بخش قابل توجهي ازاين منطقه يعني حوزه آبخيز كال شور به مساحت حدود 183000 هکتار (حدود 9 درصد از کل مساحت منابع طبیعی استان )را بيابان ها و پدیده های بياباني تشكيل مي دهند  و البته سطح وسیع تری نیز از حوزه کال شور خراسان شمالی با بارندگی کمتر و پوشش گیاهی فقیر جزو مناطق نیمه بیابانی تعریف می شود . 
از نقطه نظر تقسیم بندی رخساره های ژئومرفولوژی نیز بیش از 94 درصد از عرصه های بیابانی استان جزو مناطق برداشت قلمداد می شوند و به عبارتی این مناطق مکان هایی برای تأمین گردوغبار و حمل رسوبات بادی به مناطق دیگر استان تلقی می شوند . 
متاسفانه در سالهای اخیر معضلی به نام گردوغبار و حمل ریزگردها به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات آلوده کننده هوا ، مناطق وسیعی از کشور را تحت تأثیر قرار داده است . به استناد تصاویر ماهواره ای و آنالیزهای انجام شده توسط دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگلها ، مراتع و آبخیزداری کشور در سال جاری نواحی مرکزی استان خراسان شمالی نیز از وقوع پدیده گردوغبار مصون نمانده است و به عنوان کانون های تولید گرد و غبار شناسایی شده اند .
 به ویژه در دهه اخیر ساکنین نواحی غربی و جنوب غربی استان مانند مناطق بیابانی و نیمه بیابانی واقع در محدوده شهرستان های گرمه ، جاجرم واسفراین و حتی منطقه سملقان بارها شاهد وقوع طوفان های گرد وغبار بوده اند . نمونه بارز این نوع طوفان ها در روزهای گذشته دشت سملقان و نواحی هم جوار آن را به شدت تحت تأثیر قرارداد . به نحوی که تردد خودروها در جاده آسیایی گرگان -  آشخانه – بجنورد ( در حوالی دشت سملقان و شهر آشخانه و مناطق هم جوار) را بطورکامل مختل نمود و لذا پلیس راه مجبور به توقف و یا هدایت خودروها به سایر مسیرهای مواصلاتی استان شد.
این طوفان های شنی (ماسه ای) و گرد غبار علاوه بر اختلال در تردد و آلودگی هوا و امکان تشدید بیماری های تنفسی ،  اراضی کشاورزی ، باغات و زیرساخت های منطقه را نیز تهدید می نمایند . به نحوی که ضمن رسوبگذاری ذرات ریز ماسه در مسیر جاده ها و پل ها ، منازل مسکونی و... ، باعث راسب شدن این رسوبات  بادی ریز دانه و شور در محدوده باغات و اراضی کشاورزی می شوند و نتیجه نهایی آن شور شدن تدریجی آب و خاک این منطقه و کاهش حاصلخیزی و بازدهی اراضی و باغات و خروج آنها از چرخه تولید خواهد بود .
 همچنین این منطقه یکی از نقاط مهم استان واقع در مسیر جاده آسیایی از نقطه نظرگردشگری می باشد و نمونه بارزآن وجود دهکده هدف گردشگری درکش و نیز فراوانی چشمه های آهکی و کارستی و نواحی کوهستانی ، وجود دره های عمیق ، صخره ها و مناطق مناسب جهت کوهنوردی و طبیعت گردی و وجود تنها توده جنگلهای بلوط هیرکانی خارج از شمال در این منطقه می باشد و بدیهی است تداوم این نوع طوفان ها و تأثیرات مخرب آن بر جنگلها و آب و خاک ، بتدریج اثرات منفی بر گردشگری این منطقه برجای خواهد گذاشت .
