دوازدهمین و آخرین امام شیعیان، در سپیدهدم روز جمعه پانزده شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری در شهر سامراء به دنیا آمد. پدر گرامیاش امام حسن عسکری (ع) و مادر بزرگوارش نرجس (نرگس) نام داشت. (۱)
به گزارش عصر اترک، وقتی نرجس را به همراه تعدادی دیگر در جنگ مسلمانان و رومیان اسیر کردند و به بغداد آوردند، کسی حاضر نمیشد او را بخرد تا آن که فرستادهای از سوی امام هادی (ع) نامهای به زبان رومی برایش آورد و او با خواندن نامه، سخت گریست و گفت: مرا به کسی بفروش که این نامه را نوشته است و بعد او را به خانه امام هادی (ع) آوردند و همسر امام حسن عسکری (ع) شد.
هنگامی که امام مهدی (عج) به دنیا آمد پدرش تولد او را پوشیده نگه داشت و به شیعیان سفارش کرد از ذکر نام آن حضرت جلوگیری کنند. امام حسن عسکری (ع) یک سال پیش از شهادتش، حضرت مهدی (عج) را به همراه مادربزرگش به مکه فرستاد تا از چشم مأموران دور بماند و برای انحراف افکار دشمنان، بدون این که اسمی از آن حضرت ببرد، مادر خویش را وصی خود قرارداد.
«آن حضرت پس از شهادت پدر، حدود پنجساله بود که به امامت رسید. امامت او نیز بنا بر حدیثهای فراوانی بود که از پیامبر (ص) و امامان پیشین روایت شده بود. جعفر، عموی امامزمان (عج) پس از شهادت امام حسن عسکری (ع) ادعای امامت و جانشینی آن حضرت را کرد و میخواست با خواندن نماز بر جنازه برادرش جانشینی خود را رسمیت بخشد، اما ناگهان حضرت مهدی (عج) در جلوی چشم همگان حاضر شد، جعفر را کنار زد و خود بر جنازه پدر نماز گزارد و پس از نماز از چشم مردمان پنهان شد. آن حضرت چند بار دیگر نیز چنین ظاهر شد.» (۲)
القاب و کنیههای حضرت مهدی (عج):
برای حضرت مهدی (عج) ۱۸۲ اسم ذکر کردهاند. شیخ صدوق از امیرالمؤمنین (ع) روایت کرده که فرمود: «بیرون میآید مردی از فرزندان من در آخرالزّمان و فرمود که برای او دو اسم است. اسمی مخفی و اسمی ظاهر، اما اسم مخفی او، احمد است.» (۳)
شیخ طوسی میگوید (۴): «از حذیفه روایت شده که گفت: شنیدم از رسول خدا (ص) که ذکر کرد مهدی را. پس فرمود: بیعت میکنند با او، در رکن و مقام، اسم او احمد است و عبدالله و مهدی، پس اینها نامهای اوست.»
بعضی از اسامی و القاب مشهور دیگر آن حضرت عبارتاند از: ابوالقاسم، ابوصالح، ابو ابراهیم، ابومحمد، بقیةالله، بقیةالانبیا، حجتالله، خاتمالاوصیا، خلف صالح، خلیفةالله، صاحبالزمان، صاحب العصر، صاحبالامر، قائم، منصور، منتظر، منتقم، نعمت ظاهره و....
ویژگیهای ظاهری حضرت مهدی (عج):
امامزمان (عج) چشمانی سیاه، ابروانی پیوسته، ریشی انبوه و یک خال هاشمی بر گونه راست دارد. صورتش مانند ماه شب چهارده میدرخشد و بلندقامت است.
بعضی از خصوصیات ظاهری آن حضرت بدین شرح است:
حضرت مهدی (عج) سیمایی چون سیمای پیامبر (ص) دارد، در رفتار و گفتار و سیرت نیز همانند اوست. امیرالمؤمنین (ع) روزی به فرزند خود امام حسین (ع) نظر افکنده، به اصحاب خود فرمودند: در آینده از نسل او مردی پدید میآید که همنام پیامبر شماست و در ویژگیهای ظاهری و سجایای اخلاقی به او شباهت دارد. (۵)
امیرالمؤمنین (ع) در وصف زیبایی آن حضرت فرمودند: «هو شابّ مربوع حسن الوجه». (۶)
پیشانیبلند و گشادهاش بر هیبت و وقارِ چهره زیبایش میافزاید و چنان نوری بر چهره و جبین او پیداست که سیاهی موهای سر و محاسن شریفش را تحتالشعاع قرار میدهد.
