به گزارش عصر اترک، دست یابی به شغلی با درآمد بالا آرزویی است که هر نوجوان، جوان و جوینده کاری آن را دنبال می کند، رسیدن به این آرزو شاید در شرایط واقعی با مقایسه با میزان درآمدی که از راه کسب روزی حلال باید بدست آید، امری ناممکن است.

اما این آرزو در وعده هایی که از سوی شرکت هایی که ماهیت عضوگیری هرمی دارند با شگردهایی که در چنته دارند، دست یافتنی جلوه می کند.

شرکت های هرمی، همان شرکت هایی هستند که برای اولین بار، عده بسیاری در این کشور سال ها قبل با نام گلدکوئیست، با ماهیت و فعالیت آنها آشنا شدند و به دنبال آن با انتشار اخباری مبنی بر اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران با این شرکت ها که از طریق عضوگیری و افزایش تعداد اعضا به کسب مال اقدام می کنند، مبارزه می کند تا حدودی به عملکرد آنها پی برد.

درحالیکه مبارزه با این شرکت ها به خصوص در اوایل و اواسط دهه 90 رسانه ای شد و درباره نحوه فعالیت آنها توضیح داده می شد و بسیاری از مردم تصور می کردند با این مقابله ای که با شرکت های هرمی در کشور صورت گرفته است و جریان دارد، دیگر امکان ظهور و بروز دوباره آنها بوجود نمی آید، با این وجود، همچنان شاهد هستیم که در گوشه و کنار مناطقی از کشور هنوز عده ای هستند که در دام وعده های فریبنده این شرکت ها از جمله رسیدن به یک زندگی رویایی با کسب درآمد بالا همچنین ماشین و منزلی مد بالا، افتاده اند که علاوه بر مال و پس انداز خود، آسایش خانواده های خود را نیز برای رسیدن به آرزوی های محال وعده داده شده نیز باخته اند.

با وجود آنکه قانون جمهوری اسلامی ایران فعالیت شرکت های هرمی را غیرقانونی می داند و برای آن مجازات تعیین کرده و حتی با وجود اینکه مقابله و مبارزه با شرکت های شناسایی شده را انجام داده و آنها را تحت پیگرد قضایی قرار داده است، هنوز عده ای هستند در این کشور به ویژه جوانان ساکن در مناطق محروم که در دام این شرکت ها می افتند.

این اتفاق نشان می دهد که این مدل شرکت ها با شگردهای جدیدتر، با تبلیغات جدیدتر و حتی با استفاده از فضای مجازی هنوز در زیرپوست این کشور نفس می کشند و طعمه های خود را از میان ساده اندیشان، ناآگاهان و شاید آنانیکه می خواهند ره صد ساله را یک شبه طی کنند، صید می کنند.

نکته جالب توجه این است که این شرکت ها، دام خود را حتی برای مناطق محروم که تقاضای کاریابی در آنها بالا است نیز پهن می کنند که از جمله مناطقی که در آتش بلای فعالیت این شرکت ها سوخته و در حال حاضر نیز البته نه به شدت گذشته، در حال سوختن است، شهرستان راز و جرگلان در استان خراسان شمالی است.

جوانانی که با واسطه دوستان و آشنایان مهاجرت کرده خود به کلان شهرها با پیشنهاد کاری پر درآمد، کسب درآمدزایی بالا در دام این شرکت ها افتاده و عمر جوانی و پس انداز خود را در این راه باخته اند و دست از پا درازتر نیز بر سر خانه اول بدبختی خود بازگشته اند.

نباید فراموش کنیم که چتر شرکت های هرمی برای فریب افراد با دادن وعده هایی بلندپروازانه بر سر اشخاصی باز می شود که طعمه های آنان جویندگان کار هستند و اطلاعات به روز حقوقی همچنین اطلاعات به روز از ماهیت فعالیت و شگردهای این مدل شرکت ها به ویژه در فضای مجازی را ندارند.

در این باره، یک شهروند از شهرستان راز و جرگلان اظهار کرد: توسعه نیافتگی فرصت های شغلی در این شهرستان موجب شده است که ضریب محرومیت در این شهرستان بالا باشد و عده ای از جوانان این منطقه فریب وعده های شرکت های هرمی را بخورند.

