ایران که در سال گذشته موفق به اخذ گواهی جذف سرخک از سازمان جهانی بهداشت شده بود، با شیوع این بیماری در کشورهای همسایه، متاسفانه زنگ خطر بازگشت بیماری به کشور به صدا در آمده و تهدیدی برای سلامت مردم به خصوص کودکان است.
به گزارش عصراترک، بیماری سرخک بسیار مسری و همراه با مشکلات تنفسی است، براین اساس ضروریست که واکسیناسیون کودکان زیر پنج سال تکمیل شود تا این کودکان به این بیماری مبتلا نشوند.
واکسیناسیون سرخک از سال ۱۳۸۳ به صورت جدی در ایران آغاز و همین امر باعث شده که این بیماری در کشور ایران ریشه‌کن و حذف شود، اما طی ماه های اخیر اخباری از شیوع سرخک در افغانستان موجی از نگرانی را در کشور ایجاده کرده است.
گرچه ایران در سال گذشته موفق به اخذ گواهی حذف سرخک از سازمان جهانی بهداشت شد، اما متاسفانه در افغانستان به عنوان یکی از کشورهای همسایه بیماری سرخک شایع شد به گونه ای که براساس اعلام وزارت بهداشت تا روز 21 فروردین سال جاری ۱۶۴ نفر در ایران به این بیماری مبتلا شده‌اند.
همین موضوع باعث شده است که به دلیل شدت سرایت این ویروس، تمام کودکانی که تاکنون واکسیناسیون آنها تکمیل نشده است، برای تزریق واکسن MMR (سرخک، سرخچه و اوریون) خود مراجعه کنند تا به این بیماری مبتلا نشوند.
طبق برنامه ریزی های انجام شده باید واکسن MMR (سرخک، سرخچه و اوریون) در یکسالگی و ۱۸ ماهگی برای کودکان تزریق شود و واکسن قبل از مدرسه یا همان واکسن های ۶ سالگی شامل واکسن‌های سه‌گانه و فلج اطفال و ام ام آر (MMR) است.
اهمیت واکسن MMR تا حدی است که تاکید شده است که در سریع ترین زمان ممکن کودکان زیر پنج سال با پرونده ناقص این واکسن، برای تزریق به مراکز بهداشتی و پایگاههای سلامت وزارت بهداشت مراجعه کنند.
البته این فراخوان تنها برای کودکان زیر ۵ ساله ای است که به هر دلیلی نسبت به تکمیل واکسیناسیون آنها اقدام نشده است و یا در واقع این واکسن برای آنها به صورت کامل تزریق نشده است.
سرخک در موارد شدید منجر به مرگ می شود
افشین دلشاد، مدیرگروه مبارزه با بیماری های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار عصراترک راه انتقال ویروس سرخک را از طریق تنفس و قطرک‌های تنفسی بیان کرد و اظهار داشت: این روش ابتلا مسری‌ترین عامل عفونی شناخته شده است، به نحوی که اگر فردی مبتلا به بیماری در اتاق در بسته‌ای باشد و بعد از ۱۰ دقیقه از اتاق خارج شود ممکن است اگر فردی که ایمنی کافی ندارد، پنج دقیقه پس از او وارد اتاق شود باز هم به بیماری مبتلا شود.
وی درباره علائم بالینی بیماری، توضیح داد: دوره نهفتگی بیماری حدود دو هفته است و پس از این مدت علائم بیماری با تب ظاهر شده و با بی‌حالی و بی‌اشتهایی ادامه پیدا می کند.
دلشاد با بیان اینکه تب می‌تواند تا ۴۰ درجه نیز برسد، افزود: بعد از یک دوره تبِ سه الی چهار روزه علائم دیگری هم ظاهر می‌شود که مهم‌ترین آن دانه‌های قرمز رنگی است که بر روی صورت و گردن شروع می‌شود و به پایین بدن منتشر می‌شود.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه این دانه‌ها از بالا به پایین کم‌کم پاک می‌شوند، گفت: مدتی که این دانه‌ها بر روی بدن فرد است حدود پنج روز طور می کشد، دو تا سه روز اول که دانه‌ها ظاهر می‌شود، تب هم هنوز ادامه دارد به همین دلیل علامت اصلی که برای تشخیص این بیماری کمک می‌کند تب و بثورات قرمز رنگ سطح پوست است.
