به گزارش خبرنگار مهر نشست هم اندیشی با کارشناسان رسمی دادگستری بعدازظهر امروز با حضور رییس قوه قضاییه برگزار شد.

در این نشست، آیت الله رییسی رییس دستگاه قضا، اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه، حشمتی رییس کل دادگستری استان تهران و علی بهادری جهرمی رییس مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه قضاییه و جمعی از کارشناسان رسمی حضور دارند. 

در ابتدای این نشست آیت الله سیدابراهیم رئیسی با اشاره به اهمیت جایگاه کارشناسی گفت: در فقه و مبانی دینی گفته شده که اثر کارشناسی را به کارشناس یعنی کسی که کار را می شناسد، داد و به او مراجعه کرد. نظر کارشناسان برای قاضی در کشف حقیقت بسیار اثر بخش است.

وی افزود: در موضوع شناسی مسئله در مقام افتا برای مفتی و در مقام قضا برای قاضی اهمیت دارد. چرا که مفتی با شناخت کامل می تواند فتوا بدهد و همچنین قاضی هم با شناخت کامل می تواند قضای نافذ داشته باشد.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به همکاری کارشناسان دادگستری و قضات گفت: کارشناس در کمک کردن به قاضی می تواند نقش بسیار مهمی داشته باشد. وظیفه قاضی کشف حقیقت است و کارشناس در حوزه های مختلف و رشته های گوناگون می تواند نقش های مهمی داشته باشد. کارشناس در بررسی صحنه به قضای برای کشف حقیقت می تواند کمک کند.

وی تصریح کرد: در مبانی فقهی و دینی ما نظر کارشناس برای اینکه کارشناسی او منطبق با واقعیت باشد مهم است.

رئیسی با بیان اینکه تعهد و تخصص کارشناس بسیار اهمیت دارد، افزود: علاوه بر این به روز بودن کارشناس بسیار اهمیت دارد. اگر کارشناس به روز نباشد نظر او برای قاضی کافی نیست. به همین جهت کارشناس نقش مهمی در جهت تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها دارد. بنابراین عدم برخورداری نظر کارشناسی لازم از اتقان لازم حکم را غیر متقن می کند.

رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه تاخیر در ارسال نظریه کارشناسی منجر به اطاله دادرسی می شود، گفت: به موقع نظر ندادن و یا نظر غیردقیق دادن که منجر به تشکیل هیئت های کارشناسی چند نفره می‌شود زمینه های ایجاد اطاله دادرسی را فراهم می کند.

وی به ضرورت اتقان نظر کارشناسی اشاره و افزود: اتقان نظر کارشناس در مرحله کارشناسی بسیار اهمیت دارد. به همین منظور کانون ها از جمله کانون مشاوران رسمی دادگستری نقش مهمی در این زمینه دارند.

رئیسی ادامه داد: وظیفه مرکز نظارت بر تعهد و تخصص کارشناسان دادگستری است.

رئیس قوه قضائیه گفت: اگر یک نظریه غیرمتقن از یک کارشناس صادر شود علاوه سئوال کارشناسی باید از کانون و مرکز امور مشاوران هم سئوال پرسید که چرا نظارت کافی در این زمینه نداشته اند. در این امر هم باید به مجری و هم ناظر توجه کرد.

وی با تاکید بر اینکه نظارت الزامی و نه استحبابی و اختیاری نیست گفت: یکی از وظایف کانون نظارت بر کار کارشناسان است.

رئیسی خطاب به دست اندرکاران در مرکز امور وکلا و کارشناسان دادگستری گفت: اگر نیاز به آموزش و یا تشکیل هیئت های فنی است این امر صورت گیرد. صرف صدور پروانه کارشناسی کفایت نمی کند چرا که حضور پروانه کارشناسی، اولین اقدام برای آغاز کار کارشناسی است.

رئیس قوه قضائیه در ادامه و با اشاره به برخی انحصارها در  کار کارشناسان د ادگستری ... گفت: گاها شاهد هستیم 90 درصد کارشناسی ها فقط به 10 درصد کارشناسان ارجاع می‌شود. اینکه 90 درصد کارشناسان کار کمی داشته باشند و این طور ارجاع ها نیازمند ساماندهی است.