این شهروند گفت: افرادی که فریب این شرکت ها می خورند به طور کلی توسط گردانندگان این شرکت ها شستشوی مغزی داده می شوند و برای افزایش تعداد اعضای شرکتی که گرفتار آن شده اند به اشخاص مختلفی تماس می گیرند تا جذب اعضای جدید را داشته باشند.

وی افزود: جوانانی که از این شهرستان گرفتار این شرکت ها شده اند، خانواده های آنان به گردانندگان این شرکت ها پول می پردازند تا آنان، جوانان این خانواده ها را رها کنند.

تقدیم سرمایه مالی زندگی به شرکت هرمی

یک جوان 28 ساله اهل این شهرستان نیز بیان کرد: بنده خودم همیشه مخالف فعالیت شرکت های هرمی بوده ام چون آنها وعده های فریبنده می دهند و بنده هیچ گاه وعده های آنها را باور نکردم و نسبت به تبلیغات آنها احتیاط داشتم.

این جوان افزود: با این وجود، برادر کوچکترم که 25 ساله است دو سال قبل در دام یک شرکت هرمی افتاد و برادرم به مدت یک سال و نیم به خانه بازنگشت و این در حالی است که برادرم یک گچ کار ماهری بود.

وی تصریح کرد: برادرم به دعوت دوستانش عضو یک شرکت هرمی شد و در این راه، پس اندازهای خود را نیز دو دستی به شرکت هرمی تقدیم کرد.

وی بیان کرد: برای نجات برادرم از چنگال این شرکت، خیلی با او صحبت کردم اما بردارم به صحبت هایم اهمیتی نداد و در نهایت با او قطع رابطه کردم.

این جوان 28 ساله با اشاره به اینکه خوشبختانه اخیرا بردارم از آن شرکت جدا شد و به انجام شغل گچ کاری که در آن مهارت داشت، بازگشته است، درباره بازپس گیری سرمایه از دست رفته نیز گفت: موضوع را از طریق قوه قضاییه و حتی نهاد اطلاعات در استان های خراسان شمالی و تهران پیگیری کردیم اما به علت اینکه هیچ مدرکی در اختیار نداشتیم، نتوانستیم به نتیجه ای برسیم.

یک بانو از شهرستان راز و جرگلان نیز عنوان کرد: حدود سه سال قبل، بردار شوهرم از همسر خود، از بنده و مادر شوهرم تقاضا کرد که طلاهای خود را به او بدهیم تا او با سرمایه گذاری، ارزش افزوده آنها را چند برابر کند و با سود بیشتری پس بدهد.

وی افزود: هر آنچه که طلا داشتیم، به بردار شوهرم تقدیم کردیم که پس از مدتی متوجه شدیم او گرفتار یک شرکت هرمی شده است.

وی گفت: با او صحبت کردیم که از ادامه اینکار انصراف دهد اما او به صحبت های ما اهمیتی نداد و شبانه به مقصد خود رفت و حال که از آن شرکت هرمی جدا شده و بازگشته، بابت طلاهایی که برای شرکت هرمی از ما گرفته بود، بدهکار است.

تهدید شرکت های هرمی بر بنیان خانواده

یک آخوند از شهرستان راز و جرگلان نیز در این باره اظهار کرد: جوانان این شهرستان در دام شرکت های هرمی افتاده اند که علاوه بر از دست دادن مال و پس انداز هایشان همچنین بنیان خانواده های خود را نیز تا ورطه از هم پاشیدگی دچار خطر کردند.

این آخوند گفت: به طور مثال، جوان 22 ساله ای که به تازگی ازدواج کرده بود، مدتی قبل گرفتار یک شرکت هرمی شد، او از همسر خود تقاضا کرد تا طلاهایش را بفروشد تا بتواند در شرکتی که عضو آن شده بود، هزینه کند تا به سود بیشتر برسد، همسر این جوان، مخالفت می کند و در نهایت جوان، او را با طلاق تهدید می کند که همسر او نیز مجبور می شود طلاهای خود را در اختیار شوهر خود قرار دهد.