دلشاد گفت: بیماری سرخک می‌تواند با علائم تنفسی، سرفه، آبریزش بینی و قرمز شدن مخاط چشم هم همراه و ممکن است در مواردی شدید بروز کند و حتی منجر به مرگ شود.
این مقام مسئول افزود: در موارد همه‌گیری بیماری ممکن است بین یک تا پنج درصد مرگ در بیماران رخ دهد، افرادی که معمولا ضعف سیستم ایمنی یا سوء تغذیه دارند بیشتر به عوارض سرخک مبتلا می‌شوند.
وی با بیان اینکه سرخک می‌تواند به سرعت در یک جامعه پخش و همه‌گیری‌های بزرگی را ایجاد کند، گفت: همچنین سرخک توانایی بروز فرم‌های شدید و یا مرگ و میر را نیز دارد دارد به طوری که در مورد مرگ و میر ناشی از سرخک در دنیا، سازمان بهداشت جهانی یک برنامه‌ای از سال ۲۰۰۰ میلادی آغاز و هدفگذاری کرد تا تقریبا همه کشورها برنامه واکسیناسیون را به نوعی جلو ببرند که بتوانند تا سال ۲۰۱۵ به میزان ۹۰ درصد جلوی مرگ و میر ناشی از سرخک را بگیرند.
کاهش 84درصدی مرگ براثر سرخک در جهان
دلشاد خاطرنشان کرد: زمان شروع برنامه ۸۰۰ هزار مرگ در سال در کودکان کمتر از پنج سال ناشی از ابتلا به سرخک رخ می‌داد که در نهایت تاکنون مرگ سرخک تا ۸۴ درصد در جهان کاهش یافته است و این موفقیت بسیار بزرگی است.
وی ادامه داد: خوشبختانه سرخک به درمان دارویی ویژه نیاز ندارد، اما پیشگیری از آن بسیار راحت و واکسن موثری هم دارد که سال‌های طولانی است این واکسن در ایران و جهان استفاده می‌شود.
دلشاد بیان داشت: واکسن سرخک در کشور ایران در قالب واکسن سه گانه MMR که واکسن ترکیبی علیه بیماری‌های سرخک، سرخجه و اوریون است، استفاده می‌شود که این واکسن در دو نوبت در سن ۱۲ و ۱۸ ماهگی به کودکان تزریق می‌شود، همچنین افرادی که در جریان یک همه‌گیری در معرض بالای ابتلای به بیماری باشند ممکن است به عنوان دز تکمیلی لازم باشد که واکسن دریافت کنند
این مقام مسئول اضافه کرد: طی سالیان گذشته پوشش خوبی در حوزه واکسیناسیون بیماری سرخک انجام شده و نظام مراقبت هم موارد بیماری را رصد کرده، کشور ایران موفق شد حدود سه سال قبل تاییدیه سازمان بهداشت جهانی را مبنی بر حذف ویروس بومی سرخک از کشور دریافت کند که این موفقیت بزرگ و حاصل دستاورد نظام سلامت بود.
تاییدیه دریافت حذف سرخک در ایران به معنای صفر رسیدن خطر این بیماری در کشور نیست
وی با اشاره به اینکه در منطقه خاورمیانه سه کشور بحرین، عمان و ایران موفق به دستیابی دریافت تاییدیه سازمان بهداشت جهانی مبنی بر حذف بیماری سرخک شده اند، گفت: لازم به ذکر است که در کشور ایران با توجه به جمعیت بالا و مرزهای مشترک زیادی که با کشورهای افغانستان، پاکستان و عراق دارد، طبیعتا دستاورد حذف سرخک برجسته‌تر از دو کشور دیگر است اما این به معنای به صفر رسیدن خطر بیماری سرخک نیست.
دلشاد با بیان اینکه کشور گواهی حذف سرخک بومی را دریافت کرده، گفت: لازم به ذکر است که به علت ضعف واکسیناسیون در کشورهای همسایه ایران به ویژه افغانستان و پاکستان، خطر سرخک تهدیدی برای کشور ایران است، این در حالی است که کرونا هم به برنامه واکسیناسیون این دو کشور آسیب جدی وارد کرد و باعث همه‌گیری‌های بزرگی در این دو کشور شد.
این مقام مسئول اضافه کرد: نکته مهم این است که حتی افرادی که واکسینه باشند هم اگر در مواجهه بالا با سرخک قرار گیرند احتمال اینکه مبتلا شوند وجود دارد.
