چناران‌شهر شهری از توابع بخش مرکزی شهرستان بجنورد در استان خراسان شمالی است که در ۲۰ کیلومتری شرق بجنورد واقع شده و دارای مختصات طول جغرافیایی ۵۷ درجه و ۳۲ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۲۴ دقیقه و ارتفاع یک هزار و ۲۸۰ متر از سطح دریاست.
.jpeg)
به گزارش عصراترک، البته جاینام فوق تا قبل از اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ که از روستا به شهر تبدیل شد چناران نام داشت اما بعد از ارتقاء به شهر، چناران‌شهر نامیده شد تا با شهر چناران خراسان رضوی اشتباه نشود.
اگرچه پیشینه چناران بجنورد به چناران خراسان رضوی نمی رسد ولی در مقابل بسیاری از آبادیهای اطراف قدمت بیشتری دارد. در اترکنامه، تاریخ جامع قوچان (ص ۸۴ ) می خوانیم : « در سلطنت شاه سلطان حسين كه امور دولت مختل گرديد... از چناران عليا تا چناران سفلى كه در حوالى بجنورد است به زعفرانلو اختصاص يافت و از چناران سفلى تا سملقان، يورت شادلو شد».
این فراز از تاریخ نشان می دهد که زمانی چناران‌شهر خراسان شمالی چناران سفلی نام داشته است؛ در برابر چناران مشهد که به چناران علیا می شناختند.
در وصف این آبادی ناصرالدین شاه در سفر اول خود به بجنورد از آن به عنوان ده معظمی یاد کرده است که باغات و اشجار و حاصل زراعت از هر قبیل دارد ( ص ۱۳۲ سفرنامه خراسان). اما در سفر دوم به جزئیات بیشتری در توصیف این آبادی می پردازد و حتی وجه تسمیه آن را مورد توجه قرار می دهد.
او در سفرنامه خود می نویسد : « دره چناران تقریباً هزار ذرع می باشد. .. در آخر دره روی تلی سنگی قریه چناران بجنورد است که باغستان آن تا کنار راه منبسط می باشد . در جنب قریه از زیر سنگ در امتداد پنج شش ذرع، شش هفت سنگ آب سرد و گوارا خارج می شود. چنار عظیمی که از غرس آن تا کنون ( ۱۳۰۰ ه.ق) بیش از دویست سال است بر سر چشمه دیده می شود و چنار دیگری نیز در نزدیکی است ؛ که به همین جهت این چشمه و دهکده را چشمه و قریه چناران می گویند» ( مرآه السفر، ص ۶۵).
از نظر ساختواژی هم تحلیل فوق درست می نماید چون در تقطیع واژگانی، چناران از دو جزء ( چنار+ان) تشکیل شده که جزء اول آن همان درخت معروف است و جزء دوم « ان » پسوند مکان و جایگاه است ؛ مانند گیلان،گرگان ، اسفیدان و ... . بنابراین در این تحلیل چناران به معنای جایگاه چنار خواهد بود.
اگرچه اکنون درختان چنار بیشماری در بستر رودخانه و در باغات و داخل این شهر وجود دارد ولی چناری که در کنار چشمه در مرکز این شهر همچنان سر برفراشته است از گنجینه های ارزشمند تاریخی و گردشگری منطقه محسوب می شود و با توجه به اظهارات ناصرالدین شاه می توان تخمین زد که این درخت باید حدود ۳۴۵ سال قدمت داشته باشد.
انتهای پیام/گ