وی تصریح می کند: این مسئله در بیشتر مناطق این شهرستان اتفاق افتاده است و جریان دارد، با این وجود نکته قابل تامل این است که وقتی آنان از شرکت های هرمی جدا می شوند بابت مال از دست رفته خود، هیچ شکایتی را انجام نمی دهند.

وعده یک زندگی رویایی، ابزار عضوگیری شرکت های هرمی

یک جوان 33 ساله که شغل او برق کاری است نیز در این باره گفت: شرکت های هرمی به طور عمده به سمت جوانانی می روند که سن 18 تا 25 سال داشته باشند تا وعده ها، آنها را به راحتی خام کند.

این جوان خاطر نشان کرد: دعوت این افراد به عضویت در این شرکت ها اغلب توسط دوستان صمیمی، برداران و آشنایان اتفاق می افتد که خود در دام این شرکت ها افتاده اند.

وی گفت: درصورتیکه جوانان خام پا به حریم این شرکت ها بگذارند، گردانندگان شرکت ها از بدست آمدن یک زندگی ای رویایی از جمله خانه دار شدن و کسب درآمدهای آنچنانی برای آنان صحبت می کنند تا آنها را فریب دهند و عضو شرکت خود بکنند که زمینه سودزایی سرشاخه های شرکت ها توسط عضو گیری های جدید محقق شود.

وی بیان کرد: اگر جوان، آدم زرنگی باشد و پی ببرد وعده ها دروغین است از محل ساختمان این شرکت ها فرار می کند اما اگر فریب خورده باشد، در حریم آنها ماندگار می شود و حتی شاید نگذارند که از ساختمان خارج شوند چون گردانندگان این شرکت ها مدعی هستند که اطلاعات مهمی را به آنان آموزش داده اند.

این جوان 33 ساله همچنین یادآور شد: شرکت های هرمی با اسم های مختلف و تبلیغ تولیدات جدید و مختلف به حیات خود ادامه می دهند.

یک کارگر 23 ساله نیز بیان کرد: به دنبال کار می گشتم، شماره همراه خود را در کانال شیپور گذاشتم و تقاضای کار کردم، پس از مدتی شخصی با بنده تماس گرفت و گفت به یک نیروی رزرور در هتلی در فلان شهر نیاز داریم که حقوق ماهانه آن شش میلیون تومان است.

این کارگر افزود: به آدرسی که گفته بود، رفتم، به یک ساختمان ویلایی هدایت شدم در آن ساختمان چند نفر درشت هیکل حضور داشتند، به من گفتند ابتدا باید به صورت فشرده و چند روزه آموزش ببینی و پس از آن مشغول بشوی، در حین آموزش متوجه شدم که گرفتار چه گروهی شدم، آنها به بنده گفتند که اگر بالایی ها تو را قبول کنند، مشغول به کار خواهی شد، در غیر این صورت باید محصولات این شرکت را بخری و به دیگر اعضایی که جذب خواهی کرد، بفروشی.

جویندگان کار مناطق محروم طعمه های شرکت های هرمی

پولاد نجاهی، بخشدار جرگلان نیز در این باره اظهار کرد: به طور معمول شرکت های هرمی در کلان شهرهای ایران تشکیل می شوند اما طعمه های آنان از مناطق مختلف کشور به ویژه مناطق محروم که تقاضای کار در این مناطق بالا است از جمله در شهرستان راز و جرگلان، هستند.

نجاهی گفت: جوانانی در دام این شرکت ها افتاده اند که برای بدست آوردن کار به کلان شهرها مهاجرت کرده بودند.

وی با ابراز تاسف از اینکه جوانان گرفتار شده در این شرکت ها خیلی سخت از شرکت های عضو شده، جدا می شوند، عنوان کرد: این جوانان در این مسیر علاوه بر اینکه زیان مالی متحمل می شوند، خانواده های خود را نیز گرفتار پیامدهای این تصمیم خود می کنند.

وی خاطر نشان کرد: طی یک دهه اخیر با شدت گیری این وضعیت در این شهرستان، پلیس فتا و رسانه نسبت به آگاه سازی مردم در این شهرستان ورود کرده اند تا مردم با شگردهای کاری آنها آشنا شوند.