واکسینه شدن یک میلیون کودک از آذرماه سال 1400 برای مقابله با سرخک
وی خاطرنشان کرد: سال گذشته برای جلوگیری از انتقال بیماری در راستای افزایش پوشش واکسیناسیون تلاش شد تا از هرگونه تاخیر در واکسیناسیون از طریق اطلاع رسانی جلوگیری شود، همچنین در استان‌های جنوب شرقی برنامه واکسیناسیون تکمیلی سرخک در آذرماه سال ۱۴۰۰ انجام و گروه سنی ۹ ماه تا هفت سالِ تمام کودکان ایرانی و غیرایرانی در این برنامه واکسینه شدند زیرا عمده مبتلایان در این گروه سنی بودند و به همین دلیل واکسن برای این گروه سنی دوباره تزریق شد.
دلشاد با اشاره به اینکه همه کودکان زیر ۵ سال باید واکسن سرخک بزنند، افزود: از آذرماه سال گذشته یک میلیون و ۲۰۰ هزار کودک برای مقابله با سرخک واکسینه شدند و این کمک کرد که تا حد زیادی در آن منطقه بیماری مهار شود.
این کارشناس مسئول گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که گاهی پوشش واکسیناسیون در اتباع غیرایرانی که در کشور زندگی می‌کنند پایین‌تر است و این نشان می‌دهد که در این زمینه ناآگاهی وجود دارد؛ زیرا این افراد تصور می‌کنند واکسیناسیون برایشان پولی است یا واکسن فقط به ایرانی‌ها تزریق می‌شود و یا اینکه فکر می‌کنند اگر برای تزریق واکسن اقدام کنند، چون به شکل غیرقانونی وارد کشور شدند، آنها را به کشور خود بازمی‌گردانند.
واکسیناسیون برای همه افراد رایگان است
وی با بیان اینکه واکسیناسیون برای همه افراد رایگان و صرف نظر از ملیت برای همه افراد به صورت یکسان انجام می‌شود، گفت: همه کودکان باید در دو نوبت واکسن سرخک را تزریق کرده باشند، پس اگر در هر سنی متوجه می‌شوید واکسیناسیون کودک‌تان کامل نیست به مراکز بهداشتی مراجعه کنید.
دلشاد بیان داشت: لازم به ذکر است در استان خراسان شمالی از ابتدای سال 1400 تاکنون 40 مورد مشکوک به این بیماری شناسایی شده و همگی سریعا مورد نمونه گیری های خاص استاندارد قرار گرفته و به آزمایشگاه رفرانس کشوری ارسال و مورد آزمایش قرار گرفته وکلیه 40 مورد شناسایی شده منفی بوده ومورد مثبت در سطح استان خراسان شمالی رویت وگزارش نشده است.
وی گفت: مردم باید نسبت به واکسیناسیون کودکان برای مقابله با سرخک اقدام کنند و در سنین 12 ماهگی و 18 ماهگی دو نوبت واکسن MMRدریافت کرده باشند و در صورتی که دریافت نکرده اند در اسرع وقت به مراکز بهداشتی و خانه های بهداشت جهت تکمیل واکسیناسیون کودکانشان مراجعه کنند.
دلشاد اظهار داشت: واکسیناسیون سرخک تمام کودکان زیر پنج سال ضرورت ندارد و فقط کودکانی که علیه این بیماری واکسینه نشده اند باید واکسن بزنند.
هیچ مورد مثبتی از سرخک در خراسان شمالی گزارش نشده است
محمدرضا اکبری، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار عصراترک اظهار داشت: براساس بررسی های صورت گرفته تا روز 20 فروردین ماه هیچ مورد مثبتی از سرخک در خراسان شمالی گزارش نشده است.
نتیجه گیری: در واقع شیوع سرخک در افغانستان به عنوان آژیر خطری برای کشور ایران است و این خطر به ما گوشزد شده تا اقدامات و برنامه‌ریزی ویژه به خانواده‌هایی که هنوز واکسیناسیون فرزندان خود را تکمیل نکرده‌اند، صورت گیرد.
با توجه به اینکه سرخک با واکسیناسیون در ایران به صورت جدی کنترل شد اکنون هم بهترین اقدام رفتن به سمت واکسیناسیون است البته این واکسیناسیون برای کودکان زیر ۵ سالی است که واکسینه شدن آنها به هر دلیلی به تاخیر افتاده و در واقع ناقص است.
انتهای پیام/ رحمانی