بررسی های اجمالی اولیه توسط نگارنده حاکی از این است که این طوفانها و گرد وغبار موجود در آن دارای منشأ داخلی بوده و منشأ این ذرات ریزدانه ، مناطق بیابانی شهرستان گرمه و نواحی بیابانی و نیمه بیابانی مجاور آن می باشند و چون خاک های موجود در این مناطق بیابانی حاوی مقادیر زیادی نمک و املاح مختلف هستند ، لذا با ایجاد یک تونل بادی در حدفاصل کوه قورخود و آلاداغ (  ارتفاعات چمن بید ، جوزک و درکش ) ، طوفانها و بادهای شدید حادث شده و ذرات ماسه و سیلت ( لای) به همراه مقادیر قابل توجهی از این املاح را به دشت سملقان و نواحی مجاور آن حمل و راسب می نمایند و این موضوع  می تواند یکی از نشانه ها ی مهم پیشروی و گسترش بیابان ها به سمت دشت سملقان و نواحی مرکزی استان باشد . علی ایحال بررسی دقیق منشأ این ذرات و جنس آنها و میزان و نحوه پیشروی بیابان ها نیازمند تحقیقات بیشتر وکامل تری است .
به نظر می رسد که هر چند تغییرات اقلیمی در مقیاس جهانی ناشی ازکاهش سطح جنگلها و مراتع و نیز ازدیاد مصرف سوخت های فسیلی و افزایش کربن جو وایجاد  پدیده گلخانه ای و تأثیر آن بر افزایش دمای کره زمین و تغییر الگوهای آب و هوایی، در حادث شدن و تشدید این نوع طوفان ها موثر می باشند ، اما می توان گفت که در منطقه مورد بحث ،  عوامل و فاکتورهای محلی  نیز در وقوع و تشدید این نوع طوفان ها نقش مهمی  به عهده دارند و به عبارت بهتر یکی از عوامل مهم ایجاد این بادهای شدید، تخریب و کاهش پوشش گیاهی طبیعی ( مراتع ، جنگل ها و بیشه زارها ) و  گسترش بیشتر بیابان هادر طی دهه های گذشته است . زیرا که هر چه پوشش گیاهی طبیعی کمتر باشد ، به علت عدم وجود موانع کاهنده شدت بادها ، امکان تشکیل و تشدید این نوع طوفان ها بیشتر شده و به آسانی می توانند ذرات دانه ریز و املاح را از مناطق بیابانی و عاری از پوشش گیاهی و یا مناطق نیمه بیابانی کم پوشش با خود حمل نموده و سرانجام در مناطقی چون دشت سملقان و نواحی مجاور آن راسب نمایند .  
با شرح فوق ، می توان اظهار داشت که در این مناطق ، مهم ترین راهکار جهت کاهش و کنترل این نوع طوفان ها و خسارات ناشی از آن، تقویت پوشش گیاهی طبیعی از طریق تهیه و اجرای انواع طرح های  مدیریت جامع منابع طبیعی ،آبخیزداری و بیابان زدایی می باشد. 
 هر چند در حال حاضر اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی ،طرح های مدیریت منابع جنگلی و جنگلداری چند منظوره در محدوده جنگل های بلوط هیرکانی (ارتفاعات جوزک و درکش تا منطقه هاور  در دامنه شمالی کوهستان آلاداغ ) و نیز طرح های مختلف تقویت منابع طبیعی و پوشش گیاهی( مانند آبخیزداری ، جنگلکاری ، ببابان زدایی و مرتعداری) در مراتع و مناطق بیابانی و نیمه بیابانی استان را در دست اجرا دارد، اما اجرای این نوع طرح ها به دلیل عواملی چون کمبود اعتبار و عدم مشارکت سایر ادارات ذیریط از سرعت مناسبی برخوردار نمی باشند ولذا  ضرورت دارد تا مسئولین امر ، اعتبارات بیشتری را جهت تهیه و اجرای طرح های فوق الذکر تخصیص دهند تا با تسریع در اجرای طرح های موصوف با مشارکت تمام ادارات ذیصلاح و اهالی منطقه و به ویژه مرتعداران و روستانشینان ، شاهد سرسیزی هر چه بیشتر این مناطق و ممانعت از گسترش بیابان ها و کاهش و کنترل طوفان ها و خسارات  ناشی از آن باشیم .  
بهمن هوشمند - رئیس اداره مهندسي ومطالعات و دبیر کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری خراسان شمالی