بخشدار جرگلان افزود: با این وجود، هنوز جوانانی هستند که گرفتار این شرکت ها می شوند عمر و مال خود را به وعده های این شرکت ها می بازند.

نجاهی همچنین تصریح کرد: با توجه به اینکه این گرفتارشدگان ضمانت های سنگینی در دست این شرکت ها دارند، درصورتیکه بخواهند از شرکت شکایت کنند، شرکت، ضمانت نامه های آنها را به اجرا می گذارد، بنابراین این افراد قادر نیستند که شکایت کنند.

فقر و بیکاری، عامل گرایش به عضویت در شرکت های هرمی

 محمد رجایی باغ سیائی، استاد دانشگاه در رشته اقتصاد در گفت و گو با عصر اترک در این باره اظهار کرد: منبع درآمد باید از محل مشارکت در تولید و یا مشارکت در ارائه خدمت تامین شود و درصورتیکه غیر از این دو روش، مالی کسب شود به اقتصاد لطمه می زند.

رجایی در ادامه درباره فعالیت شرکت های هرمی عنوان کرد: با توجه به اینکه در شرکت های هرمی به طورعمده پول رد و بدل می شود و محصولی برای عرضه تولید و مبادله نمی شود و درصورتیکه محصولی نیز مبادله بشود، جنبه ظاهرسازی دارد، بنابراین این روش درآمدزایی از نظر علم اقتصاد مورد تایید نیست.

وی تصریح کرد: توزیع درآمد در شرکت های هرمی میان اعضا ناعادلانه است و پول هایی که در این شرکت ها جمع می شوند از طریق عضو گیری است و سهم عمده پول های جمع شده نیز در اختیار سر شاخه ها قرارمی گیرند و سایر اعضای شرکت پول کمتری را دریافت می کنند و اعضای رده آخر نیز سودی نمی برند و ضرر می کنند.

وی افزود: درصورتیکه پول های کسب شده توسط سر شاخه ها از کشور خارج شوند، ضرر نهایی برای اقتصاد ملی است.

این استاد دانشگاه همچنین خاطر نشان کرد: تعدادی از شرکت های هرمی نیز با تولید و عرضه محصولی از طریق شبکه سازی انجام شده در ساختار شرکت، محصول خود را با قیمت های بالایی به اعضا و مشتریان خود می فروختند که البته ماهیت اصلی فعالیت این شرکت ها، ظاهر سازی بود و هدف برای سر شاخه ها، کسب درآمد بیشتر از طریق عضو گیری بود.

وی در ادامه با بیان اینکه ساده اندیشان همچنین طمع کاران طعمه های اصلی این شرکت ها هستند که این افرد فریب دست یابی به درآمدهای بالا را می خورند، عنوان کرد: آگاه سازی مردم از طریق رسانه ها و فضای مجازی نسبت به فعالیت این شرکت ها و ترویج فرهنگ کسب روزی حلال با تلاش و کار موجب می شود که فعالیت این شرکت ها محدود و با استقبال عمومی مواجه نشوند.

وی همچنین با تصریح بر این مطلب که ریشه اصلی گرایش و جذب مردم به سوی این شرکت ها، فقر و بیکاری است، خواستار شد: مسئولان اجرایی تلاش کنند تا زمینه های ایجاد فرصت های شغلی پایدار در مناطق مختلف فراهم شود.

رجایی افزود: وقتی اشتغال پایدار با درآمد پایدار محقق شود مردم به سوی این شرکت ها جذب نمی شوند.

 لزوم آگاهی بخشی به جامعه برای کاهش گرایش مردم به پذیرفتن وعده های دروغین شرکت های هرمی

عبدالله خشنودی، استاد دانشگاه در رشته اقتصاد نیز در گفت و گو با عصر اترک بیان کرد: نام دیگری که شرکت های هرمی برای خود انتخاب کرده اند، بازاریابی چند سطحی است.

خشنودی گفت: مدل فعالیت این شرکت ها به این گونه است که محصولی را برای فروش معرفی می کنند که برای فروش محصول خود به زنجیره ای از بازاریاب ها احتیاج دارند.