وی افزود: در این مدت کوتاه سرکشی های متعددی به مجتمع های قضایی داشتم و دیدم قاضی ما گاها فقط کار کارشناسی را به یک کارشناس ارجاع می دهد که این مسئله درست نیست. بنابراین نظام ارجاع ما نیازمند اصلاح است. البته اگر یک مورد نیاز به کارشناسی خاصی دارد در قانون این موضوع پیش بینی شده است اما به طور کلی نظام ارجاع به کارشناس فعلی نیازمند اصلاح است.

رئیسی بر ضرورت تقویت نظارت بر امر کارشناسان تاکید کرد: و گفت: اینکه برخی آقایان می گویند چرا رسانه ها به مسئله کارشناسان و کار کارشناسی طور خاصی می نگرند و مطالبی را می گویند باید بگویم آقایان تعرفه ها را واقعی و شفاف کنید تا خوش بینی ها بیشتر شود. موضوع واقعی شدن تعرفه ها می تواند از مشکلات کارشناسان پیشگیری کند. بنابراین اصلاح کردن نظام ارجاع می تواند بسیاری از بدبینی ها را کاهش دهد.

رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: ساماندهی اصل کار کارشناسی موضوعی است که در معاونت حقوقی قوه قضائیه در حال پیگیری است. هر چه ساماندهی بهتر باشد کار کارشناسی هم بهتر انجام می‌شود. 

رئیسی در ادامه و با انتقاد از اختلاف فاحش برخی کارشناسی ها گفت: این اختلاف فاحش جایگاه کارشناسی را در ذهن نخبگان و مردم زیر علامت سئوال می برد. چطور یک ملکی در یک منطقه ای که واقع شده قیمت های مختلفی دارد. به عنوان مثال هم کارشناس محلی در این رابطه اظهارنظر می کند و هم کارشناسان بعدی. گاها حتی 5 قیمت در رابطه با یک ملک اعلام می‌شود. به همین منظور تقارن و تقارب نظارت کارشناسان باید انجام شود.

وی با تاکید بر اینکه تقارب نظارت کارشناسی امر بسیار مهمی است، افزود: به قضات هم می گویم که موضوع تقارب را در نظر بگیرند. در راطه با قیمت گذاری از سوی کارشناسان این موضوع باید از یک مبانی برخوردار باشد چرا که قیمت گذاری مبانی ای دارد و باید بررسی شود.

رئیس قوه قضائیه گفت: با استفاده از سامانه های هوشمند، تقارب در نظریات کارشناسی قابل انجام است.

وی گفت: کارشناسی در تصمیم گیری قضات نقش به سزایی دارد. 

رئیس قوه قضائیه در ادامه خطاب به برخی مسئولان کانون و مرکز مشاوره و امور وکلای قوه قضائیه گفت: واگذار کردن برخی نظارت ها به حوزه صنفی مشکلاتی ایجاد می کند البته این فقط مربوط به صنف شما نیست و واگذار کردن برخی نظارت ها به حوزه صنفی مشکلاتی ایجاد می کند.

وی با تاکید بر قوی بودن سازو کار نظارت بر کار کارشناسان رسمی دادگستری گفت: این سازوکار از تخلفات احتمالی پیشگیری می کند. بنابراین نظارت ها در مجموعه مرکز و کانون باید طوری انجام شود که تخلف کم شود.

رئیسی ادامه داد: البته معتقدم همکاران قضایی بنده هم باید کمک حال کارشناسان باشند. به طور مثال اگر کارشناسی نیاز به مدارک لازم جهت کارشناسی داشت قضات این مدارک را در اختیار آنان قرار دهند تا کارشناسی دقیق تر انجام شود. 

رئیس قوه قضائیه افزود: البته اطلاع حقوقی در بین کارشناسان باید به میزانی باشد که در جهت اتقان و سرعت کار در کارشناسی کمک حال کارشناسان باشد.

وی خطاب به کارشناسان رسمی دادگستری گفت: کارشناسان کار کارشناسی خود را دقیق انجام دهند و وارد عرصه قضاوت نشوند و داوری و قضاوت را برعهده قاضی بگذارند.

رئیسی به رعایت شئونات کارشناسان اشاره و تصریح کرد: این موضوع در بخشنامه کرامت لحاظ شده است. البته رعایت شأن وکیل، کارشناس، اصحاب دعوی و به طور کلی هر کسی که با دادگستری سرو کار دارد از وظایف ما است و ما موظیم در همه دستگاهها شئونات را رعایت کنیم.