پدیده ریز گردها که چند سالی است توجهات زیادی را به خود جلب کرده است از بیابان‌ها و زمین‌های سست سرچشمه گرفته و هرجایی را که باد برود تخت پوشش قرار می‌دهد، اما این بار در استان خراسان شمالی و شهرستان فاروج شاهد این پدیده هستیم که زنگ خطر جدی برای مسئولان است.
به گزارش عصر اترک به نقل از راه فاروج؛ مطابق تعریف سازمان جهانی هواشناسی در هر ایستگاهی که سرعت باد از 15 متر بر ثانیه تجاوز کند و دید افقی به کمتر از یک کیلومتر برسد، طوفان گردوغبار ایجادشده است که با توجه به ریز بودن این گردوغبار و حرکت آن‌ها در ارتفاع بسیار بالایی از سطح زمین قادر به پوشش شهرهای یک کشور و حتی کشورهای مختلف است.
ریز گردها درواقع یکی از پیامدهای فرسایش خاک محسوب می‌شوند و یکی از دلایل عمده ایجاد و تشدید آن بی‌توجهی انسان به توسعه پایدار می‌باشد، این ذرات به دلیل وزن بسیار کم توانایی آن رادارند که در صورت مهیا بودن شرایط و باد کیلومترها در هوا معلق مانده و بتوانند مسافت زیادی را بپیمایند و مشکلات زیادی را برای منطقه به وجود آورند.
پدیده ریز گردها جدای از مشکلات تنفسی و بهداشتی که به وجود می‌آورد در صنایع دیگری همچون عملکردهای نیروگاه‌های برق، آسیب به شبکه توزیع برق و ایجاد خاموشی‌های مکرر، کاهش منابع آب، اختلال در سیگنال‌های تلویزیونی و مخصوصاً صنایع کشاورزی تأثیر می‌گذارد. این تأثیر در کشاورزی به حدی است که می‌تواند منجر به تغییر اقلیم شده و بر تشکیل ابر، خصوصیات ابر و میزان نزولات جوی اثر بگذارد، غبار اتمسفری مانع از نفوذ نور خورشید شده و می‌تواند منجر به کاهش تولیدات کشاورزی به میزان ٣٠-٥ درصد گردد. ریز گردها می‌توانند کیفیت محصولات تولیدی را به میزان زیادی کاهش دهند به‌طوری‌که حتی کاهش کیفیت خرما به‌نحوی‌که دیگر قابل‌فروش برای مصرف انسانی نبوده است را در پی داشته است.
ریز گردها موجب رشد بیابان‌ها و کاهش مناطق کشاورزی است
اما چرا و چگونه ریز گردها پدید می‌آیند؟ طبق تحقیقات به‌عمل‌آمده شرایط و ویژگی‌های عمومی جوی و تغییرات اقلیمی، کم‌بارشی و خشک‌سالی، مهار آب‌های سطحی، انحراف مسیر رودخانه‌ها و برداشت بی‌رویه از منابع آب، وضعیت زمین و تغییر کاربری اراضی، فقدان پوشش گیاهی منطقه، میزان رطوبت خاک، وزش بادهای به نسبت شدید بر روی بیابان‌های با خاک نرم و خشک از دلایل به وجود آمدن و تشدید این ریز گردها به‌حساب می‌آیند.
مهم‌ترین منبع وجود ریز گردها در خراسان شمالی بیابان‌های ترکمنستان، وجود خشک‌سالی‌های چندساله، شخم زدن غیراصولی کشتزارها و چرای بی‌رویه دام در مراتع و فرسایش خاک است؛ اما برای رفع این مسئله ثابت سازی شن و ماسه‌های بیابان‌ها یکی از کارهایی است که باید در استان‌های همجوار صورت گیرد اما در خود استان با توجه به از بین رفتن تدریجی پوشش گیاهی و مشکلات کم‌آبی، باید برنامه‌ای ویژه برای کنترل منابع آبی و کشت پوشش گیاهی در بیابان‌های استان است.
امسال در خردادماه شاهد ریز گردها در استان بوده‌ایم و اگر این روند کنترل نشده و برای مقابله با آن هیچ طرح و برنامه‌ای اجرا نشود باید به‌زودی شاهد این باشیم که در شهرهای خراسان شمالی همچون خوزستان باران گل ببارد و کشت زارهای حاصلخیز و سرسبز استان تبدیل به بیابان‌هایی بی‌حاصل و کویر گردد. مسئولین امر در نظر داشته باشند که مردم این مطالبه رادارند که دیگر در سال‌های آینده شاهد حضور این مهمان ناخوانده در استان نباشیم.
پایان خبر./77