وی افزود: آنان ادعا می کنند که با این روش واسطه ها را حذف می کنند و محصول را با قیمت مناسب تری می فروشند.

وی تصریح کرد: با این وجود، بازایابی چند سطحی با شرکت های هرمی هیچ تفاوتی ندارد چون لازمه فعالیت بازاریابی چند سطحی و شرکت های هرمی، عضو گیری و فروش محصول به اعضای شرکت و مشتریان است.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: درصورتیکه تعداد اعضای این شرکت ها افزایش پیدا نکند، فعالیت آنها دوام نخواهد داشت و فرو می پاشد.

وی گفت: این شرکت ها برای ادامه حیات و دوام خود نیاز دارند که عضوگیری برای ایجاد درآمد بیشتر برای شرکت را افزایش دهند و با تبلیغ عرضه محصول خود، بر روی عضوگیری شبکه خود سرپوش بگذارند.

وی بیان کرد: این نوع مدل اقتصادی برای اقتصاد کشور هیچ ارزش افزوده ای را ایجاد نمی کند و فروش کالا توسط این شرکت ها فقط جنبه فریبکاری دارد.

خشنودی همچنین خاطر نشان کرد: آنان کالاهایی را می فروشند که دارای برند مشهوری نیستند که البته با قیمت های بالا نیز عرضه می کنند تا هزینه های اعضای هرم خود را تامین کنند.

وی در ادامه اظهار کرد: در منطق علم اقتصاد، مردم وقتی کالایی را نیاز داشته باشند اقدام به خرید می کنند و نیازی نیست که به زور کالایی فروخته شود و این در حالی است که در شرکت های هرمی ( که به نام بازریابی چند سطحی فعالیت می کنند) اعضا مجبور می شوند که کالا بخرند و به دیگران فروشند.

وی با یادآوری این مطلب که در دیگر کشورها برای فعالیت شرکت های هرمی، قوانین محدود کننده ای را اعمال کرده اند، عنوان کرد: آگاهی بخشی به مردم درباره عملکرد و فعالیت این شرکت ها نیز اهرمی بسیار مهم برای محدود کردن فعالیت این شرکت ها و پیشگیری از فریب خوردن مردم نسبت به تبلیغات آنها است.

این استاد دانشگاه همچنین خواستار شد: نظارت های هر چه بیشتری باید بر فعالیت این شرکت ها در کشور اعمال شود.

خشنودی خاطر نشان کرد: علاقمندان به فعالیت بازاریابی نیز با فنون و روش های مختلف بازاریابی در علم اقتصاد آشنا شوند و مدل های بهتری را برای بازاریابی پیدا کنند.

توجه مسئولان اجرایی بر آماده سازی فرصت های اشتغال پایدار در مناطق محروم

محمد محمدنژاد، مسئول گروه های جهادی حقوق دانان خراسان شمالی نیز در گفت و گو با خبرنگار عصر اترک عنوان کرد: شرکت های هرمی از جمله مشاغل ناپایداری هستند که قارچ گونه پدید می آیند.

محمدنژاد گفت: شرکت های هرمی یا همان بازاریابی چند سطحی در مناطقی شکل می گیرند که فرصت های برابر شغلی در آن مناطق ایجاد نشده اند و البته ساکنان این مناطق نیز از قوانین حقوقی، آگاهی کمتری دارند و دسترسی آنها به محاکم قضایی کمتر است.

وی تصریح کرد: این شرکت ها طعمه های خود را از میان افراد ناآگاه دارای تحصیلات عالیه و سایرین انتخاب می کنند که یا به دنبال بدست آوردن فرصت شغلی بوده اند و یا طمع کسب درآمد بیشتری را داشته اند.

وی در پاسخ به این سوال که اعضای این شرکت ها پس از اینکه به سود وعده داده شده، دست پیدا نمی کنند و یا حتی مال خود را در راه این شرکت ها باخته اند، چرا از گردانندگان این شرکت ها شکایت نمی کنند، عنوان کرد: با توجه به اینکه اعضا ملزم به انجام عضو گیری بوده اند و اعضای جدیدی را به شرکت هرمی اضافه کرده اند و در عضوگیری نقش داشته اند، بنابراین چون ترس دارند که خود نیز تحت پیگیرد قضایی قرار گیرند از شکایت انصراف می دهند درحالیکه در این راه مالی را هم باخته اند.

