روستاي استخري در 28 كيلومتري جنوب شيروان واقع است كه از شمال با روستاهاي گليان و حصار پهلوانلو و از جنوب با روستاي اميرانلو و اسفراين و از غرب و شمال غربي با روستاي برزلي و از شرق با روستاي بلقان در ارتباط مي باشد . اين روستا مردمش به زبان تركي تكلم مي كنند و جزو دهستان گليان است .
به گزارش اترک نیوز واحد دریافت خبر شیروان، استخري روستايي كوهستاني است كه در دره اي نسبتاً ژرف قرار دارد كه امتدادآن جنوب به شمال شرقي مي باشد و رودخانه اي از وسط دره و روستا مي گذرد . سرچشمه رودخانه در نزديكي روستاست كه داراي بيست اينچ آب است و از چندين چشمه بزرگ و كوچك تشكيل يافته است كه پس از طي مسافتي كوتاه به آبشاري زيبا و بلند تبديل مي گردد . آب از ارتفاع بيش از 20 متر به ته دره سرازير مي شود . آبشار استخري كه بلندترين آبشار منطقه شيروان است ، هنگامي كه آب از اين ارتفاع بلند و از بين درختان بزرگ و تنومند سپيدار و بيد و گردو ريزش مي كنند به علت برخورد با موانع سنگي به صورت ابر سفيدي در مي آيد كه منظره بسيار جالب و ديدني را به وجود مي آورد . اين آبشار در روستا به شارشار معروف است . بر بالاي آبشار آسياي آبي قديم و مخروبه اي قرار دارد و دو دامنه شرقي و غربي دره استخري را درختان انبوهي فرا گرفته است كه بيشتر حالت جنگل دارد . اطراف آبشار يكي از مناطق ييلاقي و بسيار سرد در تابستان است در فاصله 40 متري شرق آبشار غار كوچكي وجود دارد كه اِستالا گميت هاي آن تشكيل شده است و با توجه به نوع سنگهاي استخري كه معمولاً آهكي مي باشد مطالعه اين غار به افراد فني و متخصص احتياج دارد .
مردم استخري از تركهاي قارشي قزي ماوراالنهر مي باشند [1]كه در زمان نادرشاه در نقل و انتقالات اقوام به اين نواحي كوچانده شدندو قدمت روستا نيز با توجه به قبرستان قديمي آن موضوع فوق را تاييد مي كند .
در كوههاي استخري انواع گياهان خودرو و طبي مانند : ساري گل ، كما ، گون ، كاسني ، زيره ، شقايق ، درمنه تركي ، سيب كوهي ديده مي شود و محصولات عمده آن عبارتند از : گردو ، كشمش ، سيب زميني ، گندم ، جو (به صورت ديم ) و مقداري ميوه درختي . در حد فاصل سرچشمه و آبشار استخري تك درختي كهن و تنومند از نوع سرو كوهي وجود دارد كه محيط ساقه آن در حدود 5 متر مي باشد و داراي شاخ و برگ زياد است و سن آن به 600 سال مي رسد . در وسط روستا مقبره امامزاده اي قرار دارد كه به روايت اهالي نام مباركش شاهزاده عبدالرحمان(ع) فرزند امام سجاد عليه السلام مي باشد كه فوق العاده مورد احترام و اعتقاد اهالي است كه داراي ضريح چوبي مي باشد و اخيراًِ نيز با خود ياري مردم و زير نظر اداره اوقاف شيروان مقبره تجديد بنا گرديده است .
لباس روستاييان معمولي و مردها معمولا محاسن دارند و زنهاي پير چارقد سر مي كنند و پيراهني مي پوشند كه قسمتي از شليته نسبتا كوتاه و پر چين را مي پوشانند و شلوار سياه رنگي نيز به پا دارند و زينت آلات خود را به جليقه خود مي آويزند [2]. مردم استخري بسيار پر كار و زحمتكش و شيرين زبان مي باشند و در حال حاضر داراي امكانات : راه ، دبستان ، مسجد ، حمام ، لوله كشي آب ، آسياب ، خانه بهداشت ، صندوق پست ، شركت تعاوني و شوراي ده است و صنايع دستي آن قاليبافي است.