس از گذشت مدت زمانی، تصویر برداری صورت می گیرد و در فاز فعالیت هم تصویر برداری مجدد از قلب صورت می گیرد و پس از باز سازی تصاویر، جریان خون عضله قلب در حالت فعالیت و استراحت مقایسه می شود .
عمده ترین کاربرد دیگر پزشکی هسته ای اسکن استخوان است این روش هم تفاوتش با روش های معمولی این است که سرتا پا چکاب می شود و بیماری را در مراحل اولیه تر نشان می دهد چرا که درعکس برداری های معمولی زمانی بیماری تشخیص داده می شود که 50 درصد استخوان ها درگیر شده باشد اما در این روش در مراحل اولیه تر و زمانی که فقط 5 درصد درگیر شده باشند، نشان می دهد.
در پزشکی هسته ای بیماری ها زودتر تشخیص داده می شود و میزان اشعه که بیمار در روش پزشکی هسته ای دریافت می کند خیلی کمتر است .
بعد از اسکن استخوان ، اسکن کلیه در مرحله بعدی قرار دارد که اسکن کلیه نیز با روش های مختلفی انجام می شود یک روش تشخیص عفونت اداری مجاری فوقانی و برگشت ادارار از مثانه به حالب با دقت بیشتر با اشعه خیلی کمتر است.
بخش دیگر بخش درمان و استفاده از ید در درمان پرکاری تیروئید است. درمان تیروئید دو روش دارد یک روش دارویی و روش قطعی درمان که بیمار جراحی می شود و یا قطره ید به مریض داده می شود و اشعه اثر می کند و بعد به صورت روزانه یک قرص استفاده شود. در سرطان تیروئید اولین اقدام جراحی است و بد با ید درمانی ریشه سرطان خشکانده می شود. گاهی مریض سرطان تیروئید دارد و استخوان درگیر شده و مریض دردهای شدیدی دارد که مجبور است مورفین دریافت کند اما بعد مدت مورفین اثر نمی کند و با دریافت رادیو داروها 70 تا 80 درصد درد بیمار کاهش می یابد بطوری که بیمار در زمانی که زنده است درد ندارد.
استقبال از روش های پزشکی هسته ای در استان چگونه است؟
متاسفانه در ایران و مخصوصا در خراسان استقبال از این روش به دلایل مختلف کم است و با وجود اینکه در بحث پزشکی هسته ای ایران با کشورهای خارجی از نظر مواد رادیو اکتیو و دارو ، چه از نظر کیت و مواد سرد و چه از نظر مواد حاد برابری می کند ، اما به دلیل کم بودن آگاهی عمومی، استقبال کم است.
رتبه کشور در مقایسه با دنیا در بحث پزشکی هسته ای چگونه است؟
در بحث پزشکی هسته ای در چرخه تشخیص و درمان اگر بیشتر از دنیا نباشد کمتر نیست. کیت هایی که در کشور تولید می شود مرغوبیت و کیفیت بالایی دارد و از کشورهای مختلف درخواست وجود دارد و صادر نیز می شود، مشکلی از نظر دارو وجود ندارد مرکز تحقیقاتی که در مشهد و تهران نیز وجود دارد رتبه های خیلی خوبی دارند.
آیا رادیو داروها عوارض ندارند؟
حدود 80 سال است که میلیون ها نفر در دنیا با یددرمانی یا رادیو دارهای دیگر درمان می شوند و اینکه آیا رادیو داروها خود می توانند باعث ایجاد سرطان های دیگر شود هنوز در دنیا ثابت نشده است. رادیو داروهایی که در پزشکی هسته ای استفاده می شود از اورانیون غنی سازی شده هستند. هرچه درصد اورانیوم به 20 درصد نزدیک باشد از خلوص بیشتری برخوردار است و اثرگذاری آن نیز بیشتر است.
چه بیمارانی بیشتر به این مراکز مراجعه می کنند؟
درمان توسط رادیو داروها در خراسان شمالی با هر جای دیگر دنیا هیچ فرقی ندارد مراجعه کنندگان در مرحله اول بیماران قلبی ، استخوانی و بعد کلیوی و بقیه موارد هستند. خدمات این مراکز بیشتربه صورت ثانویه است بیمار با توجه به مشکلاتی دارد به پزشک مراجعه می کند و پزشک با تشخیص اولیه که می دهد بیمار را برای انجام آزمایشات به این مرکز هدایت می کند. وظیفه مراکز پزشکی هسته ای تشخیص بیماریها ،درمان و پیش آگهی است و پیش آگهی یعنی پیش بینی کنیم که بیمار در معرض بیماری ها قرار دارد یا خیر.
روش پزشکی هسته ای یک روش فیزیولوژیک است بیماری ها با پزشکی هسته ای زودتر تشخیص داده می شود و از بیماری بدتر جلوگیری می شود. مراکز پزشکی هسته ای مانند آزمایشگاه است و بیماران با تشخیص ودرخواست پزشکان به این مراکز مراجعه می کنند و بعد از تشخیص درمان بر عهده پزشک معالج است.
آیا مواردی وجود داشته که بیماری فرد با روش های معمول تشخیص داده نشود و در این مرکز بیماری مشخص شود؟
بله مراجعانی داشته ایم که بارها با روش های مختلف مورد آزمایش قرار گرفته اند اما بیماری تشخیص داده نشده است که با پزشکی هسته ای به آسانی تشخیص داده شده است.
توصیه شما به پزشکان چیست؟
توصیه ما به همکاران این است که آگاهی خود را نسبت به پزشکی هسته ای افزایش دهند در این زمینه می توانند با ما تماس بگیرند و مشاوره بگیرند پزشکان اکثرا شماره تماس ما را دارند اما طرز فکر دریافت مشاوره و همکاری با این مراکز در کشور خیلی ضعیف است .
انتهای پیام/