در عین حال، مسئول گروه های جهادی حقوق دانان استان خاطر نشان کرد: قانون گذار برای وعده های دروغین و کلاه برداری های شرکت های هرمی در قالب قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاه برداری، مجازات تعریف کرده است.

با این وجود، وی به مردم توصیه کرد: هنگامیکه اشخاص با وعده های کسب درآمد بالاتر از عرف کسب و کار حلال مواجه می شوند بر سلامت پیشنهاد و وعده داده شده شک و درباره آن تحقیق کنند.

وی همچنین بر لزوم فرهنگ سازی و آگاهی بخشی جامعه نسبت به فعالیت این شرکت ها به ویژه در مناطق محروم تاکید کرد.

این مسئول گروه های جهادی حقوق دانان استان توصیه کرد: جویندگان کار درباره صحت واقعی فعالیت شرکت ها از سازمان صمت و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استعلام بگیرند.

محمدنژاد همچنین خواستار شد: مسئولان اجرایی نیز فرصت های برابر اشتغال پایدار را در مناطق مختلف به ویژه مناطق محروم را فراهم کنند.

شگردهای شرکت های هرمی برای عضوگیری ها و ادامه حیات خود تغییر می کند

محمد مهدی علی نیا، رییس هیات رییسه مرکز وکلای خراسان شمالی نیز در این باره که چرا قانون فعالیت شرکت های هرمی را غیر قانونی می داند، اظهار کرد: به لحاظ فقهی، مراجع مخالف فعالیت این شرکت ها هستند زیرا تحصیل مال توسط این شرکت ها از طریق عضوگیری و بدون انجام فعالیت کاری در چرخه اقتصادی بدست می آید.

علی نیا افزود: به علت یاد شده، قانون نیز فعالیت آنها را غیر قانونی و برای چرخه اقتصادی، مضر می داند و برای فعالیت این شرکت ها مجازات تعیین کرده است.

وی همچنین با اشاره به اینکه نبود فرصت های اشتغال و تولید در تمامی مناطق، موجب گرایش و استقبال کارجویان از این شرکت ها شده است، خاطر نشان کرد: به علت یاد شده در استان خراسان شمالی، شهرستان راز و جرگلان که از مناطق محروم است به منطقه ای مستعد برای گرایش جوانان به عضویت در این شرکت ها تبدیل شده است.

وی عنوان کرد: هر چند جوانان جذب شده در این شرکت ها علاوه بر اینکه به وعده های داده شده، دست پیدا نمی کنند و یا حتی مال خود را در این مسیر از دست می دهند، با این وجود، آنان حاضر به شکایت از گردانندگان این شرکت ها نمی شوند.

علی نیا گفت: آنان شکایت نمی کنند و در شرکت ها می مانند چون امید دارند که به سرمایه ای که هزینه کرده اند به سود آن دست می یابند و یا اینکه می ترسند به سرمایه ای که هزینه کرده اند، دست نیابند.

وی در ادامه با اشاره به این مطلب که شرکت های هرمی به نسبت شرایط زمانه، سیستم و روش های خود را برای ادامه حیات و عضوگیری های بیشتر تغییر می دهند، تصریح کرد: برخوردهای صرف قضایی نمی تواند فعالیت تمامی این شرکت ها را از بین ببرد.

وی گفت: جامعه باید نسبت به ماهیت و مدل فعالیت های این شرکت ها از طریق رسانه و آموزش توسط کارشناسان قضایی آگاه شوند تا مردم به سوی تبلیغات این شرکت ها جذب نشوند.

رییس هیات رییسه مرکز وکلای خراسان شمالی همچنین توصیه کرد: عموم مردم قبل از هر تصمیمی در زمینه اقتصادی و عقد قراردادهای اقتصادی از وکیل مشاوره بگیرند که هزینه آن کمتر است از پیامدهای یک تصمیم اشتباه.

انتهای پیام/سمانه قهرمانی_ صاحب جمال رحیمی