حضرت علی (ع) فرمودند: «لیس بالطّویل الشامخ و لا بالقصیرٍ اللازق، بل مربوع القامة؛ (۷) قامتی نه دراز بیاندازه و نه کوتاه بر زمین چسبیده دارد، بلکه اندامش معتدل و میانه است.»
امام صادق (ع) فرمودند: «بالقائم علامتان: شامةٌ فی رأسه و داء الحزاز برأسه، و شامةٌ بین کتفیه من جانبه الأیسر تحت کتفیه ورقَةً مثل ورقة الآس؛(8) خالی بر چهره دارد که بر گونه راستش هم چون دانه مُشکی میان سفیدی صورتش می درخشد و خالی دیگر بین دو کتفش متمایل به جانب چپ بدن دارد.»
درباره شمایل ظاهری امامزمان (عج)، از روایات و احادیث میتوان بعضی دیگر از صفات آن حضرت را به دست آورد:
* آن حضرت رنگی سپید اما مختصری آمیخته با رنگ سرخ دارد.
* چشمانش سیاه و ابروانش بههمپیوسته است و در وسط بینیاش کمی برآمدگی وجود دارد.
* میان دندانهایش گشاده و گوشت صورتش کم است.
* میان دو کتفش عریض است و شکم و ساق او به امیرالمؤمنین (ع) شباهت دارد.
* در وصف او آمده است: «المهدی طاووس أهل الجنّه، وجهه کالقمر الدّرّی علیه جلابیب النّور؛ (۹) حضرت مهدی (عج) طاووس اهل بهشت است، چهرهاش مانند ماه درخشنده است و گویا جامههایی از نور بر تن دارد.»
طول عمر مهدی (عج):
روایات متعددی درباره طول عمر، بهویژه طول عمر حضرت مهدی وارد شده است که به برخی از آنها اشاره میکنیم:
امام سجاد (ع) فرمودند: در حضرت مهدی (ع) سنّت و شیوهای از زندگی حضرت نوح (ع) است و آن طول عمر است. (۱۰)
امام صادق (ع) به یکی از اصحاب خود که از طول غیبت ولیعصر (عج) متعجب بود، فرمودند: «خدای تبارکوتعالی سه ویژگی از سه پیامبر را در قائم ما (عج) جاری ساخته است: ولادت او را همچون ولادت حضرت موسی (ع) قرارداد؛ غیبت او را همانند غیبت حضرت عیسی (ع) مقرّر فرمود و عمر طولانی او را چون عمر طولانی حضرت نوح (ع) قرارداد. آنگاه به بنده صالح خود، حضرت خضر (ع) عمر جاودانی داد تا علت عمر طولانی او باشد.» (۱۱)
امام صادق (ع) فرمود: «اما بنده صالح، حضرت خضر (ع) که خدای تبارکوتعالی برای او عمر طولانی قرارداد، نه برای این که در آینده به پیامبری برگزیده شود یا کتابی بر او نازل گردد یا شریعتی برای او تشریع شود، بلکه فقط برای این که در علم ازلی خدای تبارکوتعالی مقدّر بود که عمر قائم ما در زمان غیبت، بسیار طولانی باشد، ولی دانست که بسیاری از مردمان، این عمر طولانی را انکار خواهند کرد، خدایش او را عمر بسیار طولانی داد بدون این که سبب دیگری داشته باشد؛ فقط برای این که با عمر طولانی او به عمر طولانی حضرت قائم (عج) استدلال گردد و بدینوسیله حجت بر دشمنان لجوج تمام شود تا مردمان را در پیشگاه خدا حجتی نباشد.» (۱۲)
پینوشتها:
۱. شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج ۲، ص ۷۴۷.
۲. به نقل از: تقویم چهاردهمعصوم (ع)، سال ۸۸.
۳. کمالالدین و تمام النعمة، ص ۶۳۵ و نجم الثاقب، ص ۸۶٫
۴. کتاب الغیبة، ص ۴۵۴ و نجم الثاقب، ص ۸۶٫
۵. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۳۹، حدیث ۱۹٫
۶. همان، ص ۳۶، حدیث ۶٫
۷.منتهی الامال، ج ۲، ص ۴۸۱.
۸. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۴۱، حدیث ۲۳٫
۹. منتهی الامال، ج ۲، ص ۴۸۱٫
۱۰. شیخ صدوق، کمالالدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۳۲۲٫
11.بشارة الا سلام، ص ۱۴۶؛ منتخب الاثر، ص ۲۵۹ و شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۵.
۱۲. منتخب الاثر، ص ۲۶۱؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۸٫
انتهای پیام/ رحمانی